Hoera, Hebban bestaat 8 jaar!

_{Onze geliefde collega en redacteur Lindy mist onze achtste verjaardag vanwege zwangerschapsverlof.}

Waar en hoe begon Hebban voor jou?

Sander: 'Hebban begon waar mijn (tweede) Crimezone-avontuur tegen het einde aan liep. Door de stevige reorganisaties in 2013 in boekenland, stond de toekomst van de site die ik in 2002 was gestart op de tocht. Ik raakte in gesprek met de investeerder achter het Hebban-project en ik was meteen enthousiast over de potentie van een brede boekensite, een platform dat verder ging dan alleen het spannende boek. In een paar maanden tijd hebben we het concept aangescherpt zodat Crimezone er ook in paste en hebben we de eerste versie van de site gebouwd. In een bomvolle Club Bitterzoet, die inmiddels de thuishaven was geworden voor alle Crimezone prijsuitreikingen, opende Tess Gerritsen het eerste deel van de site: Hebban Crimezone. Het werd een begin van een rollercoaster met vele ups en natuurlijk ook de nodige downs om Hebban te krijgen waar we nu staan. Ik kan bijna niet geloven dat we al acht jaar de motor zijn van de mooiste lezerscommunity van Nederland en Vlaanderen.'

Debbie: 'Ergens in het voorjaar van 2014 liep ik tegen een vaag Facebookberichtje aan, waar we (Martijn en ik) op reageerden. Ik werkte toen nog in de boekhandel, maar kon mijn ei niet helemaal (meer) kwijt daar. We werden samen aangenomen als redacteur van het fantasyportal (toen hadden we nog genreportals). Als ik nu kijk naar de artikeltjes die we toen plaatsen, moet ik met rode wangetjes van amateuristische schaamte giechelen, maar wat was het spannend en wat voelde ik me een pionier. Hebban was een geweldige nieuwe uitdaging en het voelt alsof ik altijd mijn ei kwijt kon, kan en zal kunnen op Hebban. Het is een eindeloze groeidiamant gebleken, met grenzeloze mogelijkheden, kansen en pret. Doe mij nog maar acht jaar van ditte. Het is een fantastische reis waarin we met zijn allen ontzettend veel geleerd hebben. Allemaal lessen die we gebruiken om de komende acht jaar nóg veel leuker te maken. Want achterover leunen en denken dat je er bent? Dat is niet iets dat in deze baan zal gebeuren.'

Martijn: 'Ik was al lange tijd bezig met het promoten van de - nog steeds ondergewaardeerde - fantastische genres in het Nederlandse taalgebied, toen Debbie tegen die al genoemde Facebookpost aanliep. We wilden zelf een website met recensies, artikelen en geek-stuff maken a la het Amerikaanse io9, maar dat Hebban klonk ook tof, zeker toen bleek dat er ook voorzien werd in een Fantasy-portaal. We stuurden een berichtje en na wat razendsnel en soepel schakelen, zaten Sander en ik op een terrasje in Utrecht. Binnen een uur was de samenwerking uitgewerkt en beklonken. Geen seconde spijt van gehad.'

Anouk: 'Voor mij begon het in de boekhandel. Ik kende Hebban van de Reading Challenge omdat we daar de boekjes van uitdeelden en zo begon ik de website zelf steeds meer te gebruiken. Tijdens de Boekenweek van 2018 kreeg ik een mailtje, of er boekhandelaren waren die een column wilden schrijven over de Boekenweek. Jazeker! Ik was toen op onze eigen website al bezig met columns, en dankzij een verhaal over boekhandelsweesjes hield ik daar al snel een eigen rubriek aan over. Toen dat ten einde liep, gebeurde er ineens heel veel tegelijk. De boekhandel sloot de deuren en ik kreeg een tussenstopbaantje bij een marketingbureau, terwijl bij Hebban oud-gediende Daphne wegging. Ik kreeg een mailtje van Sander en Lindy of ik hen wilde meeten voor lunch en ik hoopte, hoopte, hoopte echt superhard. Dat hielp, want in september 2019 kwam ik bij de Crew! Het is nog steeds de allerleukste baan die ik ooit heb gehad en ik heb 's avonds zelfs moeite met stoppen. Alles wat ik leuk vind aan boeken kan ik hier kwijt, zowel als lezer als professioneel.'

Wat is voor jou de belangrijkste ontdekking geweest in acht jaar Hebban?

