Hebban interviewt Boek van de Maand-auteur Satoshi Yagisawa
Hebban Boek van de Maand ~ Januari
Morisaki's boekwinkel
Satoshi Yagisawa, vertaald door Jacques Westerhoven
Het zit de vijfentwintigjarige Takako niet mee. Wanneer haar vriendje (en collega) het uitmaakt om te trouwen met een ander, neemt ze ontslag. Het telefoontje van haar oom Satoru komt daarom als geroepen. Takako slaat een nieuwe weg in en gaat haar oom helpen in zijn antiquarische boekwinkel. In ruil voor haar hulp mag ze boven de winkel wonen. Daar vindt ze troost in het lezen van boeken en komt ze weer op krachten. De band tussen haar en haar oom wordt steeds hechter gedurende haar verblijf. Takako helpt hem zich te herenigen met zijn vrouw, van wie hij is vervreemd. Vervolgens zet een ontmoeting in een koffietentje Takako’s leven weer op zijn kop.
Aan het begin van het boek heeft Takako een 'redelijk-mentaliteit'. Alles wat ze doet en heeft gedaan is 'redelijk'. Ze denkt dat dat het meeste is dat ze uit haar leven zal halen en heeft zichzelf ervan overtuigd tevreden te zijn met een 'redelijk' leven. Heb je dit zelf ook ervaren toen je jonger was?
Ik denk dat veel jonge mensen in Japan zichzelf hebben overtuigd dat ze niet meer uit het leven zullen halen dan 'redelijk'. Het is een soort berusting, wat effectief is in het alledaagse leven, maar ik denk ook dat het mensen kwetsbaar maakt bij plotselinge en ingrijpende gebeurtenissen. Wanneer Takako voor het eerst in haar leven tegenslagen ervaart, kan ze er niet mee omgaan. Ik wilde laten zien hoe ze zichzelf hierdoorheen helpt. Ben ik zo iemand? Nee, ik was eerder iemand die in mijn jongere jaren veel worstelde met mezelf. Ik was het type dat graag boeken las als Het lijden van de jonge Werther van John Wolfgang Goethe.
Wat zou je zeggen tegen mensen die genoegen nemen met een 'redelijk' leven en liefde?
Het is prachtig om 'geschokt te worden in het hart', om diep geraakt te worden. Ik denk niet dat het overdreven is om te zeggen dat dergelijke ervaringen de koers van het latere leven bepalen. Ik hoop dat zo'n ervaring die Takako overkwam, ook jou zal overkomen!
Het boek werd oorspronkelijk al in 2008 gepubliceerd, maar de vertaling is pas redelijk recent verschenen in veel landen, waaronder ook Nederland. Hoe is dat gebeurd?
Het hoofdthema van dit werk is naar je leven kijken door middel van mensen en boeken. Tegenwoordig gaat de wereld te snel en horen we alleen nog maar ernstig nieuws. In zo'n wereld is het belangrijk om wat rustiger aan te doen en jezelf en de mensen om je heen onder ogen te komen, naar je hart te luisteren, de constante stroom aan informatie af te schermen en gewoon te genieten van je omgeving. Ik denk dat dit essentieel is om niet door de wereld te worden opgeslokt. Misschien heeft de coronapandemie meer mensen geholpen om op dezelfde manier te denken.
'Er zijn veel situaties waarin mensen pas de charme van anderen kunnen waarderen als ze hen werkelijk goed hebben leren kennen.'
Van het boek is een Japanse film gemaakt. Op basis van de trailer lijkt het erop dat de film trouw gebleven is aan het boek. De kwetsbare en licht verdrietige Takako ziet er herkenbaar uit. Was je blij met deze verfilming?
De film blijft behoorlijk trouw aan het boek en ze hebben daadwerkelijk een boekwinkel in Jimbocho gebouwd en daar gefilmd. Ik heb ook de kans gehad om een kleine rol als klant te spelen. Takako past ook perfect bij het beeld van het oorspronkelijke verhaal. Persoonlijk is mijn favoriete deel van de film de scène op het tweedehandsboekenfestival in Jimbocho. Ik was niet bij de opnames, maar dit is gefilmd tijdens het festival zelf. Het is een geweldige scène die echt de sfeer van het festival weergeeft.
Denk je dat het boek door de vele aandacht dat het nu krijgt opnieuw bewerkt zal worden voor het scherm, maar deze keer voor wereldwijd publiek?
Dat zou geweldig zijn, zeker als het in Nederland is! Toen ik jong was, ben ik eens naar Nederland gereisd en het was een fijne ervaring om door de straten van Amsterdam te lopen. Het lijkt me geweldig om een 'Morisaki's boekwinkel' in die mooie grachtenstad te zien.
Op de Nederlandse kaft staat een nieuwsgierige en speelse kat op een stapeltje boeken. Er zit echter helemaal geen kat in het verhaal. Er is een populair subgenre in de Japanse literatuur dat draait om katten en/of boeken. Hebben katten een speciale betekenis? Zo niet, wat denk je van de kat op de Nederlandse omslag?
Zelf ben ik een groot kattenliefhebber – thuis heb ik er twee – dus ik vind deze cover erg mooi. Het klopt inderdaad dat er in de Japanse literatuur veel boeken zijn waarin katten een rol spelen. Het lijkt erop dat Japanners veel van katten houden, maar misschien gaan de mysterieuze sfeer van katten en de wijsheden van boeken wel hand in hand? Nou ja, wat de reden ook is, ik voel me ook altijd aangetrokken tot boeken met katten op de omslag.
