Hebban Awards 2017 | Beste roman van het jaar - nummers 31 tot en met 11

31. Jonathan Safran Foer - Hier ben ik

Hoe vervullen we onze conflicterende taken als vader, echtgenoot en zoon; vrouw en moeder; kind en volwassene? Jood en Amerikaan? Hoe kunnen we onze eigen identiteit claimen als we zoveel aan anderen verschuldigd zijn? Dit zijn de essentiële vragen die Jonathan Safran Foer aan de orde stelt in zijn nieuwe roman.
Hier ben ik beschrijft drie tumulteuze weken uit het getroebleerde leven van een familie in het hedendaagse Washington D.C. Terwijl Jacob, Julia en hun drie zonen zich onontkoombaar geconfronteerd zien met het verschil tussen hun dromen en de werkelijkheid, zet een catastrofale aardbeving een pan-Arabische invasie van Israël in gang. De eigenlijke betekenis van het begrip 'thuis' staat ter discussie - evenals de fundamentele vraag hoeveel iemand in zijn leven kan verdragen.

30. Nathan Hill - De Nix

Samuel Andresen-Anderson is een schrijver met een writer's block, een verveelde leraar op een plaatselijke universiteit. Zijn moeder heeft hij niet meer gezien sinds ze hem als kind in de steek liet. Maar dan ziet hij haar, ruim twintig jaar later, op het nieuws, terwijl ze stenen gooit naar een conservatieve politicus. Volgens de media is ze een linkse radicaal met een schimmig verleden, maar voor zowel Samuel weet heeft ze altijd in een kleine stad in Iowa gewoond. Welk beeld van zijn moeder is waar? 

Vastberaden om het raadsel op te lossen - en daarmee eindelijk een manuscript voor zijn ongeduldige uitgever te hebben - besluit hij een openhartige en meedogenloze biografie van zijn moeder te schrijven. Hij moet haar alleen eerst zien te vinden. En met haar kunnen praten zonder in tranen uit te barsten

29. Bert Wagendorp - Masser Brock

Masser Brock is columnist van dagblad De Nieuwe Tijd. Zijn zus is de spindoctor van de premier van Nederland. Masser volgt het nieuws, tot het nieuws de achtervolging op hem inzet. Wat is de waarheid achter de dood van vier Nederlandse soldaten op vredesmissie? Hoe nam de geheime dienst De Nieuwe Tijd in de tang? 

De nieuwe roman van Bert Wagendorp gaat over de vraag hoe nieuws nieuwe werkelijkheden schept, over de waarheid die wij dagelijks krijgen geserveerd en over de waarde daarvan. Het is een wervelend verhaal vol vrolijke, tragische en kleurrijke personages: een opmerkelijke krantenfamilie, een cynische journalist, een horlogemaker en een tycoon tegen wil en dank. Masser Brock ruilt zijn oude zekerheden in voor twijfel en zijn cynisme voor stilte. Als lezer kun je niet anders dan hetzelfde doen – wie Masser Brock gelezen heeft, zal de media op een andere manier beleven.

28. Affinity Konar - Mischling

Stacha en Perle waren één, tot nazidokter Mengele hun magische wereld betreedt. 

Het is 1944 als de onafscheidelijke tweelingzusjes Perle en Stacha in Auschwitz aankomen. Ze zijn mischling: blond haar en bruine ogen, Arisch en Joods tegelijk. Nazidokter Mengele plaatst ze meteen in zijn experiment. Ze proberen de gruwel te overstijgen met hun zelfverzonnen taal en magische wereld. Tot Perle verdwijnt. Stacha kan niet geloven dat Perle dood is. Na de bevrijding trekt ze met een jongen uit het kamp, die ook zijn tweelingbroer verloor, door het verwoeste Polen op zoek naar Perle. Een tocht vol hoop en gevaar, gedreven door wraak: ze willen ook Mengele vinden… In een onthutste wereld gaan ze op zoek naar een mogelijke toekomst.

27. Dave Eggers - Helden van de grens

In Helden van de grens reist Josie met haar kinderen Paul en Ana in een krakkemikkige camper naar Alaska. Haar ex-man Carl weet niets van de onderneming. Josie worstelt met demonen uit zowel het verre als het nabije verleden: ze heeft, nadat een patiënt haar heeft aangeklaagd, haar tandartspraktijk moeten verkopen en ze rouwt nog om de dood van een jonge soldaat die haar zeer nabij stond.

