Hebban interviewt Sergio Vyent
Het land van Onverwagt
Sergio Vyent
De bekende First Dates-presentator Sergio Vyent groeide op in Nederland zonder veel te weten van zijn roots. Totdat hij erfgenaam bleek van een stuk grond op de vroegere plantage Onverwagt, was hij nog nooit in Suriname geweest.
Na het overlijden van zijn biologische moeder in 2021 reist Sergio naar Suriname om de uitvaart te regelen. Hij maakt er kennis met familie die hem meer kunnen vertellen over zijn ouders en voorouders. Zijn stamboom blijkt diep geworteld in het koloniale verleden van Suriname, en Sergio gaat op onderzoek uit. Uiteindelijk komen op de plantage Onverwagt een grote en kleine geschiedenis op een onvergetelijke manier bij elkaar.
Een persoonlijk, wonderbaarlijk verhaal dat weerklinkt tegen het decor van ons gezamenlijke verleden.
Jouw boek en eigenlijk daarmee ook jouw zoektocht, begint met een telefoontje van jouw oudtante Claudetta uit Suriname. Zij laat weten dat jouw moeder overleden is en vraagt of jij de begrafenis wil komen regelen. Meteen daarop leert de lezer dat jouw moeder eigenlijk nooit een moeder voor jou geweest is en dat jij Suriname en tante Claudetta helemaal niet kent. Wat maakt dat je op zo’n moment toch besluit te gaan?
Toen ik elf jaar was heb ik de bewuste keuze gemaakt om afstand te nemen van mijn moeder, dat was op dat moment beter voor mij. Maar afstand van iemand nemen voor je eigen ontwikkeling en gemoedsrust wil niet zeggen dat je niet van iemand houdt. Ik heb nooit enige wrok of boosheid gekoesterd en dat vinden veel mensen lastig te begrijpen. Ik wil daarom de lezer meenemen in mijn keuzes, ze uitleggen en door mijn bril laten meekijken. Het regelen van de begrafenis en het spreken tijdens deze plechtigheid waren voor mij ook een manier om iets af te sluiten.
Waarom ben je uiteindelijk aan deze zoektocht naar jouw voorouders begonnen?
Mijn zus was altijd de vraagbaak als het om onze familie ging, niet dat ik daar trouwens ooit naar vroeg. Maar na het overlijden van mijn zus en mijn moeder ontstond er ruimte voor mij om dingen te gaan onderzoeken. Mijn kinderen, waarvan de oudste nu negentien is, hebben het gevoel geen grootouders van mijn kant van de familie te hebben. Er zijn geen verhalen over mijn familie en ik wilde ze ook laten zien dat de geschiedenis niet bij mij eindigt. De keuze die ik op jonge leeftijd maakte om mij los te maken van mijn familie was voor mij op dat moment de beste, maar dat wil niet zeggen dat het ook de beste keuze was voor mijn kinderen. Ze zijn nu nog jong genoeg om ze in die zoektocht en verhalen mee te nemen, daarna kunnen ze daarin hun eigen keuzes maken. Ik vond het belangrijk om ze die achtergrond wel te kunnen bieden.
In het boek stel je jezelf de vraag of je een Nederlandse Surinamer of een Surinaamse Nederlander bent. Ben je daar na deze zoektocht anders over gaan denken?
Nee. Het is een legitieme vraag voor mezelf omdat mijn roots daar liggen, maar ik ben in Nederland geboren en ik voel mezelf Nederlander. Voor de mensen in Suriname ben ik een Nederlandse Surinamer, ze beginnen als ik daar ben ook automatisch Surinaams tegen me te praten. Meer dan een paar woorden versta ik er helaas niet van. Dat zorgt soms voor ongemakkelijke situaties, voor mij is het nog steeds een vreemd land. Mijn zoektocht was ook niet bedoeld om uit te zoeken hoe Surinaams ik ben. De vraag was vooral, hoe verhoud ik me tot mijn voorouders en welke raakvlakken met de familie zijn er bijvoorbeeld.
Het is opvallend hoeveel sterke zakenvrouwen er in jouw familiegeschiedenis naar boven komen, was dat voor jou een verrassing?
Dat is mij inderdaad ook opgevallen. Het is mooi te ontdekken dat er zoveel sterke vrouwen, zoveel eigenzinnige doorzetters in die familie voorkomen. Dat maakte wel dat ik me daarin direct herkende en me thuis voelde. Het contact met tante Claudetta werd daarom ook meteen heel warm. Je hebt een familiaire band, maar vindt elkaar ook direct op zakelijk vlak en dat maakt communiceren makkelijk. Het land van Onverwagt gaat daarom voor mij ook niet alleen maar over het land, maar ook vooral om de personen.
