Hebban Debuutprijs 2020: de shortlist!

Viktor van Judith Fanto

Ambo|Anthos

Met Viktor schrijft Judith Fanto een hartveroverende, waargebeurde familiegeschiedenis over de betekenis van familiebanden. Wenen, 1914. De zesjarige Viktor Rosenbaum redt weeskind Bubi uit een vijver in het Praterpark. Tussen hen ontstaat een levenslange vriendschap en Bubi wordt opgenomen in de gegoede Weens-Joodse familie. Viktor, die maar niet wil deugen, ontpopt zich als patser en rokkenjager en maakt geen van zijn vele studies af, tot groot verdriet van de intellectuele Rosenbaums. De Anschluß in 1938 vormt een keerpunt: met heldhaftige vindingrijkheid en brutaliteit beschermt Viktor iedereen die hij liefheeft. Nijmegen, 1994. Geertje Rosenbaum, de jongste telg van de familie, rebelleert tegen de angst en schaamte waarmee de Rosenbaums hun Joodse identiteit beleven. Wanneer houdt haar familie nu eindelijk op met onderduiken? En waarom wordt Viktor, de broer van haar grootvader, doodgezwegen? Als Geertje op onderzoek uitgaat, stuit ze op een onwaarschijnlijk familiegeheim. De roman Viktor is het debuut van Judith Fanto en is gebaseerd op de lotgevallen van de Weens-Joodse familie van Fanto. Viktor heeft echt bestaan.

Reacties van lezers:

• Het is een verhaal dat onder je huid gaat zitten. Door de knappe wijze waarop de schrijfster de verhaallijnen van het heden en verleden verbindt, wordt steeds duidelijker waarom de Joodse familie zich tegenwoordig “niet-Joods” opstelt. Een bijzondere invalshoek waarbij de schrijfster gebruik heeft gemaakt van haar eigen ervaringen waardoor het verhaal nog een extra laag krijgt. Het is een verhaal dat vele thema’s raakt: familiebanden, zoektocht naar eigen identiteit, historisch besef. Op al deze vlakken zet het verhaal je aan het denken. De schrijfwijze maakt dat je wil blijven lezen: een aanrader!
• Ik nomineer dit boek voor de shortlist omdat ja, het een geweldig goed boek is. Met een held die de hoofdrol speelt maar totaal ondergewaardeerd wordt eigenlijk. Met Geertje die in een volledig andere tijd haar zelf probeert te vinden, is ze nu joods of niet. Welke identiteit past bij haar. Welke geheimen worden verborgen gehouden in de familie geschiedenis. De manier waarop heden en verleden wordt afgewisseld, en soms zelfs met een beetje humor. schrijfstijl is erg prettig, vlot, duidelijk, maar ook met gevoel en humor. Een boek dat je gelezen moet hebben, en wat je niet kunt wegleggen.

Draaidagen van Bianca Boer

Atlas Contact

Judith worstelt met wie ze is, wat ze wil en waar ze vandaan komt. Meer nog dan dat worstelt ze met haar achtergrond. Zonder vader en moeder groeide ze op bij haar oma, een Auschwitz-overlever. Inmiddels dementeert haar oma en leeft ze steeds meer in haar traumatische verleden. Om dichter bij haar oma te komen en haar verleden te begrijpen, gaat Judith als edelfigurant spelen in een film over de Tweede Wereldoorlog. Maar kan fictie de brug tussen die generaties, tussen slachtoffer en buitenstaander, wel slaan? In Draaidagen richt de verteller zich rechtstreeks tot haar oma. Ze vertelt niet alleen over de dagen op de set, maar ook over oma’s jeugd en geschiedenis. Door deze bijzondere vertelvorm zit Bianca Boer niet alleen de lezer dicht op de huid, maar staat ze toe dat Judith haar verwarde oma haar verhaal teruggeeft. En hebben we niet allemaal een verhaal nodig? Bianca Boer schreef met Draaidagen een ontroerende, ingenieuze debuutroman over trauma, de oorlog, familiebanden en verhalen.

