Het recept voor een geslaagd debuut

Klaproos van Anne-Fleur van der Heiden

‘Een raak, doeltreffend en goed verhaal over de onmacht van een door drank en drugs verpeste jeugd,’ schreef Hebban recensent Eeke Riegen over de debuutroman van Anne-Fleur van der Heiden. In Klaproos besluit de zesentwintigjarige Noor na een lange periode van stilzwijgen weer contact op te nemen met haar moeder en stiefvader Las. Nu Las terminaal ziek is kan Noor de confrontatie met hen en met haar jeugd niet langer uit de weg gaan. Alhoewel Klaproos niet geheel autobiografisch is, is de roman wel grotendeels gebaseerd op Van der Heidens eigen jeugd. ‘Het boek is een ode aan mijn overleden stiefvader. Hij en mijn moeder waren drugsverslaafd. Ik wil met Klaproos niet laten zien hoe tragisch alles was, maar juist verslaving en de pijn die daarbij hoort een gezicht geven’, vertelt de debutante in een interview met CJP.

Wanneer is jouw debuut geslaagd? Heeft dat te maken met goede recensies? Prijzen? Verkoopaantallen?  

‘Het is natuurlijk het makkelijkst om deze vraag politiek correct te beantwoorden en te zeggen dat een debuut geslaagd is als je een goed boek hebt geschreven en jezelf tevreden bent met het resultaat, ongeacht de ontvangst. Je kunt namelijk geen boek schrijven met het succes ervan in je hoofd.  

Ik heb zelfs de mensen op de marketingafdeling van Nieuw Amsterdam proberen te ontmoedigen om achter landelijke krantenrecensies aan te gaan, ik vond het te spannend. Als je juicht om een goede recensie moet je ook onder de bank kruipen bij een slechte. Ik ben te gevoelig en totaal ongeschikt voor het vak op dit gebied. Maar de grap is: dat is volgens mij bijna iedere schrijver die ik ken.  

Klaproos heeft gedaan wat ik er oorspronkelijk als hoogst haalbare van dacht. Het heeft media-aandacht gehad, een tweede druk, en een goede verkoop. Maar er ontstaat ook een soort Piggelmee-syndroom helaas. Eerst ben je blij met een contract bij een uitgever, daarna kijk je reikhalzend uit naar de aanbiedingsfolders, de eerste reacties, een tweede druk, een landelijke bespreking etc. In die zin ben je dus nooit voor een lange tijd tevreden, eerst vond ik dat vervelend, want ik wilde mezelf trainen in dankbaarheid, maar nu zie ik het als ambitie en volgens mij is daar niets mis mee.  

Maar de grootste complimenten blijken voor mij uiteindelijk vooral te zitten in de waardering van hoe het verhaal geschreven is. Als Klaproos door de lezer behandeld wordt als een roman, in plaats van als een zoektocht naar wat er ‘echt’ is gebeurd. Want juist aan die roman heb ik gewerkt, dus ik ben blij als dat gezien wordt.’  

Welk debuut uit het verleden (oorspronkelijk Nederlandstalig of vertaald) is volgens jou een droomdebuut en waarom?

'Lize Spit heeft met Het smelt denk ik wel een droomdebuut. Meer dan honderdduizend exemplaren verkocht, vertaald in meer dan zeven talen. Het omslag van de Franse vertaling vind ik echt te gek! En volgens mij lukt het haar gewoon om nóg een goed boek te schrijven.'    

Deel jouw belangrijkste advies voor debutanten.

'Volgens mij ben ik niet echt de persoon om een gedegen advies te geven, ik ben echt een draak van een debutant, haha. Debuteren is ontzettend spannend, vol onzekerheden. Misschien is dat het advies, dat de gevoelens die je ervaart inherent zijn aan die van de meeste debutanten, en het dus niet erg is als alles je aan het hart gaat.'    

Klaproos is verschenen bij uitgeverij Nieuw Amsterdam.

Foto © Quintalle Nix, via Nieuw Amsterdam.

Lees verder: Maarten van der Graaff, auteur van Wormen en engelen