Hebban interviewt Liza Marklund
Poolcirkel
Auteur: Liza Marklund
Vertaler: Wendy Prins
Serie: Stenträsk (1)
Genre: thriller
Op een zomernacht van 1980 in Stenträsk, een rustig dorp in het uiterste noorden van Zweden waar de zon nooit ondergaat en de winters een totale duisternis zijn, verdwijnt Sofia Hellsten spoorloos. Samen met vier andere jonge studentes is ze lid van de boekenclub Poolcirkel. Veertig jaar later duikt haar hoofdloze lichaam op en start hoofdinspecteur Wiking Stormberg een onderzoek…
'Acht jaar geleden heb ik de boeken over Annika afgerond. Ik dacht dat ik dood zou gaan na de serie. Niet omdat ik ziek was of zo, maar omdat ik mezelf ten doel had gesteld om de serie af te ronden en de kinderen groot te brengen. Verder had ik geen plan, dus ik had zo’n gevoel dat er daarna niks meer kon zijn.
Toen de serie af was werd een goede vriendin van me, politica Anna Lindh, vermoord. Ze werd doodgestoken in een winkelcentrum door een gek die het niet eens was met haar beleid. Ik was niet in staat om over hem en zijn daad na te denken. Drie jaar lang kon ik niet over misdaad schrijven.
In die periode kreeg mijn man kanker. Hij is heel erg ziek geweest. Hij wilde al zijn hele leven op een boerderij wonen. Hij had het daar al over toen we elkaar leerden kennen, toen ik 26 was. Inmiddels ben ik 60, en hij werd gelukkig beter, dus we vonden het hoog tijd om naar die boerderij te gaan. We kochten een boerderij in Portugal.'
Terugkijken
'Er was dus geen plan, maar ik ging ook niet dood. Ik was gewend om alles heel snel te doen, omdat ik het gevoel had dat ik geen tijd te verliezen had. Op mijn twintigste kreeg ik mijn eerste kind, ik schreef al die boeken achter elkaar. Ik keek altijd alleen maar vooruit, en dat ook nog te gehaast. Nu pas had ik de gelegenheid om terug te kijken, voor het eerst van mijn leven nam ik daar de tijd voor. Ik keek naar wie ik geworden was, wie de mensen om me heen geworden zijn. Dat terugkijken heeft het zaadje geplant voor Poolcirkel.
Hoe zou het zijn met een groep jonge vrouwen, van mijn leeftijd, de laatste "analoge generatie", opgegroeid boven de poolcirkel? En inmiddels wist ik dat ik nooit zou stoppen met thrillers schrijven, want dat maakt de inhoud van een boek interessant. Ik onderzoek in dit boek wat er terechtgekomen is van mijn generatie. Hoe hebben de gebeurtenissen uit de jaren tachtig invloed op ons gehad? Hoe kijken we terug?
'Toen de serie af was werd een goede vriendin van me, politica Anna Lindh, vermoord. [...] Drie jaar lang kon ik niet over misdaad schrijven.'
Dit keer wilde ik een personage-gedreven misdaadverhaal schrijven. Iets literairs, wat ook een fijne leeservaring zou geven, en waarbij de inhoud echt de drijvende kracht van het verhaal was.'
Poolnacht
'Ik heb wat foto’s gevonden uit mijn jeugd die ik al helemaal vergeten was. Op een foto ben ik zeventien, zwartgeverfd haar, treurige blik in mijn ogen. Ik vond het heel moeilijk als tiener, maar dat had bijna iedereen. Het is mooi om met de blik van nu te kunnen terugkijken op die periode. Want nu pas kan ik mezelf vergeven voor de fouten die ik in die tijd gemaakt heb.
De poolnacht, als het in de winter amper licht wordt op een dag, heeft ook een groot effect gehad. Het heeft meer invloed dan mensen denken. Het is normaal als je daar opgroeit, dus je denkt er verder niet over na. De ijzige kou en het donker in de winter; de hele dag licht en veel muggen in de zomer.
Als tiener wilde ik er heel graag weg, en ik ben ook weggegaan. Maar ik kom nog vaak in het noorden van Zweden, want mijn ouders wonen er nog. Ik vind het heerlijk om terug te gaan, want het voelt wel als thuis.'