Martijn: 'Hoeveel verschillende aspecten het boekenvak heeft... Als genrepromotor, schrijver en lezer kende ik al best wat verschillende invalshoeken, maar er blijken zoveel meer mensen betrokken te zijn. En elke keer ontdek ik weer nieuwe mogelijkheden, connecties en kansen. Het is een wondere wereld en Hebban ontsluit die uitstekend.'

Sander: 'Dat er meer gekken zijn zoals ik, die de lat minstens net zo hoog leggen (soms tegen beter weten in) en blijven gaan om onze gezamenlijke doelen te bereiken. Het is pure rijkdom en een genot om daar dag in dag uit mee te mogen werken.'

Anouk: 'Hoe leuk samen lezen is. Ik ben van nature helemaal geen samenlezer, ik lees mijn boeken in m'n eentje, weggedoken in m'n hoekje met een kop thee en kom daar pas weer uit als ik klaar ben om de wereld weer toe te laten. Zo kan ik nog steeds lezen, natuurlijk, maar dankzij Hebban heb ik ook geleerd hoe fijn en enthousiasmerend het is om leeservaringen te delen. Lees Eens Wat Anders, de boekenchallenge van De Vries Van Stockum tijdens de verplaatste Boekenweek van 2021, de samenleesprojecten die we in 2022 in onze Weekopeningen gestart zijn met Hebban-lezers... Ik geniet ervan en ik haal er zo veel uit. Samen over boeken praten voegt een hele nieuwe dimensie toe aan mijn boekenliefde. Als ik tijd had zou je me ook bij de leesclubs vinden, maar ik word al regelmatig teruggefloten omdat ik te veel boeken op mijn bureau stapel.'

Debbie: 'Dat je lezers (en boeken?) niet in hokjes kunt stoppen. Voor elk boek is er een lezer en voor elke lezer is er een boek, maar een helder etiketje is niet per se het antwoord. Lezers groeien, veranderen, wijzigen hun voorkeuren. En willen vaak helemaal niet altijd hetzelfde smaakje. Dat was meteen het einde van onze portals, want die genremuren waren geen succes in de lezerscommunity. Veel lezers zijn ontzettend avontuurlijk en schrikken niet echt terug om iets nieuws te proberen. Het gaat niet altijd vanzelf, want je grijpt snel naar een boek uit het genre dat je kent en liefhebt, maar door leesclubs, de Hebban Reading Challenge-categorieën en Lees Eens Wat Anders-april worden lezers verleid iets anders op te pakken en dan blijkt dat vaak een verrijking te zijn. Of niet, maar dan weet je dat ook. Ik heb ook geleerd dat veel lezers niet altijd literair durven te gaan lezen, omdat ze denken dat ze dat niet kunnen. "Literatuur" blijkt maar een eng woord te zijn geworden. Zonde, want er zijn ontzettend veel prachtige literaire romans en bovendien is dat genre zo uitgestrekt als de zeven zeeën.'

Welk onderdeel of element van Hebban is bij jou het meest geliefd?

Anouk: 'Ik hou van de vooruitblikken naar het nieuwe boekenkwartaal. Daarvoor bladeren we door de aanbiedingsbrochures van de uitgeverijen en voor ik het weet loopt mijn 'Wil ik lezen'-plank helemaal vol. Ik word zo blij van al het moois waar we naar uit kunnen kijken, dat maakt me enthousiast. Ik voel dan ook zeker de aantrekkingskracht van onze Verwacht-lijst, waarop ik alvast wat vooruit kan spieken. Die moet ook regelmatig gecontroleerd worden, dus je kunt me daar zowel aan de voor- als achterkant van Hebban dagelijks wel vinden. Daarnaast hou ik ervan als we een gekke rubriek bedenken waarop ik mijn humor los kan laten, zoals de boekkunst.

Martijn: 'Ik doe het niet heel vaak, maar de mogelijkheid om een artikel te schrijven over een onderwerp dat ik interessant vind, daar geniet ik heel erg van. Zeker als er reacties op komen, of er een discussie ontstaat. Daarnaast zijn de schrijfwedstrijden natuurlijk mijn centrale focus. Ik ben erg blij dat de Harland Awards een vaste, goed verankerde plek heeft gekregen op Hebban. De Zilveren Strop schrijfwedstrijd is een mooie toevoeging en ik heb altijd veel lol met de kleinere themawedstrijden (zoals 'Liefde in tijden van corona', de 100-woorden schrijfwedstrijden en andere initiatieven). Voor mij persoonlijk is de Hebban Reading Challenge echt een motivator om tijd te reserveren om te lezen.'

