Hij is voor groot en klein: Sinterklaasboeken voor volwassenen

Sinterklaas, wie kent 'm niet

‘Sinterklaas is een kinderfeest en toch ook niet. We hebben kinderen nodig, maar Sinterklaas is een feest van volwassenen. Het is een spel en er zijn genoeg volwassenen die dat spel willen spelen. Als we met z'n allen zeggen: We hebben geen zin meer in dat oubollige, negentiende-eeuwse gedoe, dan is het gebeurd. Dan is Sint ook weg. Hij kan het niet in z'n eentje. Met z'n allen houden we Sinterklaas in leven’, aldus Bram van der Vlugt (1934) vijf jaar geleden in een interview met Trouw. Tot 2011 was Van der vlugt vijfentwintig jaar lang Sinterklaas' ‘vaste raadgever in televisieaangelegenheden’, zoals hij het zelf noemt. Om zijn afscheid in 2011 aan te kondigen en ‘de nieuwe Sint’ te introduceren, wilde de publieke omroep NTR Van der Vlugt samen met Stefan de Walle aan tafel bij Pauw & Witteman hebben. ‘Mijn bek viel open. Ik heb mij nooit openlijk verklaard als de man die Sinterklaas speelt. Sinterklaas bestaat!’

Dat Sint bestaat laat Van der Vlugt zien in Sinterklaas bestaat!, een boek voor ‘grote mensen’ over zijn tijd als raadgever van de goedheiligman. In dit boek zijn onder andere de allermooiste foto’s van Hollandse Hoogte verzameld: Sinterklaas springend op zijn paard over de daken, in voertuigen van stoomboot tot helikopter, vechtend tegen weer en wind, knus tussen zijn bewonderaars, alleen of geflankeerd door zijn Zwarte Pieten. Op zijn eigen, onnavolgbare manier heeft Van der Vlugt elke foto voorzien van commentaar, om het ultieme Sinterklaasgevoel op de lezer over te brengen.

Ook Thomas Verbogt (1952) is al zijn hele leven gefascineerd door het fenomeen Sinterklaas. ‘Als kind vond ik Sinterklaas natuurlijk ontzagwekkend. Ook alles om Sinterklaas heen. En spannend. Dat waren grote gevoelens en zoals het vaak met grote gevoelens gaat: echt verdwijnen doen ze niet. Ook niet toen ik niet meer in Sinterklaas geloofde, maar ik bleef natuurlijk wel geloven in de betekenis die Sinterklaas kan hebben: dat we een goedmoedig spel met elkaar spelen en elkaar een plezier willen doen. Daarbij is het ook zo dat er altijd iets gebeurt als Sinterklaas verschijnt, in huis of op straat. Die gebeurtenis houdt me bezig. Blijkbaar is Sinterklaas en alles om hem heen iets waaraan we behoefte hebben’, aldus Verbogt in een interview met Hebban (2014). Verbogts behoefte aan Sinterklaas uitte zich in het waarnemen van de goedheiligman, op straat, in huizen, winkels en buurtcentra. Van zijn waarnemingen maakte hij verhalen en columns waarin hilariteit en melancholie hand in hand gaan. Ze werden gebundeld in Wat heeft Sint voor jou gekocht? en bevatten anekdotes die voor veel lezers herkenbaar zullen zijn. Lees hier het verhaal ‘Sinterklaas heeft het zo druk’ uit Wat heeft Sint voor jou gekocht?

Nicolaas legenden

Tegenwoordig associëren we het Sinterklaasfeest vooral met cadeautjes en snoepgoed, maar dat imago is slechts een klein overblijfsel van de ruim 1650-jarige historie van Sint Nicolaas. Voor wie zijn of haar kinderen liever leert dat Sinterklaas geen leugen is en wél bestaat, schreef René Klaassen het boek Sinterklaas, meer dan één legende. Klaassen gaat in het boek op zoek naar de historische achtergrond van het Sinterklaasfeest en laat zien dat Sint Nicolaas door de eeuwen heen zowel religieus, pedagogisch, moralistisch als politiek uiterst waardevol is geweest. Van bisschop in de vierde eeuw tot beschermheilige in verschillende culturen en religies in de middeleeuwen. Sinterklaas, meer dan één legende schets een beeld van twintig legenden die ten grondslag liggen aan het Sinterklaasfeest zoals we dat tegenwoordig vieren.

