Gastcolumn Tisa Pescar: Van idee tot boek

Vaak wordt mij gevraagd hoe het uitgeven van een boek werkt, hoe lang ik over een boek doe en hoe het precies gaat met het omslagontwerp. Natuurlijk kan ik wat dat betreft alleen voor mezelf spreken, want elke auteur heeft zijn eigen schrijfmethode en elke uitgeverij werkt anders. Hieronder lees je meer over mijn ervaringen met betrekking tot het uitgeven van een boek.

Mijn eerste afgeronde manuscript heb ik naar verschillende uitgevers gestuurd, voorzien van een brief. Dit is een heel gebruikelijke manier van aanbieden. Mijn verwachtingen waren niet al te hooggespannen; het is niet gemakkelijk om een uitgever te vinden die je werk wil publiceren. Uitgeverijen krijgen per jaar meer dan duizend manuscripten binnen, de lat ligt hoog en het aantal boeken dat uitgegeven kan worden is beperkt. Daarom wordt er bij de selectie op veel dingen gelet. Uiteraard is het belangrijk dat een verhaal goed geschreven is, maar dat is niet het enige criterium dat gehanteerd wordt. Ook commerciële aspecten spelen mee, naast de vraag of het verhaal in het fonds van de betreffende uitgever past. Hoe dan ook werd ik blij verrast door de positieve reactie van een uitgever. Mijn verhaal, dat bijna onderin een la was beland, zou een echt boek worden!

Nu, jaren later, gaat het anders en komen mijn manuscripten niet meer onderop een torenhoge stapel terecht. Als ik een idee heb voor een volgend boek bespreek ik dat met mijn uitgever en als het verhaal potentie heeft schrijf ik een synopsis. Dit is een beknopte beschrijving van belangrijke personages, plaatsen en een korte weergave van de hoofdstukken die ik van plan ben te schrijven. Op basis daarvan beslist de uitgever of hij het verhaal wil publiceren en werk ik de synopsis met kanttekeningen van de redacteur verder uit. Pas daarna begin ik met het schrijven van het boek.

Gemiddeld heb ik een halfjaar nodig om een boek helemaal op papier te krijgen en dat gaat anders dan vaak wordt gedacht. Het is niet zo dat ik smachtend zit te wachten op inspiratie en pas ga schrijven nadat de muzen zich gemeld hebben. Op die manier zou er van schrijven niets terechtkomen en stonden er nu geen vijf boeken met mijn naam erop in de kast. Ik zorg er simpelweg voor dat ik elke ochtend om negen uur inspiratie heb. Ik zit in zo'n periode met de nodige zelfdiscipline acht uur per dag achter mijn laptop.

Een andere misvatting is dat ik het schrijven van een boek helemaal alleen doe. Het verhaal op papier zetten doe ik natuurlijk wel zelf, maar tijdens het schrijfproces lezen er twee proeflezers mee die mijn teksten van kritische noten voorzien. Nadat ik al hun commentaar heb verwerkt en de hoofdstukken herschreven, stuur ik ze door naar mijn redacteur die er op zijn beurt mee aan de slag gaat. Daarna begint het herschrijven opnieuw. Ik werk alle opmerkingen van de redacteur door en dat zijn er doorgaans nogal wat. Niets om van te schrikken, want het hoort erbij, maar een pagina zonder opmerkingen kom ik zelden tegen.

Na de inhoudelijke redactie volgt nog een redactieronde, voornamelijk gericht op taal. Mijn Nederlands is niet slecht, maar er zijn dingen die ik niet weet. Het juiste gebruik van 'hen' en 'hun' is voor mij bijvoorbeeld een probleem. Zelfs met de Renkema taalgids bij de hand vind ik dat nog lastig. Gelukkig weet de bureauredacteur wel raad met de taalregels en corrigeert hij of zij mijn vergissingen.

Ondertussen is een ontwerper al bezig met het omslag. Vanuit commercieel oogpunt weet ik niets van omslagen, wat dat betreft vertrouw ik klakkeloos op de uitgever, maar er wordt wel met mij overlegd. Daardoor lijkt het meisje op het omslag van De dochter van de Toragh precies op Nura zoals ik haar voor me zie. Soms wordt het roer halverwege het ontwerpproces compleet omgegooid. In eerste instantie was er een ander omslag voor dit boek gemaakt; dat heeft de eindstreep om allerlei redenen niet gehaald.

Kortom, het schrijven van het boek is maar een deel van het werk, er komt veel meer bij kijken dan een verhaal bedenken en opschrijven. Er werken veel mensen achter de schermen mee. Behalve dat is het een heel proces, dat meestal leuk is en soms frustrerend. Maar uiteindelijk, wanneer ik het eerste exemplaar van een nieuw boek in handen heb, overheerst het fijne gevoel altijd. Zolang dat het geval is, blijf ik zeker schrijven!

Op 7 november om 15.00 uur geef ik een lezing bij boekhandel Stevens in Hoofddorp over het ontwerpen en maken van fantasykostuums, gerelateerd aan kostuumgeschiedenis. Tijdens mijn verhaal wordt een model stap voor stap aangekleed met het kostuum uit De dochter van de Toragh. Na afloop signeer ik eerste exemplaren van het boek. Toegang is gratis en aanmelden kan via info@boekhandelstevens.nl (wegens een beperkt aantal plaatsen).

Lees meer...

Tisa's eerste gastcolumn 'Inspiratiebronnen'

De tweede gastcolumn 'Schrijven en fantasykostuums'

Lees het interview met Tisa Pescar: 'Ik ben ervan overtuigd dat elk onderwerp geschikt is voor een boek, zolang je er maar iets over te vertellen hebt. De kunst is om het verhaal zo uit te werken dat het boeit.' De vierde en laatste gastcolumn van Tisa Pescar verschijnt op vrijdag 30 oktober.