Debbie: 'Ik ben dol op LEWA, de Lees Eens Wat Anders-maand in april. Dat doen we al bijna vanaf het begin en elk jaar proberen we er een andere draai aan te geven vanuit de Crew. Ik faal meestal grandioos in mijn LEWA, maar dat geeft niks. Een andere geliefde campagne is de Hebban 1000 en dat is vooral omdat ik zo eindeloos gek ben op lijstjes. Ik heb nog steeds de Hebban 1000-poster uit 2018 op mijn deur hangen hier in huis. Prachtig vind ik het, die enorme lijst van geliefde boeken voor de Hebban-lezers. Oud, nieuw, onbekend, bestsellers, allerlei genres. Weet je niet wat je moet lezen? Lees iets uit de Hebban 1000, want die duizend boeken hebben al jaren lezers kunnen begeesteren. Maar ik ben ook dol op de leesclubs, op samenlezen, op de Hebban Reading Challenge.'

Sander: 'Als lezer ben ik fan van de persoonlijke boekenplanken. De mogelijkheid om boeken waarover je iets hebt gehoord of gelezen ergens te kunnen bewaren, terug te kijken naar de boeken die ooit hebt gelezen. Het is leuk om te zien hoe je leessmaak zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. Ik ben gek op lijstjes, dus alle lijsten die we in de acht jaar hebben bedacht, de Hebban Rank, de Hebban 1000, de Regenboog 100, de jaaroverzichten, vind ik superfijn. Als eindverantwoordelijke voor Hebban ben ik er trots op hoe we de Hebban Debuutprijs hebben neergezet, hoe we er in zijn geslaagd om ook de lezer een belangrijke rol te geven om tot de uiteindelijke winnaar te komen. En dat het zulke fantastische winnaars heeft opgeleverd. Maar natuurlijk ook dat de Hebban Reading Challenge, voor mij wel een beetje het hart van de leesplezierbevordering waar we voor staan, zo'n fantastisch tool blijkt te zijn waarmee we zovele lezers helpen om ook echt meer te lezen in een jaar. Dat was een heel goed idee, Debbie. :-) Maar het meest geliefd zijn jullie, de leden van ons platform en ons gedeelde enthousiasme voor boeken en auteurs.'

Welk verrassend boek, auteur of genre heb je leren kennen op Hebban?

Debbie: 'Door acht jaar Hebban en activiteiten die voortkwamen uit het redacteurschap uiteindelijk de literatuur. Ik was (en ben nog steeds) een lezer van de speculatieve genres, fantasy, weird, sciencefiction, maar heb de literatuur in al haar facetten leren kennen. Het laatste jaar in een sneltreintempo door mijn lidmaatschap van Mezza's boekenpanel. Dankzij je reis als lezer door alle genres en boeken ontdek je nieuwe liefdes, maar verlies je er ook. Sommige type boeken ontgroei je. Zo las ik vaak urban fantasy, maar dat kan me niet meer voldoende bieden nu. Ik lees trouw elk jaar de nieuwe 'Stephanie Plum' van Janet Evanovich, maar waar ik eerder zo veel plezier had in die onhandige premiejager met haar hamster Rex, zo is het nu een traditioneel moetje waar ik een paar uurtjes zoet mee ben. En dat geeft niet, die reis is mooi. Je verliest een beetje, maar je wint veel meer.'

Martijn: 'Door Hebban lees ik breder dan ik deed. Vroeger verslond ik vooral sciencefiction, fantasy, historisch en non-fictie over onderwerpen die ik interessant vind. Onder andere door LEWA, maar ook doordat je als redacteur gewoon breder kijkt, lees ik weer meer literatuur en klassiekers. Hebban is daarmee een late pleister op de wonde van de leeslijst van de middelbare school, waar me het plezier in het lezen van Nederlandstalige werken wel aardig ontnomen was. Een van mijn favoriete boeken(series) van de afgelopen jaren kreeg ik opgestuurd van ons contact bij Van Ditmar Boekenimport: Salvation van Peter F. Hamilton, gesigneerd en wel.'