Reacties van lezers:

• Dit boek heeft mij aangenaam verrast. De schrijfstijl is bijzonder. Ze richt zich naar haar oma. Door de film te gebruiken wordt het leven van haar oma in beeld gebracht. Prachtige momenten, maar ook zeer confronterende momenten. Bianca heeft de hoofdpersonen goed uitgewerkt en het boek is beeldend geschreven. Alsof ik de film zelf heb mogen aanschouwen. Knap gedaan.
• Bianca Boer is duidelijk goed onderlegd in de schrijftechnieken. Het niveau is hoog, zodat je je afvraagt of dit werkelijk wel een debuut kan zijn. In dit boek weeft zij op ingenieuze wijze heel veel grote thema's, heden en verleden, feiten en fictie door en in elkaar.
• Zeer beeldend en bij vlagen poëtisch geschreven. De passage waarin het haar van Judith wordt afgeknipt, om maar een voorbeeld te noemen, heeft mij diep geraakt. Het afwisselende gebruik van het ik- en het jij-perspectief gaf mij het gevoel 'erbij' te zijn.

Niemand zoals hij van Lucia van den Brink

Ambo|Anthos

Niemand zoals hij, de debuutroman van Lucia van den Brink, is een ontroerend verhaal over de reis van een eenzame kleindochter op zoek naar haar opa, vol karate en origami.

Renke heeft haar opa Pieter al een tijd niet gezien als ze op een dag pakketjes van hem ontvangt, met Post-its, origami kraanvogels en dagboekfragmenten. Opa Pieter is naar Japan vertrokken nadat hij gediagnosticeerd was met de spierziekte ALS. Waar Renke alle tijd van de wereld heeft, weet hij dat zijn dagen geteld zijn. Hij probeert er het beste van te maken en wil karatetraining volgen bij zijn vriend Yamada. Doordat hij langzaamaan afscheid moet nemen, krijgt de schaduwzijde van zijn persoonlijkheid soms de overhand. Als Renke haar baan verliest, reist ze opa achterna in een ultieme poging hem nog te leren kennen. In Nederland was ze dagelijks bezig met het delen van haar leven op haar blog en socialmediakanalen, maar tijdens haar reis komt ze er juist achter dat niet alles te delen valt. Hoe graag ze dat ook wil.

Reacties van lezers:

• Niet alleen vlot en aangenaam om lezen, maar ook heerlijk beeldend en vol gevoel. Lucia kan zo goed de gedachten en gevoelens van haar hoofdpersonen overbrengen.
• Een heel realistisch verhaal. Niet alleen omdat het een verhaal is dat zomaar waar zou kunnen zijn maar ook omwille van de personages. Heel tegengestelde personages; opa aan het eind van zijn leven, ziek, wat ouderwets met de nodige levenswijsheid, tegenover Renke voor wie het leven bij wijze van spreken nog moet beginnen en die helemaal thuis en mee is met de moderne snufjes van deze tijd.
• De schrijfstijl is prachtig; ik heb veel zinnen gemarkeerd omdat ze zo mooi zijn, vooral opa Pieter heeft een aantal prachtige uitspraken en gedachten.

Lichter dan ik van Dido Michielsen

Hollands Diep

Java, 1850. Isah is de dochter van de kleermaakster van de sultan en groeit op in de gesloten gemeenschap van de Kraton, het vorstenverblijf in Djokja. Haar levensloop in de traditionele standenmaatschappij lijkt daarmee vast te staan. Maar Isah is eigenzinnig en loopt weg van huis. Ze wordt huishoudster én minnares van een Hollandse officier en schenkt hem twee dochters. Wanneer hij hen verlaat, moet ze grote offers brengen om haar kinderen in de snel veranderende kolonie te zien opgroeien. Uiteindelijk beseft Isah dat ze haar Javaanse afkomst niet kan en wil verloochenen.

