Hebban interviewt Goeken Prijs 2023-winnaar Arend Smits
Arend Smits (1965) is geboren in Hilversum als jongste uit een gezin van drie. Hij groeide op in Woerden en Wierden, studeerde sociale geografie in Utrecht, verhuisde naar West-Friesland en daarvandaan naar Oost-Friesland in Duitsland, waar hij sinds 2017 woont en zich volledig toelegt op het schrijven van romans. Zijn debuutroman Het Tussenparadijs verscheen in november 2022. Van zijn hand verschenen eerder twee toneelstukken.
Je richt je vanaf 2017 helemaal op het schrijven. Hoe ben je daartoe gekomen en hoe bevalt het?
Het schrijven van verhalen heeft altijd in me gezeten, maar door gebrek aan tijd kwam het er nooit van. In 2017 hebben mijn echtgenote en ik het roer omgegooid. We zijn met ons gezin verhuisd naar Duitsland, waar zij een eigen bedrijf is gestart en de rol van kostwinner van mij heeft overgenomen. Sindsdien heb ik voldoende tijd om me aan het schrijven te wijden. Het bevalt me meer dan goed. Voor mij is schrijven de fijnste bezigheid die ik me kan wensen. Wat ik er zo mooi aan vind, is dat ik vooraf weliswaar een lijn uitzet, maar dat een verhaal zich soms een richting op ontwikkelt die ik niet had voorzien. Een nieuwe deur die opengaat, met een zee aan mogelijkheden daarachter, waardoor het werken aan een verhaal altijd boeiend blijft.
Heb je een schrijfroutine? Zo ja, hoe ziet dat eruit?
Ik kan op elk moment van de dag schrijven, maar ik ben ’s avonds en ’s nachts op mijn best. Zodra een verhaal echt tot ontwikkeling komt en ik goed in de flow zit, kan ik gerust tot een uur of drie ’s nachts doorwerken.
Hoe ben je op het idee gekomen om juist het verhaal van Jake Brown te schrijven?
Dat is een moeilijke vraag. Meestal ontkiemt een plot zich spontaan in mijn hoofd, zonder dat ik er krampachtig naar op zoek moet. De inspiratie kan uit elke willekeurige bron komen; uit een gesprek dat ik opvang, uit een fragment van een tv-programma of het journaal en vaak ook vanuit het niets als ik de hond aan het uitlaten ben. Ik geloof dat Jake Brown zich spontaan aandiende tijdens een van die wandelingen, maar het me exact herinneren doe ik niet. Als het zaadje eenmaal is geplant, neem ik daarna wel de tijd om uitvoerig over het verloop van het verhaal na te denken. Dan ontstaan vanzelf de personages, de locaties en de tijd waarin het zich afspeelt. Toen het verhaal van Jake Brown steeds concreter werd, vond ik het mooi om het in een Amerikaanse context te plaatsen.
'Je hebt te maken met een gelimiteerd aantal woorden, waarmee je het perfecte verhaal moet schrijven.'
Het winnende verhaal valt in het subgenre 'legal thriller', heb je ervaring met juridische zaken?
Bij mijn voormalige werk in Nederland had ik zijdelings wel met juridische vraagstukken te maken, maar die ervaring was niet bruikbaar als input voor Jake Brown. Het is ook niet zo dat ik veel legal thrillers lees. Tamelijk weinig zelfs. Maar ik heb wel een duidelijk beeld van hoe de poppetjes lopen en vanwege de setting in de VS heb ik ook de nodige research gedaan.
Heb je tips voor deelnemers aan de volgende editie van de Goeken Prijs?
Je hebt te maken met een gelimiteerd aantal woorden, waarmee je het perfecte verhaal moet schrijven. Zoals bij elk verhaal komt het eropaan dat je sterk opent en minstens net zo sterk eindigt. Nadat ik de opening naar tevredenheid had opgeschreven, heb ik het middendeel als een grove schets neergezet en me eerst geconcentreerd op het slot. Pas daarna heb ik me toegelegd op het boetseren van het middendeel, net zolang tot het verhaal vloeiend liep en – niet onbelangrijk – het aantal woorden binnen de 7.500 bleef. Nu heeft elke schrijver natuurlijk zijn/haar eigen methode om een verhaal te construeren.
