Hot or not? 'Een klein leven' van Hanya Yanagihara

Hot or Not #5: Een klein leven van Hanya Yanagihara

Bijna twintig jaar lang werkte Hanya Yanagihara (1975) in het geheim aan haar debuutroman Notities uit de jungle. Het boek werd lovend ontvangen, ook op Hebban: 'Yanagihara heeft met Notities uit de jungle een levendig, fantasierijk en intrigerend boek geschreven over een wetenschapper met een rafelrand', schreef Hebban-recensent Ellen IJzerman in haar recensie. Voor haar tweede roman A Little Life, die maar liefst 720 pagina’s telt, had Yanagihara in tegenstelling tot haar debuutroman maar anderhalf jaar nodig. Sinds het boek in 2015 werd gepubliceerd maakte het veel los in Amerika en Groot-Brittannië. De roman won de Kirkus Reviews Book Prize en werd genomineerd voor de Man Booker Prize 2015 en de National Book Award. Vorige week verscheen eindelijk de door Kitty Pouwels en Josephine Ruitenberg naar het Nederlands vertaalde editie, Een klein leven.

Het verhaal gaat over vier studievrienden die samen hun weg zoeken in New York: de knappe aspirant-acteur Willem, de flamboyante kunstenaar JB, beginnend architect Malcolm en Jude St. Francis. Jude is teruggetrokken, slim en raadselachtig, maar de overige drie mannen weten wel beter dan vragen te stellen over zijn verleden. De ambitieuze studenten worden succesvol en rijk, maar desondanks wordt de duisternis in Jude steeds groter. Zijn vrienden proberen zijn pijn te verlichten en in hoogleraar Harold vindt Jude een vaderfiguur. Maar naarmate de decennia verstrijken dringt zich de vraag op of Jude wel verlost kan worden van de demonen uit zijn verleden.

"Je zult nu nog niet begrijpen wat ik bedoel, maar op een dag wel: de enige truc voor vriendschap is volgens mij dat je mensen uitzoekt die beter zijn dan jij - niet slimmer of populairder, maar aardiger, guller en vergevingsgezinder - en dat je die waardeert om wat je van ze kunt leren, dat je je best doet naar ze te luisteren als ze je iets over jezelf vertellen, hoe slecht - of goed - het ook is, en dat je ze vertrouwt, wat het allermoeilijkste is. Maar ook het allermooiste."

'Een boek dat je leven verandert'

Klinkt veelbelovend, maar waarom mogen we dit boek echt niet aan onze neus voorbij laten gaan? 'Omdat Hanya niet alleen de pijn maar vooral ook het geluk van de pagina’s laat spatten', zegt Susanne van Leeuwen, adjunct-uitgever bij Nieuw Amsterdam. 'Ik heb dit boek vaak weg willen smijten. Het snijdt door je ziel. Tóch is het te mooi om niet door te lezen. Omdat het over de helende kracht van vriendschap gaat. Anders dan je zou verwachten zijn het niet de gewelddadige passages die je het diepst raken, maar juist de tedere, de momenten dat Jude genegenheid en steun krijgt.' In een persbericht gaat de uitgeverij daar nog overheen door te stellen dat Een klein leven een boek is 'dat je leven verandert'. 'Het is het meest schokkende en ontroerende boek dat wij ooit lazen. Je wordt verliefd op de wil om iets van het leven te maken, van de vriendschap, van de trouw: een boek waar je mee leeft en dat een deel van je wordt.'

De boekverkopers

Uitermate benieuwd of Een klein leven deze hoge verwachtingen daadwerkelijk inlost gingen vijf drukproeven op de post naar onze boekverkopers. Chris Haak van Boekhandel Scheltema stond te popelen om het te lezen. Na de goede besprekingen van Yanagihara’s debuutroman vond ze het hoog tijd om kennis te maken met werk van deze auteur. Chris van Dongen van Boekhandel Zwart op Wit keek in eerste instantie op tegen zo'n dik boek: 'Ik heb er ongeveer twee weken over gedaan om het uit te lezen, wat voor mijn doen bijzonder lang is.' Dat betekende echter niet dat Chris het boek met tegenzin las. Een klein leven sloeg bij hem juist in als een donderslag bij heldere hemel. 'Hanya Yanagihara weet je op een prachtige wijze mee te voeren in de zielenroerselen van de vier mannen. Soms lijkt het een beetje of je een soap aan het lezen bent, maar haar stijl en de cadans van het boek maken het wat mij betreft echt literair.' Victoria Borsch van Boekhandel Van der Plas vond vooral Yanagihara’s open mind ten aanzien van relaties verfrissend. De schrijfster neemt als uitgangspunt dat in de liefde alles mogelijk is en dat zelfs platonische relaties intiem kunnen zijn en voldoening kunnen geven.

Heftig

Hubert van Belois van Boekhandel Maximus in Rotterdam heeft Een klein leven al een aantal weken uit, maar is nog steeds aan het bijkomen. 'Het is de intensiteit van dit boek die me volledig in zijn ban houdt; de droefheid, de ellende, de vriendschappen, de liefde. Het is alles in één. Het is de buitengewone knappe stijl en compositie van de schrijfster, die gebeurtenissen zo opschrijft dat de adem regelmatig in je keel stokt. Een stijl die door het wisselen van vertellen en tijd, mij als lezer volledig meesleurde.’ Chris van Dongen sluit zich daarbij aan en moest tijdens het lezen zelfs af en toe even pauzeren. 'Sommige scènes zijn zo heftig dat je je afvraagt of je wel door wilt lezen. Maar Yanagihara weet steeds de draad op een subtiele manier weer op te pakken...voor je 't weet ben je verslaafd.'

(On)realistisch

Maar is er tussen al deze euforie dan geen enkel puntje van kritiek te noemen over dit boek? Jawel, Victoria geeft aan dat ze moeite had met de mate waarin hoofdpersoon Jude telkens maar weer op sleeptouw wordt genomen door de personages om hem heen, ‘terwijl zij praktisch niets over hem weten en alleen vermoedens hebben dat zij hier te maken hebben met een man met een verleden.’ Volgens Victoria kun je je afvragen hoe realistisch dat is. Chris Haak noemt de dikte van het boek als enig minpuntje. Wat haar betreft was Een klein leven nóg beter geweest, als er wat stukken waren geschrapt.

Oordeel

Alhoewel hij niet weet of het boek voor elke klant geschikt is, vond Chris van Dongen het lezen van Een klein leven een onvergetelijke ervaring. 'Ik kon dan ook niet meteen aan een volgend boek beginnen, het blijft nog lang in je hoofd na sudderen. Victoria kan zich daar volledig in vinden. Zij vond de roman mooi geschreven, meeslepend en heftig: 'De brok in je keel komt onherroepelijk!'.

En? Hebben de boekverkopers net als Auke Hulst gehuild om Een klein leven? Hubert in ieder geval wel. ‘Ik heb er om gehuiverd, gehuild zelfs.’ Ook Chris Haak moest zowel glimlachen als huilen om het boek: ‘Een klein leven is een fantastische roman die je bij de lurven grijp, zoveel liefde en ellende komt erin voor. Een boek dat je niet meer loslaat.’

Het is overduidelijk, de boekverkopers zijn unaniem: Een klein leven van Hanya Yanagihara is HOT. De hoge verwachtingen van de uitgever zijn waargemaakt. Om af te sluiten met woorden van Hubert: ‘Ik ga niet eens nadenken over voor welke lezer dit boek wel of niet geschikt is. Lees het, iedereen, alstublieft.’

Lees hier de eerdere afleveringen van Hot or Not.