De tocht begint als een welkome afleiding. Alaska is een compleet andere wereld; ze staan oog in oog met bizons en beren, koken hotdogs boven een kampvuur en slapen langs ijskoude rivieren in donkere bossen. Maar hoe verder de reis hen brengt, hoe meer Josie gedwongen wordt haar eigen fouten en tekortkomingen onder ogen te zien; om voorgoed af te rekenen met het verleden dat haar zelfs tot het einde van de beschaving blijft achtervolgen.

26. Auke Hulst - En ik herinner me Titus Broederland

De tweelingbroers Broederland wonen in een afgelegen bos, waar ze zich bezighouden met verboden boeken en hun gitaar. Tot een catastrofe hen van huis verjaagt. Ze trekken een vijandige wereld in waar alles draait om religie en de winning van grondstoffen. Maar waarin schuilt het grootste gevaar? In de opengebarsten aarde, in andere mensen of in henzelf? 

Auke Hulst toont zich andermaal een meester in het oprekken van literaire grenzen en dringt hij diep door in de belevingswereld van jonge mensen die buiten de samenleving staan. 

25. Roxane van Iperen - Schuim der aarde

Het jongetje Anjo groeit op in een oude schuur, ergens op de eindeloze zandvlakte van Brazilië. Voor hem en vijf andere verweesde kinderen is elke dag een beproeving - er is nauwelijks eten en voortdurend worden ze blootgesteld aan de wrede grillen van hun 'voogden' en gasten.
Een eeuwigheid verder ligt een wereldstad met haar sloppenwijken. Twee jonge prostituees proberen zich er vol goede moed door het leven te slaan, terwijl ze dromen van een betere toekomst. Alles verandert als een van hen zwanger wordt.

In de stad zelf woont agente Elizabet, getrouwd met de hoofdcommissaris van politie die vecht tegen de corruptie in zijn korps. Ze heeft een goed huwelijk, een mooi huis en een huishoudster die haar dierbaar is, maar het ontbreekt haar aan dat ene. 

In Schuim der aarde verweeft Roxane van Iperen deze levens tot een wervelend verhaal over pijn, verlies en het gemis van dingen die nooit zijn geweest. Ze neemt de lezer mee naar een wereld waar moraliteit en maakbaarheid holle begrippen zijn, en er maar één doel is: overleven.

24. Jeroen Olyslaegers - Wil

Het is oorlog. Antwerpen wordt bezet door geweld en wantrouwen. Wilfried Wils acht zichzelf een dichter in wording, maar moet tegelijkertijd zien te overleven als hulpagent. De mooie Yvette wordt verliefd op hem en haar broer Lode is een waaghals die zijn nek uitsteekt voor joden. Wilfrieds artistieke mentor, Nijdig Baardje, wil juist alle joden vernietigen. Onbehaaglijk laverend tussen twee werelden, probeert Wilfried te overleven terwijl de jacht op de joden onverminderd verdergaat. Jaren later vertelt hij zijn verhaal aan een van zijn nakomelingen.

23. Hanna Bervoets - Fuzzie

Op een ochtend in april ontvangt Maisie een pakketje. Een kartonnen doosje met daarin een klein, wit, pluizig bolletje. Maisie houdt het bolletje even tegen haar wang. ‘Hé jij, ben je daar eindelijk?’ zegt het dan. Ook op andere plekken in de stad lopen mensen met een bolletje rond. Een blauw bolletje voor Maisies ex Florence, gegijzeld door haar eigen liefdesverdriet. Een paars bolletje voor de gepensioneerde Diek, die zijn avonden vult met internetdates. Een roze bolletje voor de werkloze Stephan, die geen voldoening meer put uit zijn relatie, niet weet wat hij met het leven aan moet. Allemaal laten ze zich door het bolletje leiden, ze luisteren naar wat het zegt, doen wat het vraagt. Ze houden van het bolletje want het bolletje kent hen, ja, het bolletje begrijpt hen – misschien wel als enige. Of lijkt dat maar zo? En waar komt het bolletje eigenlijk vandaan?

