Hebban Awards 2016 | Genomineerd: Philip Dröge

Een minilandje met een minilegertje, een eigen staatshoofd en 300 inwoners. Moresnet heeft daadwerkelijk bestaan en onderzoeksjournalist en royaltykenner Philip Dröge onderzocht het merkwaardige verhaal erachter. Hoe kon dit onwaarschijnlijke landje ontstaan? Wie woonden er? Hoe was het leven in dit staatsrechtelijke unicum? In Moresnet vertelt Dröge over dieven, gokkers, smokkelaars, mijnwerkers en een dromer die van Moresnet de ideale samenleving wilde maken – en daar bijna in slaagde.

In een column voor Hebban schreef Dröge dat zijn fascinatie voor dit kleine staatje kwam door zijn vader, een ‘textielhandelaar van professie en begenadigd amateur als het om smokkelen ging. Hij maakte van elke douane een sport, een gelegenheid om twee overheden tegelijk een loer te draaien. “Alkohol? Nein wir haben nur Spielzeug für den Jungen dabei.” Ik raakte verslaafd aan de opgewonden spanning in de auto als we weer eens bij Nieuweschans stonden en hij achteloos opmerkte dat de klep beter dicht kon blijven vanwege de kleine slijterij die we op de achteras meezeulden. De grens werd mijn pretpark, de enge achtbaan die over de kop ging. Wanneer mensen mij vragen waarom ik heb geschreven over Moresnet, geef ik mijn vader dan ook de schuld. Als ergens in Europa interessante grenzen hebben gelegen, dan was het wel rond dit merkwaardige minilandje aan de Vaalserberg. Het was een tijdelijke oplossing voor een kinderachtige kift tussen twee eigenwijze koningen, de Nederlandse en de Pruisische. Maar het werd in de eeuw dat het bestond een echt landje, compleet met ‘hoofdstad’, het dorpje Kelmis, een staatshoofd (de burgemeester) en een verdedigingsmacht (veldwachter Mostert).’ 

Dat het neutrale Moresnet ophield te bestaan – het werd in 1920 door België geannexeerd – mag de Dröge-lezer betreuren, maar zonder twijfel is deze bevlogen historieschrijver alweer voor een volgend meesterlijk boek in de archieven gedoken. – NRC

Moresnet is een van de tien boeken op de shortlist in de categorie Beste Non-Fictie. Er kan gestemd worden vanaf 1 september a.s. op www.hebbanawards.nl