Mijn belangrijkste tip: laat vooral niet los waar je je prettig bij voelt, zowel qua werkwijze als qua schrijfstijl. Probeer niet na te apen of te kopiëren, maar blijf bij jezelf. Naar mijn mening kom je alleen zo tot het beste resultaat.
Goeken Prijs 2023
De Goeken Prijs schrijfwedstrijd is open voor iedereen die een spannend kort verhaal wil schrijven. Alle soorten spannende verhalen zijn welkom, zoals thrillers, spionageverhalen, detectives, misdaadverhalen, who- of whydunits en meer – als het maar spannend is. De deadline voor 2024 is op 18 februari en inzenden kan vanaf 19 januari. Klik op onderstaande knop voor de planning, het reglement, de historie, alle vorige winnaars, en – ter inspiratie – een aantal gratis te downloaden ebundels met hoog geëindigde verhalen.
Wat was het gekste, leukste, interessante of spannendste wat je ontdekt of ervaren hebt tijdens het schrijven (of researchen) van Jake Browns anomalieën?
Als je een verhaal in de VS laat afspelen, zeker in de categorie 'legal thriller', moet je er rekening mee houden dat dat land totaal anders georganiseerd is dan Nederland. Elke staat heeft zijn eigenaardigheden en zeker zijn eigen wetgeving. Oorspronkelijk had ik een andere staat als plaats van handeling voor ogen, maar toen ik tijdens het schrijven aanvullende research ging doen, bleek dat ik op een behoorlijke, juridische miskleun afkoerste. Ik had de keuze: of mijn verhaal aanpassen aan de locatie, of de locatie aan het verhaal. Ik heb voor het laatste gekozen. Nebraska bleek een prima alternatief.
Wat heeft de winst van de Goeken Prijs je gebracht?
Vooral eer en het gevoel van erkenning; de bevestiging dat ik kennelijk in staat ben een goed verhaal neer te zetten. Dat geeft vervolgens weer veel inspiratie om door te gaan met schrijven. Verder meldde zich spontaan een vertaler uit de VS, die het verhaal in het (Amerikaans-)Engels vertaald heeft en verkocht heeft aan het Canadese Mystery Magazine. En tot slot, maar niet onbelangrijk: dankzij het winnen van de Goeken Prijs heb ik nu rechtstreeks contact met een grote uitgever die geïnteresseerd is in nieuw werk van me.
'Ik hou niet van thrillers waarin het alleen om het misdrijf en de oplossing daarvan gaat. Er moeten meer lagen in zitten.'
Wat kunnen we in de nabije toekomst van je verwachten? Kun je een tipje van de sluier oplichten van waar je aan werkt?
Omdat ik me erg prettig voelde bij het verhaal van Jake Brown heb ik besloten die richting verder te volgen. Ik hou niet van thrillers waarin het alleen om het misdrijf en de oplossing daarvan gaat. Er moeten meer lagen in zitten; een omgeving waar je je als lezer middenin waant, een hoofdpersoon die je bij wijze van spreken aan de hand meevoert door een leven dat uit meer bestaat dan alleen het ontrafelen van mysteries. Ik ben nu bezig met een thriller die min of meer in de lijn met Jake Brown ligt. Uiteraard met een andere plot en andere personages, maar wel met een vergelijkbare atmosfeer.
Boekentips van Arend
Download het ebook
Jake Browns anomalieën en andere winnende verhalen
Goeken Prijs 2023
Een slaperig stadje in Nebraska in de VS. Het leven kabbelt er rustig voort. De bewoners gaan naar hun werk en doen er hun boodschappen, de kinderen gaan naar school, een paar keer per dag komt er een goederentrein voorbij. Als het weer het toelaat doet Jake Brown niets liever dan op de veranda voor zijn huis zitten om een biertje te drinken en de dagelijkse routine van het stadje gade te slaan. Op sommige bewegingen kan hij de klok gelijk zetten. Tot hij op een dag een afwijking in het patroon ziet. Jakes nieuwsgierigheid wordt gewekt. Hij verlaat zijn veranda om op onderzoek uit te gaan en doet een schokkende ontdekking.
In deze e-bundel vind je de beste vijf verhalen van de Goeken Prijs 2023:
- Jake Browns anomalieën door Arend Smits (winnaar)
- Subject 2 door Patricia Bouwhuis-Ooyevaar
- Zonder mensenhanden door Hille Koppen
- Het verhoor door Theo-Henk Streng
- Oude films en bordspellen door Marius van Bruggen