22. A.F.Th. Van der Heijden - Kwaadschiks

De relatie tussen reclameman Nico Dorlas, halverwege de veertig, en zijn jongere vriendin Désirée staat op springen. Dorlas' aanhoudende drank- en drugsconsumptie, zijn handtastelijkheid en zijn aan paranoia grenzende verlatingsangst vormen een dodelijke combinatie. Als Désirée de benen neemt, rest Dorlas maar één conclusie: zij moet sterven, en hij zal met zijn vriendin ten onder gaan.
Dorlas wordt terzijde gestaan door Ernest Quispel, de advocaat uit Advocaat van de hanen (1990), die twintig jaar grijzer en twintig jaar cynischer is geworden. Binnen een etmaal zien we het universum van Nico Dorlas verkruimelen.
Kwaadschiks is een literair moordmysterie zoals alleen A.F.Th. van der Heijden dat schrijven kan: geworteld in de Amsterdamse actualiteit, maar met universele reikwijdte, compact en tegelijk diepgaand.

21. Kluun - DJ

Bestsellerauteur Kluun is onlangs gescheiden en probeert de draad weer op te pakken. Maar het zit hem niet mee. Met zijn ex strijdt hij om de kinderen en de alimentatie, zijn uitgever zit achter hem aan en zijn boekhouder maant hem zijn inkomsten te verhogen.
Dan krijgt hij een gouden kans. Kluun mag voor de revolutionaire nieuwe tv-show Lonely@TheTop een reportage maken over zijn jeugdvriend DJ Thor. Als The Ten Million Dollar Man woont Thor in Las Vegas, in een wereld van private jets, viprooms, luxe penthouses, designerdrugs, magnumflessen champagne en paaldanseressen.

DJ is een roman over een wereld waarin iedereen iedereen gebruikt, geld en roem het hoogste goed zijn geworden en niets, maar dan ook niets meer echt is. Of overwint de vriendschap?

20. Benjamin Ludwig - Ginny Moon heeft gelijk

Ginny Moon is veertien jaar oud. Ze is gek op Michael Jackson. Als ze niet 's ochtends exact negen druiven eet, kan ze de dag verder wel afschrijven. Bij haar derde pleeggezin heeft ze eindelijk een thuis gevonden - iets waar een ander gelukkig mee zou zijn. Maar Ginny bekijkt de wereld nou eenmaal met een heel eigen logica.
Dus of haar biologische moeder gevaarlijk is of niet, Ginny móét haar vinden. En daarvoor wil ze alles opgeven, zelfs het enige thuis dat ze ooit heeft gekend...
Benjamin Ludwig heeft met Ginny een uniek personage gecreëerd dat iedere lezer zal raken. Ze is beurtelings innemend, onmogelijk, ontroerend en hilarisch, maar bovenal is ze levensecht.

19. Adriaan van Dis - In het buitengebied

In het Buitengebied is een roman over alleen wonen. Een schrijver heeft zich gevestigd in een afgelegen vallei - ver van de stad en zijn vrienden. De stilte is tastbaar. In de lente hoort hij de vliesjes van de haagbeuk knappen, maar het sterkst klinkt een tergende binnenstem die de man confronteert met zijn angsten en obsessies. Van Dis toont in deze roman-in-verhalen hoe kwetsbaar eenzaamheid kan zijn en hoe obsessief het verlangen naar de dood. Ook geeft hij in In het Buitengebied een prachtig tijdsbeeld van een veranderend Nederland. Niet altijd even vrolijk, al weet Van Dis het met zijn ironie en zelfspot gelukkig licht te houden. Ja, vrolijk zelfs.

18. Murat Isik - Wees onzichtbaar

Wees onzichtbaar van Murat Isik is een grootse epische roman over de wanhopige strijd van een gezin tegen een tirannieke vader en een prachtige coming of age van een sensitieve jongen die opgroeit in een onveilige wereld, gebaseerd op Murat Isiks eigen jeugd. Maar het is ook een schitterende en kleurrijke ode aan de Bijlmer. De Bijlmermeer, begin jaren tachtig. De vijfjarige Turkse Metin komt met zijn ouders en zus naar Nederland. Het gezin gaat in de flat Fleerde wonen. Vader is een werkloze communist die overdag boeken van Marx leest en zich ’s avonds bezat met vrienden. Thuis is hij vaak gewelddadig en dan siddert het hele gezin. Metin vreest hem en maakt zich onzichtbaar. Maar langzaam – als de kinderen ouder worden en de moeder emancipeert – groeit het verzet tegen de vader.

Ondertussen verandert de Bijlmer ook. Bedoeld als vooruitstrevende wijk verwordt het tot een gevreesd getto met veel criminaliteit en hordes junks. Op een zondagavond in 1992 boort een Boeing 747 zich in de flat Kruitberg. Tientallen bewoners komen om. In de weken daarna lopen op Metins middelbare school de raciale spanningen op. De Bijlmer verandert in de jaren daarna definitief: ondanks fysiek verzet van activistische bewoners worden veel flats gesloopt, waaronder die van Metin.

