Grey: het vervolg op 125 miljoen grijstinten

Succes



Begin 2012 verscheen Vijftig tinten grijs, het eerste deel van de zinderende trilogie van E.L. James, in Nederlandse vertaling. In het jaar daarvoor werd het boek al een ware hype in Amerika en Engeland, honderdduizenden (voornamelijk) vrouwen werden gegrepen door het mysterieuze hoofdpersonage Christian Grey. Vijftig tinten grijs stond 22 (!) weken achtereen op de nummer 1 in de Bestseller 60. Samen met de delen twee en drie, Vijftig tinten donkerder en Vijftig tinten vrij, bezette E.L. James vele weken de top 3 van de bestsellerlijst.

De trilogie verhaalt over de jonge, naïeve literatuurstudente Anastasia Steel, die de charismatische miljonair Christian Grey leert kennen. Christian heeft een betoverende werking op Anastasia en neemt haar mee in zijn duistere wereld van seksuele fantasieën.
 Ondanks haar onbevangenheid laat Anastasia zich meeslepen in Grey’s machtsspel. Zijn ultieme doel: de volledige controle over Ana krijgen. In het tweede deel, Vijftig tinten donkerder, ontdekt Anastasia geheimen over Christians verleden die haar doen besluiten de relatie te verbreken. Maar wanneer Grey haar een nieuw voorstel doet, blijkt het verlangen te groot. Ana komt voor een belangrijke keuze te staan. Ook het derde deel van de reeks, Vijftig tinten vrij, zette een hoop lezers in vuur en vlam. In dit boek leven Chris en Anastasia in een wereld vol liefde, intimiteit en rijkdom, totdat het lot anders dreigt te bepalen...

Wereldwijd werden er van de Vijftig tinten-reeks ruim 125 miljoen exemplaren verkocht. In Nederland waren dat er ruim 2,2 miljoen. Het Amerikaanse tijdschrift Forbes riep E.L. James in 2013 al uit tot ’s werelds best verdienende auteur. In een jaar tijd verdiende de schrijfster met haar boeken ruim 71 miljoen euro. Daarmee haalde ze bekende auteurs als James Patterson, Danielle Steel, Stephen King en J.K. Rowling in. De Vijftig tinten-boeken verschenen in maar liefst 52 talen en kan worden beschouwd als de succesvolste trilogie aller tijden.

E.L. James



E.L. James is het pseudoniem van Erika Leonard, geboren als Erika Mitchell. Van jongs af aan koesterde Mitchell de wens om verhalen te schrijven, maar stelde dat uit vanwege haar familie en carrière. Toen ze in 2009 toch begon te schrijven en Vijftig tinten grijs in 2011 verscheen, werd James zowel nationaal als internationaal al gauw een begrip. In 2012 werd James door Times Magazine uitgeroepen tot een van de honderd meest invloedrijke personen ter wereld. Publishers Weekly riep haar uit tot Publishing Person of the Year en James won twee National Book Awards (Best Fiction Book of the Year en Best Book of the Year).   

De Britse schrijfster moest wel wennen aan haar nieuwe leven waarbij ze veel van huis was. 'Iedereen wil me interviewen, maar op televisie komen is niet interessant voor mij. Dus ik heb geprobeerd terughoudend te zijn. En ik mis mijn familie en mijn hond', aldus de schrijfster vlak na haar doorbaak.

Het geheim


Mai Spijkers (foto links), uitgever van de Nederlandse vertalingen van Fifty Shades, gaf tijdens een interview (2012) bij Pauw en Witteman aan het succes van de trilogie niet precies te kunnen verklaren. In de dertig jaar die hij destijds als uitgever werkzaam was, had de uitgever nog nooit meegemaakt dat een boek in zo'n snel tempo zó populair kon worden. Spijkers las zelf de boeken niet, maar omarmde het succes -en de daarbij stijgende omzet- met open armen.



Volgens Forbes is een deel van het succes te danken aan het feit dat de Vijftig tinten-boeken ook als ebook gelezen kunnen worden. Op die manier kunnen lezers die zich in het openbaar generen voor deze romans met een gerust hart doorlezen, zonder dat de oorzaak van hun rode oortjes wordt verraden door de sensuele covers.

Ondanks het SM- en pornogehalte waar de boeken zo bekend om zijn, vinden veel lezers dat de Vijftig tinten-trilogie ook een mooi liefdesverhaal bevat. Uit veel reacties blijkt dat de boeken toegankelijk en verslavend zijn, moeilijk om weg te leggen als je eenmaal in het verhaal verzonken bent. Wat ook als positief wordt ervaren, is het feit dat de trilogie door een vrouw is geschreven. 'De intiemere scènes komen daardoor altijd in het voordeel van de vrouw uit', aldus een lezeres in dezelfde aflevering van Pauw en Witteman. Maar bovenal lijkt het taboedoorbrekende karakter van Vijftig tinten zoveel lezers aan te trekken.