Lichter dan ik is het aangrijpende verhaal van een jonge vrouw die wordt gedwongen alles op te geven voor haar kinderen, die door hun gemengd bloed meer status hebben dan zijzelf. In deze historische roman worden de Nederlandse overheersing en de gevolgen daarvan door haar ogen gezien.

Reacties van lezers:

• Het is een uitzonderlijk mooi verhaal, ik wist erg weinig over de geschiedenis van Indonesië en de invloed van de Nederlanders (Europeanen) en dit geeft een prachtig inkijkje in een prachtig maar triest verhaal. Vanaf de eerste zin is het pakkend, de zinnen zijn mooi geformuleerd en slepen je mee in het verhaal. Je gaat van de hoofdpersoon houden, er zit veel diepgang in haar personage, haar gevoelens, gedachten en acties.
• Het verhaal raakte me diep, het leven van deze vrouw laat zoveel leed en onrecht zien waar de maatschappij maar vooral wij als Nederlanders ons bewust van zouden horen te zijn. Dit onderdeel van de geschiedenis is er een waar wij als land en dus onze voorouders een hoofdrol in hebben gespeeld. Dit boek laat zien hoe de gevolgen van de beslissingen die we nemen, vele generaties na ons nog kunnen beïnvloeden. Indrukwekkend en prachtig geschreven boek.
• Het boek speelt zich 1,5e eeuw geleden af; het is zo reëel geschreven. Prachtig. Je zit helemaal in die sfeer van het oude Indonesië als je dit boek leest. Geen woord te veel, en geen woord te weinig. Mooie zinnen, zonder overbodige bijwoorden. Ik houd van dit soort historische boeken waarvan je wat leert, waar je nieuwsgierig van wordt en meer over wilt lezen.

Confettiregen van Splinter Chabot

Unieboek Spectrum

Confettiregen is een prachtig, ontwapenend en ontroerend verhaal over een jongen genaamd Wobie die opgroeit in een warme en veilige omgeving. Als in een sprookjeswereld. Eenmaal op school komt hij erachter dat zijn enthousiasme volgens sommigen gekooid moet worden, dat sommige kleren alleen voor meisjes bestemd zijn en dat verliefdheid ingewikkelder is dan een hartje tekenen. Aan de hand van drie bepalende ontmoetingen in zijn jeugd, komt Wobie steeds meer over zichzelf te weten. Naarmate hij ouder wordt ontdekt hij langzaam maar zeker dat hij anders is dan zijn broers, anders dan zijn meeste klasgenoten, anders dan wie hij dacht te zijn. Anders dan wie hij wilde zijn. Langzaam sluipt er een grijze mist in zijn leven, en begint hij iets te ontdekken dat eerst genegeerd, vervolgens gevreesd, maar uiteindelijk gevierd wordt. Dit boek is een dagboek van die worsteling en die zoektocht. Confettiregen is niet alleen een geweldig verhaal om te lezen maar ook een belangrijk boek dat verschillende generaties herkenning zal geven en verschillende generaties zal raken.

Reacties van lezers:

• Het overvalt me dat ik dit boek zelf nooit zou hebben uitgekozen om te lezen, maar zo levendig, goed opbouwend en sterk is geschreven dat ik het nog steeds aan het verwerken ben. Ik ben er echt door aangedaan en hoop dat veel mensen dit boek zullen lezen. Op dat het bericht van de auteur maar voor iedereen voor confetti regen zorgt in het leven, in welke vorm dan ook.
• Het is een ontwapenend eerlijk en soms zelfs ontroerend verhaal waarin Splinter Chabot zichzelf letterlijk en figuurlijk blootgeeft. Een verhaal over accepteren dat je anders bent en dat dat oke is.
• Confettiregen is absoluut een boek van deze tijd. Jong en fris; echt eens iets anders dan veel andere literaire boeken van eigen bodem. Ik zat helemaal in het verhaal en vergat bijna uit de trein te stappen bij mijn halte. En dat heb ik graag, dat auteurs me helemaal meenemen in hun wereld.