'Stel je open om in elk geval te luisteren, als iets niet jouw pijn is, wil dat niet zeggen dat het bij een ander niet pijn kan doen.'
Je brengt deze personen, jouw familie, wel in een bredere context in jouw boek.
De context van het slavernijverleden is daarin heel belangrijk, de slaafgemaakte familie van mijn vader heeft uiteindelijk het land dat zij bewerkten kunnen kopen. Die verhalen over de plantage komen dan ineens heel dichtbij en worden heel tastbaar. Ik wilde de lezer meenemen in die ervaring en in mijn eigen verwondering. Ik sta op hetzelfde niveau als de lezer en wil deze meenemen in mijn verhaal, met mijn kijk daarop en mijn kennis over de geschiedenis. De context is mijn context en geen uitputtend onderzoek naar de geschiedenis van Suriname.
Wat heeft deze zoektocht jou uiteindelijk gebracht?
De zoektocht is een ongoing proces. Ik zie dit boek als de eerste stap in mijn eigen ontwikkeling. Ik heb een nieuwe kant van mezelf leren kennen, dat ik het blijkbaar ook aandurf om iets zo ver van mijn bed aan te pakken en dat ik nu de adem, lucht en ruimte heb om deze zoektocht te ondernemen. Het is een verrijking voor mij als mens, ik ben er een beter mens door geworden en gegroeid. Het opent ook de gesprekken met en de nieuwsgierigheid van mijn kinderen. Er is ruimte voor vragen en tegelijk ben ik ook heel benieuwd hoe het voor hen is. We kunnen dit samen verder onderzoeken. De generatie die hierna komt, heeft weer heel andere waarden dan de onze. Wat nu geschreven wordt, wordt vooral geschreven door oudere volwassenen, maar ik ben ook heel nieuwsgierig naar het perspectief van de jongere generatie op deze geschiedenis.
Wat hoop je dat de lezer uit jouw boek haalt?
Ik ben geen activist. Ik wil de lezer meenemen en informeren over hoe mijn zoektocht tot stand is gekomen. Ik hoop dat de geschiedenis er toegankelijker van wordt, zonder waardeoordeel. Mijn verhaal laat bijvoorbeeld ook zien dat slavernij destijds iets was wat nu eenmaal zo was, mijn voorouders wisten niet anders. Het is heel lastig om dat met de waarden van nu te vergelijken, laat staan daarover te oordelen. Maar laten we er wel lering uit trekken en ons ervan bewust zijn dat het onze gezamenlijke geschiedenis is en niet alleen die van de slaafgemaakten. Lezers moeten er dus vooral mee doen wat ze kunnen, maar ik ben ervan overtuigd dat je alleen begrip kan hebben voor iets als je er iets over weet.
De generatie die alles bewust heeft meegemaakt in deze geschiedenis wordt steeds kleiner en er is nu veel meer ruimte voor andere verhalen. Wij hebben het niet gedaan, mensen die nu leven, maar we kunnen niet ontkennen dat het gebeurd is en dat het nog steeds zijn weerslag heeft. We kunnen op zijn minst de pijn bespreekbaar maken, ook als er een groep mensen blijft bestaan die het niet begrijpt. Stel je open om in elk geval te luisteren, als iets niet jouw pijn is, wil dat niet zeggen dat het bij een ander niet pijn kan doen.
Ik hoop natuurlijk ook dat de lezer vooral veel leesplezier heeft, ghostwriter Lianne Damen heeft mijn stem en dat wat ik wilde vertellen knap gehandhaafd uit alle gesprekken en door mij ingesproken verhalen. Tot slot zou het mooi zijn als de lezer misschien na het lezen ook over zichzelf gaat nadenken. Iedereen doet dat op zijn eigen tempo, bij mij heeft het veertig jaar geduurd, maar dat is helemaal niet erg. Doe het wanneer jij er klaar voor bent, los van wat de buitenwereld daarvan denkt.
Leesfragment
Werp alvast een blik in Het land van Onverwagt en reis met Sergio mee naar Suriname om zijn roots te ontdekken. Hieronder vind je alvast een sneak preview van de eerste pagina's van het boek.
Winactie
Motiveert dit interview met Sergio Vyent helemaal tot het lezen van zijn boek over Suriname, zijn familie en de vroegere plantage Onverwagt? Hebban mag in samenwerking met uitgeverij Luitingh-Sijthoff vijf exemplaren van Het land van Onverwagt weggeven. Kijk snel hoe je mee kunt doen.
Auteursafbeelding: Coco Duivenvoorde via uitgeverij Luitingh-Sijthoff