De reacties op Hebban laten opmerkelijk genoeg voornamelijk teleurstelling zien. Hoge verwachtingen vanwege de enorme hype worden niet waargemaakt. Hebbanlezeres Diede de Haas schreef een vermakelijke recensie/column over de trilogie.

Hype


Niet alleen boekhandels plukten hun vruchten van het succes van Vijftig tinten, er onstond een enorme commerciële hype rondom de erotische boeken. Winkeliers van seksartikelen konden hun geluk niet op; de ene na de andere klant kwam met Vijftig tinten onder de arm de winkel in om een voorraad seksspeeltjes in te slaan. Veel vrouwen gaven aan dat hun seksleven een flinke boost had gekregen en in de VS werd zelfs een lichte geboortegolf geconstateerd. De afgelopen jaren verschenen er de nodige boeken en reeksen geïnspireerd op de hitsige trilogie van James. Maar geen van hen kwam ook maar in de buurt van het succes van grijze reeks.

Uitgever Lannoo speelde op de hype in door Vijftig tinten kip te publiceren, een hilarisch kookboek als parodie op Vijftig tinten grijs, waarin boeiend en erotisch koken met kip centraal staat.

Film



Begin dit jaar verscheen de verfilming van Fifty Shades of Grey in de Nederlandse bioscopen. E.L. James was betrokken bij de verfilming. Regisseur Sam Taylor-Johnson vertelde in een interview dat het niet makkelijk was om met James te werken. 'We hebben absoluut ruzie gemaakt, maar over creatieve dingen en die hebben we opgelost', aldus de filmmaker. 'We moesten een weg vinden tussen haar visie van wat ze had geschreven en mijn taak de personages op het witte doek te visualiseren, maar dat is gelukt.' De boekverfilming, waarin de rol van Christian Grey wordt vertolkt door Jamie Dornan en Anastasia Steele door Dakota Johnson, bracht wereldwijd een half miljard euro op.

Met de verschijning van de film keerde de trilogie in zijn geheel weer terug in de Bestseller 60. De filmeditie van Vijftig tinten grijs bereikte zelfs de eerste plaats in week 8 van dit kalenderjaar.

Grey

Vandaag kan heel hitsig Nederland naar de boekwinkel voor Grey, het nieuwe deel in de Vijftig tinten-reeks. Er ontstond nogal wat commotie rondom dit reeds in 2013 aangekondigde boek, toen een week voor publicatie een exemplaar van Grey werd gestolen. Uit angst voor het uitlekken van belangrijke details, deed Uitgeverij Penguin Random House direct aangifte bij de politie van het Engelse Kent. 

E.L. James maakte zich niet zo druk om de diefstal en beloofde haar lezers dat het boek gewoon zoals afgesproken op 18 juni zou verschijnen. En zo geschiedde. In Nederland moesten we echter tot vandaag wachten op de vertaling van het nieuwste deel. 

Vernieuwend aan Grey is dat het verhaal niet zoals de eerdere delen wordt verteld vanuit het perspectief van Anastasia, maar vanuit Christian Grey. Volgens de schrijfster waren veel fans benieuwd naar het verhaal van deze mysterieuze miljonair, en vroegen ze haar om zijn kant van het verhaal op te schrijven. In Grey verplaats je je als lezer dus in zijn gedachten, dromen en overpeinzingen.

In de VS kwam Grey eind vorige maand uit. Na een paar dagen tijd werd het boek al meer dan 1,1 miljoen keer verkocht en inmiddels is de SM-roman al vijf keer herdrukt. Het boek van James belandde direct op de eerste plaats in de New York Times Best Seller List en liet zelfs dat andere Britse succesboek, The Girl on the Train van Paula Hawkins, achter zich. 

Precies volgens verwachting lopen de eerste geluiden uit de kranten niet over van enthousiasme. Volgens NRC Handelsblad is 'het voorspel, de uitwisseling over het SM-contract en al het aantrekken en afstoten even langdradig als in Vijftig tinten grijs.' De Britse krant The Telegraph onderstreept dat lezers niet aan dit nieuwe boek kunnen beginnen zonder de eerdere drie boeken te hebben gelezen. Het Algemeen Dagblad waardeert Grey met drie sterren. Het verhaal komt volgens de krant wel erg bekend voor en 'riekt naar het betere recycle- en uitmelkwerk.'

Heb je Grey gelezen, vergeet dan niet je recensie achter te laten op Hebban.