Kinderen die in de schoorsteen hangen en gerookt worden. Dat kan alleen uit het brein van Herman Finkers (1954) ontsproten zijn. Voor zowel kinderen als volwassenen schreef de cabaretier het Sinterklaassprookje Sinterklaas en de arme kindertjes. 'Ik wilde heel graag een Sinterklaasverhaal schrijven dat de sfeer had van een Kerstverhaal. Een ontroerend, zielig verhaal', vertelde Finkers in De Wereld Draait Door. Naast een ontroerend verhaal, bevat Sinterklaas en de arme kindertjes ook oude Nicolaas legenden. Sint ontmoet negen arme kindertjes en zo goed als de heiligman is laat hij hen niet aan hun lot over. Hij besluit om échte pieten van hen te maken. Kinderen zullen zich vooral in de personages uit het boek herkennen en ouders zullen vooral Finkers' humor en taalgevoeligheid waarderen. Kirsten van den Berg voorzag het sprookje van prachtige illustraties.

Pieten-dilemma

Tijdens lezingen over zijn in 2008 verschenen bestseller Alleen maar nette mensen, kreeg auteur Robert Vuijsje (1970) vaak de vraag wanneer er een vervolg op dit boek zou komen. Vuijsje had echter helemaal geen plannen voor een vervolg, totdat hij door een tv-producent werd benaderd voor een serie over de op een Marokkaan lijkende Joodse David uit Amsterdam- Zuid en Rowanda, de alleenstaande Surinaamse moeder uit de Bijlmer. Vuijsje bedacht dat de Zwarte Pieten-discussie die sinds een paar jaar regelmatig de kop opsteekt, een goed uitgangspunt zou bieden voor een nieuw verhaal rondom deze twee hoofdpersonages. Het resultaat werd geen tv-serie, maar een feuilleton in de Volkskrant.

David en Rowanda vormen weer een stel, maar de relatie komt onder druk te staan als David voor zijn werk een groot Sinterklaasfeest moet organiseren. De grote vraag is: wat beslist David omtrent de Zwarte Pieten? Kiest hij voor een Sinterklaasfeest met Pieten en danst hij daarmee naar de pijpen van zijn vader? Of kiest hij voor Rowanda, die dreigt de relatie te verbreken als David voor Zwarte Pieten kiest?

'Ik mag niet zeggen wat David moet doen met Zwarte Piet?’ vroeg Rowanda. ‘Ben je gek of zo?’
Davids vader draaide zijn stoel weer om. ‘Is het jou ontgaan in wat voor wereld wij leven? Vluchtelingen, aanslagen, IS?’Hij begreep haar punt over die Zwarte Pieten en zo, maar dacht Rowanda werkelijk dat dit het moment was om te blijven doorzeuren over hoe we hier in Nederland een kinderfeest vierden?
‘Wat heeft Zwarte Piet met die andere dingen te maken?’ Rowanda stond op. ‘Dus omdat die Mocro’s overal mensen doodschieten mag ik niks meer zeggen over Zwarte Piet?'

 
De verhalenreeks uit de Volkskrant werd gebundeld tot het boekje Alleen maar nette mensen vieren Sinterklaas. Robert Vuijsje wil hiermee laten zien tot welke problemen en keuzes de Zwarte Pieten-discussie heeft geleid. 'Het moest geen sociaal-wetenschappelijke verhandeling worden. Ik wilde het persoonlijk maken. Hoe gaan David en Rowanda in de praktijk met dit dilemma om?', aldus de auteur in de Volkskrant.

Giveaway

In samenwerking met Sinterklaas maken we een aantal lezers blij met een Sinterklaascadeautje, bestaande uit Alleen maar nette mensen vieren Sinterklaas van Robert Vuijsje en een prachtige linnen Hebban-tas! Doe gauw mee met de giveaway om kans te maken op dit leuke presentje!