17. Colson Whitehead - De ondergrondse spoorweg

Van een van de meest ambitieuze, baanbrekende schrijvers van dit moment is er nu De ondergrondse spoorweg, een alternatieve geschiedenis van de slavernij in Amerika, en een beheerste, doch woedende allegorie van de black struggle. 

Cora is slavin op een katoenplantage in Georgia. Haar helse leven staat op het punt om nog erger te worden: de wrede eigenaar heeft zijn oog op haar laten vallen. Ze besluit om te vluchten, en met hulp van de Ondergrondse Spoorweg (een clandestien netwerk van antislavernijactivisten) begint ze een lange, huiveringwekkende reis door de zuidelijke staten van Amerika richting het vrije Noorden, met de slavenpatrouille op haar hielen. Tot zover een verhaal zoals 12 jaar slaaf. Maar in het universum van Colson Whitehead is de ‘ondergrondse spoorweg’ letterlijk een tunnelstelsel dwars door Amerika heen, en leest Cora’s reis als een macabere Alice in Wonderland. In alle zuidelijke staten die ze aandoet wordt Cora geconfronteerd met nóg groteskere vormen van racisme en terreur.

16. Elena Ferrante - Het verhaal van het verloren kind

Het verhaal van het verloren kind is de adembenemende ontknoping van de saga van de briljante, geschoolde Elena en de vurige, onbeheersbare Lila.

Beide vrouwen zijn volwassen: de grote ontdekkingen van het leven zijn gedaan, zijn grillen en verliezen zijn verdragen en geleden. Beide vriendinnen hebben gevochten om te ontsnappen aan de Napolitaanse volksbuurt waar ze opgroeiden. Elena heeft gestudeerd, is getrouwd, naar Florence verhuisd, heeft kinderen gekregen en is inmiddels een gevierd schrijfster. Lila is er daarentegen nooit in geslaagd los te komen van haar geboortestad. Ze is weliswaar succesvol ondernemer geworden, maar haar succes heeft haar dichter gebracht bij de vriendjespolitiek, het chauvinisme en de georganiseerde criminaliteit die de buurt in hun greep houden.

Tegen de achtergrond van een verleidelijk en gevaarlijk Napels en een wereld die voortdurend verandert, vertelt Elena Ferrante met ongeëvenaarde eerlijkheid en glans het verhaal van Elena’s en Lila’s levenslange vriendschap. 

15. Susan Smit - De eerste vrouw

Zij was de diva van de internationale operahuizen die had gezworen nooit te trouwen. Hij was de vechter, de gokker, de hartenbreker met het engelengezicht die furore maakte op het toneel. Samen vormden de Amerikaanse Geraldine Ferrar en de Nederlander Lou Tellegen een van de meest legendarische artiestenkoppels aller tijden.

In De eerste vrouw verbeeldt Susan Smit met trefzekere pen hun grenzeloze ambitie, hun twijfels, angsten en hartstochtelijke liefde die is gedoemd te mislukken. Maar tegelijkertijd is de roman het verhaal van een opwindende tijd waarin Europa in een gruwelijke oorlog haar onschuld verliest; de vrouwenbeweging voorzichtig voet aan de grond krijgt, en een massamedium het levenslicht ziet dat de wereld voorgoed zal veranderen: de film.
Met deze wervelende, op historisch feitenmateriaal gebaseerde roman zal Smit opnieuwhaar vele lezers in het hart weten te raken.

14. Liane Moriarty - Bijna echt gebeurd

Sam en Clementine hebben een mooi, maar druk leven: twee jonge dochters, een verantwoordelijke baan voor Sam en de hectiek van een belangrijke auditie voor Clementine, die celliste is. Van jongs af aan is Clementine bevriend met Erika. Een enkele blik tussen hen kan een complete conversatie vervangen. Maar hun vriendschap is gecompliceerd. 

Als Clementine en Sam op bezoek gaan bij Erika en haar man Oliver, en hun buren iedereen onverwachts uitnodigen voor een barbecue, zegt Clementine dan ook snel ja. Het gezelschap van de levenslustige buren lijkt haar een welkome afleiding. 

Twee maanden later vragen Clementine en Sam zich steeds weer af: wat als we nooit naar die barbecue waren gegaan?