Lezen
'Als kind groeide ik op in een huis in de bossen. Mijn ouders waren aan het werk en ik werd voor school opgehaald door een leraar. Na school zat ik de hele tijd te lezen en te schrijven. De romans die in Poolcirkel besproken worden heb ik allemaal gelezen – en waarschijnlijk nog zo’n twee miljoen andere boeken. In mijn jeugd las ik alles. In een nabijgelegen, groter dorp waren de school en de bibliotheek. Ik denk dat ik ieder boek uit de bieb gelezen heb. En ik spaarde mijn zakgeld om boeken van de Amerikaanse schrijfster Caroline Keen te lezen, over drie meisjes die mysteries oplosten. Ik vond ze fantastisch, maar er werd tegen me gezegd dat het slechte boeken waren. Dat vind ik onvergeeflijk, om tegen een kind te zeggen dat iets slecht is wat ze leest. Er zijn goed geschreven boeken en slecht geschreven boeken, maar ze zijn niet slecht omdat ze van een bepaald genre zijn.
Die boeken van Keen hebben mij juist geïnspireerd. Ik wist daardoor altijd al dat ik crime wilde schrijven. En ik wist dat ik moest leven om iets te hebben om over te schrijven. Ik schreef korte verhalen voor magazines. Maar ik merkte dat ik geen roman kon schrijven zonder dat iets te zeggen te hebben. Dus werd ik eerst journalist, zodat ik kon schrijven over allerlei zaken die niet kloppen in de wereld.'
Schrijven
'De overgang van journalistiek naar fictie was niet moeilijk. Ik ging de journalistiek in met als doel om schrijver te worden. De skills die je leert als journalist kun je ook voor je romans gebruiken. Als je een crime of thriller schrijft, moet je veel onderzoek doen. En als journalist leer je om te interviewen, informatie op te zoeken, feiten te verzamelen. Voor boeken probeer ik naar de plekken waarover ik schrijf af te reizen. Ik beschrijf wat ik er zie en ervaar, dat maakt het voor mij gemakkelijker om de wereld van mijn verhaal te creëren. En in die wereld gaan de personages richtingen op die ik niet verwacht. Ze vertellen me dingen die ik niet weet als ik begin.
'De romans die in Poolcirkel besproken worden heb ik allemaal gelezen – en waarschijnlijk nog zo’n twee miljoen andere boeken.'
Ik weet bijvoorbeeld nooit hoe mijn personages eruitzien. In mijn hoofd zijn ze een kleur, of een frequentie, een geluid. Soms vertellen ze me welke kleur haar ze hebben. Of dat ze ergens pijn hebben. Of een kat als huisdier. Als ik naar ze luister, komt het eruit. Maar dat vraagt een enorme concentratie.
De balans tussen onderzoek en spanning voel ik intuïtief aan. Ik herlees wat ik een dag eerder schreef en als het slordig is, dan gooi ik het weg. Ik moet uiteindelijk nog wel herschrijven, maar de spanning doe ik gevoelsmatig wel goed. Ieder boek is een interpretatie voor de lezer. Ik probeer boeken te schrijven die ik graag zou willen lezen. En dat anderen ze ook willen lezen, daar ben ik heel dankbaar voor.'
Leesclub
'Lolita, Roots, De politiemoordenaar, De avonturen van Tom Sawyer en De doornvogels: dat zijn de boeken die in de leesclub Poolcirkel gelezen worden. Deze boeken heb ik gekozen omdat ze bij de personages passen, ze zijn een soort symbool voor hen. Het was heel erg leuk om die boeken te kiezen, ze te herlezen en herleven. De leesclub vormt de kern van het mysterie in Poolcirkel.
Zelf heb ik nooit in een leesclub gezeten, hoe graag ik dat ook had gewild. Ik lees al zoveel voor mijn werk, dat ik nooit echt tijd heb gehad om nog veel meer voor mijn plezier te lezen. En ik kende ook niet veel mensen die in een leesclub zouden willen. Al lees ik nu het werk van bevriende auteurs en zij dat van mij, dus dat is ook een soort leesclub. Een professionele leesclub!
Ik heb wel een leestip om te delen. Het dikke schrift, van Ágota Kristóf. Dat boek is gewoon fantastisch.'
Leesfragment
Sta je inmiddels te popelen om in deze nieuwe serie van thrillerauteur Liza Marklund te duiken en te ontdekken welke geheimen er in het afgelegen Zweedse dorp Stenträsk begraven liggen? Hieronder vind je alvast de eerste pagina's van Poolcirkel, het eerste deel rond hoofdinspecteur Wiking Stormberg.
Winactie
Motiveert dit interview met Liza Marklund helemaal tot lezen en kun jij niet wachten om Poolcirkel in handen te hebben? Hebban mag in samenwerking met uitgeverij De Geus vijf exemplaren van de thriller weggeven. Kijk snel hoe je mee kunt doen.
Auteursafbeelding: © Annika Marklund via uitgeverij De Geus
