Hebban interviewt Matthias Rozemond
Magdalena
Matthias Rozemond
Herfst 1574. Leiden is na het beleg door de Spaanse legers aan het eind van zijn Latijn. Mocht de stad zich overgeven, dan is het lot van de Prins bezegeld. Pest en honger teisteren de inwoners. De geuzenvloot, hun laatste redding, nadert maar langzaam ...
In deze uitzichtloze situatie staat een mysterieuze jonge vrouw op: Magdalena Moons. Zij wil niet langer verscheurd worden tussen liefde voor opperbevelhebber Valdéz en loyaliteit aan haar prinsgezinde broers in de stad. De klok tikt. Weet Magdalena het spel zo te spelen dat zij haar liefde redt, maar ook de Republiek voor de ondergang wordt behoed?
Dat Magdalena een boek verdiende, was voor Matthias Rozemond meteen duidelijk. 'Zelfs al zou maar de helft van de mythe kloppen, verdient zij een boek en een standbeeld in de stad. Het lot van de hele Republiek hing af van de strijd om Leiden. Zonder Magdalena hadden we nu Spaans gesproken en waren Willem van Oranje en zijn geuzen een stelletje gewetenloze rebellen geweest. Dat was een dubbeltje op zijn kant.'
Toch wordt er in de geschiedschrijving amper een woord gerept over Magdalena. Dus nam Rozemond het heft in eigen handen. 'Het verhaal van Leiden is vaker verteld, maar van binnenuit. Het zijn stoere, heldhaftige, ietwat oubollige jongensverhalen. Je wilt toch ook eens iets anders.' Hij stuitte op Magdalena, de vrouw die volgens bronnen een relatie had met de Spaanse opperbevelhebber Francisco de Valdéz, die Leiden in een wurggreep hield, én een prinsgezinde broer had. 'Dan krijg ik het gewoon in de schoot geworpen,' lacht Rozemond. 'Het is een verhaal dat wringt, dat voel je meteen. Het is ook een verhaal dat de andere kant van de Spanjaarden laat zien. Dit keer geen good guys vs bad guys-verhaal. Het kantelt steeds en de lezer zit ertussen.'
Tijdgeest
Rozemond voelde het als zijn taak om de geschiedenis van Magdalena en Valdéz tot leven te wekken. 'We weten de historische feiten, maar ik vraag me af: hoe hebben zij moeten manoeuvreren? Wat is er in hun hoofden gebeurd? Hoe zagen ze de toekomst? Dat moet verteld worden. Dat stukje kunnen de historici niet inkleuren, daar heb je een romanschrijver voor nodig. Je wil Magdalena voelen.' Met zijn verhaal probeert Rozemond de lezer in de schoenen van Magdalena te schrijven. 'Ik wil dat je het gevoel krijgt dat je zelf vast zit. Ik wil dat je zelf de muren op je af voelt komen. Je weet precies even weinig als Magdalena zelf.'
De tijdgeest waarin Magdalena leeft is een onzekere. Als lezer word je meegesleurd in een gevaarlijk krachtenspel waarin niemand te vertrouwen is en waarin elke keuze een onmogelijke keuze is. 'Het is de geest van toen, maar ook de geest van nu. Wat is waarheid en wat is fake news? Waar hoor ik bij? Wat geloof ik wel en niet? Iedereen moet zijn eigen spoor vinden. Er is niet één simpele waarheid. Je zult zelf je eigen pad moeten vinden, net als Magdalena dat heeft moeten doen. Iedereen zal het in zijn eigen leven herkennen dat zij het niet cadeau krijgt,' aldus Rozemond.
Daar ligt volgens de auteur één van de sleutels van het boek. 'Het geheim van een goede roman is dat de tegenkrachten maximaal zijn. Magdalena wordt op een gegeven moment van zo veel kanten in de mangel genomen, dat dat sympathie voor haar opwekt. Iedereen kent die hopeloosheid van het leven. Het leven is voor Magdalena heel erg onveilig. Een onveiligheid die we in 2024, op een heel andere manier, ook kennen: kunnen we onze energierekening straks nog betalen? Hoe redden we het milieu? Hoe moeten we ons sociaal verhouden? Die onzekerheid verplaats ik naar de zestiende eeuw. En als je zelf even niet meer weet hoe het moet, kun je het met dit boek allemaal even aan Magdalena overlaten. Zij doet wat jij stiekem ook wilt.'
'Ze moest wel een beetje pit hebben, anders zou ze de risico's die ze heeft genomen niet nemen.'