13. Benedict Wells - Het einde van de eenzaamheid

Jules, zijn zus Liz en zijn broer Marty zijn totaal verschillend, maar alle drie zijn ze getekend door een tragische gebeurtenis in hun jeugd: na hun beschermde kinderjaren verloren ze bij een ongeluk hun ouders. Ze belanden op hetzelfde internaat, maar gaan alle drie hun eigen weg; uiteindelijk vervreemden ze van elkaar en verliezen ze elkaar uit het oog. Vooral de eens zo zelfbewuste Jules trekt zich steeds meer in zijn eigen wereld terug. Alleen met de mysterieuze Alva kan hij vriendschap sluiten, maar pas jaren later zal hij begrijpen wat ze voor hem betekent – en wat ze altijd voor hem heeft verzwegen.

Als ze volwassen zijn verschijnt Alva weer in zijn leven. Even ziet het ernaar uit dat ze de verloren jaren kunnen goedmaken, maar dan worden ze door het verleden ingehaald.

12. Santa Montefiore - Als de rododendron bloeit

De vrouwen van kasteel Deverill proberen zich staande te houden in de roerige jaren voor de Tweede Wereldoorlog. Kitty wordt verscheurd door haar liefde voor Ierland en de wens haar leven met Jack te delen. Celia is vastbesloten kasteel Deverill in zijn oude glorie te herstellen en stort zich vol overgave op de renovatie, zich niet bewust van de rampspoed die onafwendbaar op haar af komt. Bridie probeert wanhopig over het verlies van haar zoon heen te komen, die ze bij zijn geboorte moest afstaan, en verzint de wildste plannen om hem terug te krijgen. Ondertussen groeit de dochter van wie Bridie denkt dat ze bij de geboorte stierf, onwetend op in Amerika.

De drie vrouwen staan voor belangrijke beslissingen in hun leven, beslissingen die hen ver weg kunnen voeren van Ierlands groene kusten en het kasteel dat hen zo veel jaren heeft verbonden. Is liefde alleen genoeg om de zware tijd die hun te wachten staat het hoofd te bieden?

11. Astrid Harrewijn - Daar heb je vrienden voor

Een humoristische vriendenroman over de grote keuzes in het leven – en hoe verleidelijk het is om die voor je uit te schuiven

Stoer en aantrekkelijk wil hij zijn, stoffig en degelijk is hij. Joost, veertig, ongehuwd, schrijver, kunsthistoricus en archeoloog; werkzaam bij het Rijksmuseum en de Universiteit van Amsterdam. Een verblijf van twee maanden in Rome, waar hij werkt aan een boek over keizer Augustus, zorgt voor de ommekeer. Hij beseft dat de tijd niet stilstaat en dat hij een beetje moet doorpakken als hij wil dat er ooit iets verandert. In een moment van overmoed laat hij zich een nieuwe look aanmeten – wie weet volgt de rest dan vanzelf?

Terug in Nederland ziet het leven er helaas toch wat anders uit dan in de Italiaanse zon. Door een ongelukkige samenloop van omstandigheden wordt hij op één dag twee keer ontslagen en raakt hij verstrikt in een geheim genootschap en een mysterieus raadsel. Maar wat hem het meest uit zijn slaap houdt, is het besef dat hij een kind wil. Zijn vrienden wijzen hem fijntjes op de logische consequentie waar hij zelf nog voor terugschrikt: wil je een kind, dan heb je een vrouw nodig…

Dit zijn de tien kanshebbers (willekeurige volgorde)

Herman Koch met De greppel, Jackie van Laren met Opstaan, Nino Haratischwili met Het achtste leven (voor Brilka), Pierre Jarawan met De zoon van de verhalenverteller, Stefan Hertmans met De bekeerlinge, Tommy Wieringa met De dood van Murat Idrissi, Jill Mansell met Ik zie je op het strand, Lisette Jonkman met Helemaal het einde, Simone van der Vlugt met Ginevra en Sophie Kinsella met Mijn niet zo perfecte leven.

De winnaars van de Hebban Awards 2017 en de Hebban Debuutprijs 2017 worden in week 43 bekend gemaakt. Dinsdag lees je waar en hoe. Wil je er zeker van zijn dat je niks mist? Meld je dan aan voor de Hebban Lunchupdate en ontvang elke dag het laatste Hebban-nieuws en de nieuwste Hebban-recensies in je mailbox.