Anouk: 'Ik ben weer veel meer literatuur gaan lezen sinds Hebban. De besprekingen van onze Hebban-recensenten weten me er toch regelmatig van te overtuigen dat ik sommige boeken niet mag missen. Zo lees ik nu veel vaker een roman van een auteur van kleur die de actualiteit en maatschappelijke misstanden aan de kaak stelt. Ook was ik het thrillerlezen wat verleerd, natuurlijk met uitzondering van de ongeëvenaarde ik-moet-haar-altijd-minstens-één-keer-per-artikel-noemen Agatha Christie. Maar na een aantal jaar Hebban Thrillerprijs zit ook dat er inmiddels weer stevig in. Mijn leessmaak is dankzij Hebban dus duidelijk weer verbreed. Ook lees ik veel meer nieuwe boeken en herlees ik wat minder vaak, een teken dat ik het weer helemaal zie zitten in het huidige boekenlandschap.'

Sander: 'Hebban heeft ook een enorme downside. Je kunt er dag en nacht mee bezig blijven. Het werk is nooit af en dat zit het zelf veel kunnen lezen al jaren behoorlijk in de weg. Dat gezegd hebbende is mijn leessmaak veel breder geworden. Waar ik voorheen vooral thrillers las, lees ik nu veel meer non-fictie en romans. Ik heb veel schrijvers persoonlijk leren kennen, er zijn zelfs vriendschappen uit ontstaan.'

Wat betekent Hebban voor jou?

Martijn: 'Hebban is een van de constanten in mijn leven: er is altijd wat te doen. Ook al ben ik maar part-time redacteur, elke dag heb ik wel een bijdrage - zakelijk of privé - aan deze geweldige website. Daar komt bij dat mijn geliefde er alle dagen intensief mee bezig is, dus zelfs al zou ik me eraan willen onttrekken, dan zou dat niet lukken. Hebban is dus altijd aanwezig en dat is een groot goed.'

Anouk: 'Hebban heeft zich echt helemaal ingekapseld in mijn leven. Als ik niet aan het werk ben, gebruik ik het privé wel. Je hebt in je leven altijd wel periodes dat je meer of minder leest, maar mijn Hebban-jaren zijn – in elk geval tot nu toe – een vrij intensieve onderdompeling geweest in alles dat leesplezier is. Wanneer vrienden me vragen wat dat dan precies is, Hebban, moet ik altijd even met m'n ogen knipperen en terugschakelen. Hoezo? Gebruiken jullie het niet 24/7? Daarnaast staat Hebban voor mij ook gelijk aan puur werkplezier. Maandagochtend zal altijd maandagochtend blijven, maar al snel vlieg ik de week weer door.'

Debbie: 'Ik heb een superfijn leven, met vriend, (pleeg)honden, bejaarde katten, (moes)tuin, eindeloze boeken, leuke andere bezigheden, dus Hebban betekent niet alles voor mij. En dat zou ook niet gezond zijn. Maar het betekent wel enorm veel voor me en dat is maar goed ook, want ik ben al acht jaar dagelijks bezig met Hebban. Het betekent vooral ook heel veel voor me dat Hebban een leesbevorderend instrument is, dat op leesplezier gericht is en niet per se op het eliteraire (een zelfgevonden combinatie van elitair en literair), want daar heb ik een broertje dood aan. Ik vind het ontzettend fijn dat ik al zo lang mag helpen het lezen te ontsluiten voor niet-lezers of ervaren lezers een plek kan bieden om te praten met anderen over hun gelezen boeken. Ik vind het heel belangrijk dat Hebban laagdrempelig is, makkelijk te gebruiken en heel veel lol biedt.'

Sander: 'O jee, wie heeft deze vraag bedacht? Hebban is al ruim acht jaar een groot en belangrijk deel van mijn leven. Het is heerlijk om te werken met mensen met dezelfde passie en hetzelfde enthousiasme. Hebban is een grote ontdekkingsreis, zowel creatief als zakelijk en het eind is nog lang niet in zicht.'

Wat zou je heel graag op Hebban terug willen zien?

Debbie: 'Ik wil heel graag dat lezers meer dingen zelfstandig kunnen doen en opzetten, zoals samenleesprojecten, zelfstandige leesclubs, meer geinige manieren om over boeken te praten of iets te doen met boeken op een eigen manier. Hebban is van en voor alle lezers en ik denk dat we daar nog mooie stappen in kunnen maken. En daar zijn we ook mee bezig, we zijn spannende dingen aan het voorbereiden ...'

Martijn: 'Wat meer structurele aandacht voor mijn favoriete genres. Maar daarvoor geldt het aloude vergader-principe: 'Goed idee! Pak jij dat maar op'. Ik weet dat ik het zelf in de hand heb, want er is zeker ruimte voor zulke specifieke content, maar het blijkt heel lastig om dat consequent door te voeren. De wens is er zeker.'