De moed om te scheppen
Als historisch romanticus heeft Rozemond de vrijheid om historische personages naar eigen inzicht in te kleuren. 'Je moet natuurlijk wel tussen de lijntjes blijven.' Bij Magdalena was de ruimte om te kleuren vrij groot, aangezien de historische informatie over haar schaars is. 'Ik loop dat heel meditatief aan: wat moet er nu in haar om zijn gegaan? Hoe was haar karakter? Ze moest wel een beetje pit hebben, anders zou ze de risico's die ze heeft genomen niet nemen. Dan zou ze wel uitkijken om een relatie aan te gaan met de opperbevelhebber, terwijl ze een prinsgezinde broer heeft en de watergeuzen eraan komen. Stiekem vind ik het zelf ook leuk als iemand een beetje de kont tegen de krib gooit. Ik heb ook mijn geheel eigen route gekozen. Er zit een bepaald ongeduld in haar, wat ik bij mezelf herken.'
Het maken van historische romans is iets wat Rozemond op het lijf geschreven is. Na een carrièrestart van gedichten en thrillers werd hij écht gegrepen door de historische roman. 'Vanaf mijn boek over Jeroen Bosch, De duivelskunstenaar, wist ik dat ik alleen nog maar historische romans wilde schrijven. Ik vind het heerlijk om verhalen bottom-up te vertellen, dus door me op de zintuigen te focussen. Dat je het gevoel hebt dat je daar zelf rondloopt tussen die huizen in de vijftiende eeuw met het slijk aan je overschoenen. Ik denk dat veel mensen het heel prettig vinden om even ontvoerd te worden naar zo'n setting. En ik word er hartstikke high van, van het schrijven. Een writer's block heb ik nog nooit gehad. Ik vind niets zo leuk als scheppen, alles meer en meer tot leven laten komen.'
Daar hoort voor Rozemond toch ook wel een vleugje hoogmoed bij. 'Er zijn talloze boeken en schrijvers. Er is een hele geschiedeniswetenschap. Als je door de boekhandel loopt, kun je zomaar geïntimideerd raken door hoeveel boeken er liggen. En dan ga ik zeggen: "Ja, maar ik ga toch nog een ander verhaal schrijven." Ik kan me voorstellen dat een historicus, die bij de feiten moet blijven, denkt: "Waar bemoei jij je mee?" Dus, ja, een stukje arrogantie moet er wel in zitten.'
Thuiswedstrijd
Den Haag, Leiden, Delft. Veel van de verhalen van Rozemond spelen zich af op de grond waar de kleine Matthias al zijn voetsporen achterliet. Geboren in Voorburg en opgegroeid in Den Haag, is het schrijven over het Holland van de vijftiende en zestiende eeuw een thuiswedstrijd. 'Het is heerlijk. Net als het tijdperk rond de Gouden Eeuw zijn die plaatsen voor mij ook een comfortzone. Mijn volgende boek gaat zich grotendeels afspelen in Londen en dat vind ik spannend. Dan moet ik opeens de Engelse gewoontes en het Engelse straatbeeld onder de knie krijgen.'
In zijn volgende roman treedt Rozemond in de voetsporen van stadhouder Willem III. Ook dit verhaal begint in Den Haag, maar trekt vervolgens de Noordzee over. 'De achterkleinzoon van Willem van Oranje wordt uitgenodigd door Britse edelen om een coup te plegen op de Engelse koning James, die nota bene zijn schoonvader is. Hoe dramatisch wil je het hebben? Willem III weet dat de paar mensen die de coup vóór hem hebben geprobeerd te plegen allemaal onthoofd zijn. Dus hij had wel lef nodig.'
Datzelfde lef had Magdalena nodig om Leiden te redden, terwijl ze tegelijkertijd probeerde om haar relatie, haar familie en zelfs haar leven te behouden. Makkelijk wordt het niet, ook niet voor de lezer. Rozemond laat je op intrigerende wijze meevoelen met Magdalena, waardoor je wordt verscheurd door de onzekerheid van een vrouw die alles te verliezen heeft. Wie kun je dan nog vertrouwen? 'Ik vond het een feestje om dit boek te mogen schrijven,' besluit Rozemond.
Leesfragment
In Magdalena gaat een mysterieuze vrouw tijdens de Tachtigjarige Oorlog op missie om zowel de Republiek als de liefde te redden. Hieronder vind je een sneak preview van de historische roman.
Winactie
Ben jij nieuwsgierig geworden naar het verhaal over heldin Magdalena Moons? Hebban mag in samenwerking met uitgeverij Luitingh-Sijthoff vijf exemplaren van Magdalena weggeven. Kijk snel hoe je mee kunt doen.