Oom Satoru is zo'n lieve, chaotische man. Hij houdt met heel zijn hart van zijn jonge nichtje, maar Takako snapt niet helemaal waarom. Ook Satoru is een hoofdpersonage en de lezer wil voor beiden een gelukkig einde. Op een bepaalde manier zijn ze compleet het tegenovergestelde van elkaar. In het begin is Takako verdrietig en ongelukkig, ze is zelfs een beetje een brompot. Satoru is gelukkig, tevreden en vriendelijk, maar hij is degene die moeilijke tijden heeft meegemaakt waardoor er veel verdriet onder zijn blijdschap zit. Kunnen we hier een les uithalen?
In het begin lijkt oom Satoru vreemd en onbegrijpelijk voor Takako, maar als ze geleidelijk aan zijn ware gevoelens leert kennen, begint ze de diepte van zijn hart te zien. Er zijn veel situaties waarin mensen pas de charme van anderen kunnen waarderen als ze hen werkelijk goed hebben leren kennen. Vooroordelen en oordelen gebaseerd op ego leiden vaak alleen maar tot conflicten met anderen. Ik denk dat dat de oorzaak is van de meeste ellende in de wereld van vandaag. Door te laten zien hoe Takako Satoru geleidelijk leert begrijpen, hoop ik dat lezers zich bewust worden van het belang om hun eigen vooroordelen los te laten en anderen te begrijpen.
'Ik hoop dat Morisaki's boekwinkel een verfrissende leeservaring zal zijn.'
Takako werkt in de boekwinkel van haar oom, maar ze leest helemaal niet en eigenlijk houdt ze niet eens van boeken. Dag en nacht is ze omringd door boeken, maar ze kijkt er niet naar om. Totdat ze op een dag een boek oppakt, omdat ze zich verveelt, en op slag verliefd wordt. Vanaf dat moment stopt ze niet meer met lezen. Kun je zelf het moment nog herinneren dat je de kracht van boeken ontdekte?
Al zolang ik me kan herinneren hou ik van boeken, dus helaas heb ik niet de dramatische ervaring gehad dat ik midden in mijn leven boeken ontdekte zoals Takako. In dat opzicht ben ik erg jaloers op haar. Maar toen ik op de universiteit zat, begon ik plotseling veel buitenlandse boeken te lezen, terwijl ik daarvoor juist veel Japanse boeken had gelezen. Ik herinner me nog goed dat ik tijdens die periode een fris gevoel van verwondering had, alsof mijn blik op de wereld werd verruimd en ik besefte: 'De wereld is zo interessant.' Hoe worden Japanse romans gelezen door Nederlandse lezers? Ik hoop dat Morisaki's boekwinkel een verfrissende leeservaring zal zijn voor hen.
De relatie tussen Momoko en Satoru is moeilijk en die tussen Momoko en Takako vreemd. Waarom doet Momoko zoveel moeite voor deze jonge vrouw, die nogal onvriendelijk tegen haar is? Is Takako op een manier het kind dat zij nooit hebben gehad?
Momoko is een nogal ongewoon personage. Eerlijk gezegd had ik tijdens het schrijven ook moeite om haar volledig te begrijpen. Ze kan speels zijn en anderen plagen, en onthult niet gemakkelijk haar ware gevoelens ... Ze is anders, maar tegelijkertijd heeft ze ook een zekere charme. Het lijkt erop dat Takako en Momoko elkaar aanvullen met eigenschappen die de ander niet bezit, en misschien koesteren ze ook bewondering voor elkaar.
Morisaki's boekwinkel is het eerste boek van jouw hand dat naar het Nederlands is vertaald. Waar werk je nu aan en welk boek zou je graag nog (wereldwijd) vertaald zien?
Momenteel werk ik aan een reeks korte verhalen die zich afspelen in een herberg diep in de bergen. Het zijn vrolijke verhalen. Ik heb nog een paar andere ideeën waarover ik wil schrijven en ik ben bezig met uitwerken van de concepten daarvoor.
Een boek dat ik graag vertaald zou willen zien is Junkissa Tolunka. Het speelt zich af in een retrocafé en volgt de levens van de mensen die daar samenkomen. Ik denk dat het genieten van dit soort ouderwetse koffietentjes, 'junkissa' genaamd, een uniek onderdeel van de Japanse cultuur is, en ik zou het leuk vinden als mensen uit het buitenland deze sfeer kunnen proeven.
Hebban Boek van de Maand Challenge en leesclub
Het Hebban Boek van de Maand staat de hele maand in de schijnwerpers. Zo kun je meedoen aan de Boek van de Maand Challenge, waarbij je tot eind 2024 alle zestien gekozen boeken met ons meeleest in je eigen tempo. Ook organiseren we een leesclub met de roman: sluit aan met je eigen exemplaar uit de bibliotheek of lokale boekhandel! Meld je in het Leescafé en discussieer met je medelezers over dit prachtige Boek van de Maand.
Naar de challenge Naar de leesclub Download de leesclubvragen
Auteursafbeelding: via uitgeverij Meulenhoff