Anouk: 'Toevallig had ik het er laatst nog over met de rest van de Crew. Ik zou het heerlijk vinden als we een manier konden vinden om vertaalde Nederlandstalige boeken te koppelen aan de oorspronkelijke Engelstalige titels, zodat als je 'Gelezen' aanvinkt, het meteen voor beide varianten geldt. Dat is vooral handig als je bijvoorbeeld de Hebban 1000 wilt afvinken zonder alles dubbel te doen. Maar het mag dan weer niet dubbel meetellen in je aantal gelezen boeken en de Hebban Reading Challenge, want dat is valsspelen. Maar oh, voordat de techniek zo ver is...'

Sander: 'Eenvoud. Dat klinkt een beetje stom misschien, maar de jaren van pionieren, proberen, trial-and-error, hebben geleid tot heel veel mooie dingen, maar het heeft de site niet altijd geholpen in helderheid en eenvoud. Daar ligt wat mij betreft onze grootste uitdaging. Het vraagt om keuzes maken, nieuwe afwegingen, maar we hebben zoveel geleerd in de afgelopen acht jaar, dat we daartoe prima in staat moeten zijn.'

Wat heb je op Hebban nog niet gedaan en zou je in de toekomst wel willen doen?

Debbie: 'Door al het redactiewerk met een klein team valt het soms een beetje weg om een eigen oorspronkelijk artikel te schrijven over een onderwerp dat je boeit en dat je belangrijk vindt. Ik was vorig jaar woest op het feit dat de Libris Literatuur Prijs voor de 25e keer (van de 28) naar een man ging (dit jaar won een vrouw) en meer in het algemeen over de balans vrouw/man in de literatuur. En nog veel meer over de balans wit/zwart in de literatuur. De Nederlandse boekenwereld is een witte bedoening. Redacties van uitgeverijen, teams van boekhandels, de Hebban Crew, het is allemachtig wit allemaal. Ik wil heel graag inhoudelijke artikelen schrijven over deze onderwerpen. Maar dat kost heel veel kennis van zaken en research en dat lukt momenteel nog even niet. De wens is er echter wel!'

LEES VERDER / Eveline Aendekerk: 'Boeken lopen als een rode draad door mijn leven'

Anouk: 'Ik sluit me aan bij Debbie voor dit antwoord, want ik zou ook graag meer tijd hebben voor originele artikelen. Zo vond ik het heel gaaf om over Agatha Christie (tweede keer!) te schrijven, maar zou ik willen dat ik de tijd had om diep te duiken en een hele profielschets te maken van Poirot of Miss Marple. Het soort dingen dat ik schreef toen ik literatuurwetenschap studeerde en mezelf helemaal enthousiast kon maken door een nieuwe invalshoek te vinden en een verhaal vanaf de andere kant te benaderen. Eén van mijn favoriete essays is degene die ik schreef waarin ik Les liaisons dangereuses naast het Twitter-project legde waarin elke brief een eigen tweet werd, om te kijken hoe goed de boodschap overeind bleef. Of iets over koning Arthur! En aan de andere kant zou ik ook tijd willen voor de leuke, luchtige en ondernemende artikelen. Ik noem de boekkunst weer even. Of iets anders geks waarmee we aan de slag kunnen. Dan mogen ze mij steeds als proefkonijn in het diepe gooien als de razende reporter.'

Martijn: 'Zeer onorigineel, maar ik sluit me ook aan (zoals ik ook al bij de vorige vraag vermeldde): ik zou graag meer tijd vinden voor het schrijven van artikelen over onderwerpen die ik gaaf en belangrijk vind. Daarnaast heb ik het nog niet aangedurfd om een samenleesproject aan te gaan via de Weekopening. Dat wil ik zeker nog een keer proberen, maar dan moet het juiste boek wel precies in mijn week langskomen. In het verleden heb ik regelmatig met Debbie de rubriek Boekenpraat gemaakt, dat was altijd superleuk.'

Vertel over jouw tijd op Hebban

Vind jij het ook leuk om terug te kijken op jouw tijd op Hebban? Schrijf een blog en maak kans op een mooi boekenpakket. Hoe werkt het?

Maak een blog aan met de titel 'Dit is [naam]'s Hebban'. Als je een Spot hebt, dan mag het ook daar.

Kopieer onderstaande vragen naar je blog

Beantwoord de vragen op je blog

Plaats de link naar je blog uiterlijk 15 juni onder dit artikel