Hot or not? 'Furie en fortuin' van Lauren Groff

Hot or not #1: Furie en fortuin van Lauren Groff

In de eerste aflevering van Hot or not laten we ons boekverkoperspanel hun oordeel vellen over, volgens de uitgever, 'een van de belangrijkste en grootste romans van het jaar': Furie en fortuin van Lauren Groff. Finalist van de National Book Award 2015 en genomineerd voor een Kirkus Prize.

Maakt het boek de hooggespannen verwachtingen waar? In Amerika verscheen het boek in sepember, werd getipt door zo'n beetje alle serieuze kranten en belandde direct in de top 10 van de New York Times Best Seller List voor 'Hardcover Fiction'. De voortekenen waren op alle fronten veelbelovend, maar het boek verdween een week later alweer uit de top van deze lijst. Op Amazon staat de roman op plek #256 (op #61 in de categorie Literary). In Nederland wordt Furie en fortuin uitgebracht door Hollands Diep, de uitgeverij van ex-Bezige Bij-uitgever Robbert Ammerlaan. 

Flaptekst:

Ieder verhaal heeft twee kanten. Ieder huwelijk heeft twee perspectieven. En soms – zoals in deze bedwelmende roman zal blijken – is het geheim van een gelukkig huwelijk niet de waarheid die je met elkaar deelt, maar de leugens die je elkaar vertelt.

Lotto en Mathilde ontmoeten elkaar als ze 22 zijn. Ze zijn jong, verliefd en voorbestemd om grootse dingen te doen. Een decennium later is hun huwelijk nog steeds een bron van afgunst voor hun vrienden. Maar niet alles is wat het lijkt en wanneer bepaalde waarheden aan het licht komen blijkt hun relatie meer gecompliceerd en opzienbarend dan wie ook had kunnen vermoeden. Een verrassende en emotionele roman over een bijzonder partnerschap, die de lezer lang zal bijblijven.

Lauren Groff verweeft in Furie en fortuin naadloos elementen van zowel de Griekse mythologie als van Shakespeare, en toont ons op verrassende wijze beide kanten van het verhaal. Een fenomenale exploratie van het huwelijk, van creativiteit, kunst en bovenal van perceptie. 

Foto onder: de presentatie van Furie en fortuin in de aanbiedingsbrochure van Hollands Diep. 

Vijf boekverkopers. Eén boek. Eén verdict.

Lees hier meer over de boekverkopers in ons panel.

Marloes Mutsaers (Boekhandel Gianotten Mutsaers, Tilburg)

Met ontzettend veel zin begon ik te lezen in Furie en fortuin, het nieuwe boek van Lauren Groff. De vergelijking met John Irving, waarvan ik een groot fan ben, plus het feit dat het een boek is van uitgeverij Hollands Diep, waarvan ik al een aantal boeken met veel plezier heb gelezen. Dit kon niet missen, ik ging een aantal geweldige uren tegemoet.

Het boek begint goed. Lotto, de mannelijke hoofdpersoon wordt goed neergezet. Je begrijpt waarom hij uit de band springt. Zijn door hem bewonderde vader die van het ene op het andere moment dood neervalt, zijn eenzelvige, gelovige moeder. Tel daarbij op het enorme bedrijf en de bakken met geld die zijn familie heeft, dat is een zware last voor een puber.

Mathilde, het meisje waarop hij op 22-jarige leeftijd smoorverliefd wordt, komt minder uit de verf. Na hun studie gaat zij aan het werk, zodat Lotto alle kans krijgt om zich, als de talentvolle toneelspeler die hij op school lijkt, te ontwikkelen. Zij voelt zich erg verantwoordelijk voor het geluk van Lotto, ten koste van zichzelf. De toneelcarrière van Lotto komt niet van de grond, hij raakt in een depressie. Dan schrijft hij zijn eerste toneelstuk en dat wordt een groot succes. Er zullen er nog vele volgen. Helaas wordt Lotto net als zijn vader niet oud en blijft Mathilde alleen achter.

Helaas heeft het boek voor mij de verwachtingen
dus niet waargemaakt en blijft het steken in
een poging om 'een te interessant' verhaal te schrijven.

En daar ben ik gestopt met lezen, iets wat ik bijna nooit doe. Het verhaal wat zo sprankelend begon verzandt. Te veel personages worden opgevoerd, die te weinig profiel krijgen, te vlak blijven. Beide hoofdpersonen begonnen me ook steeds meer te irriteren. Of in de put, of groots en meeslepend, althans in hun eigen ogen.

Helaas heeft het boek voor mij de verwachtingen dus niet waargemaakt en blijft het steken in een poging om 'een te interessant' verhaal te schrijven.

Ro van Doesburg (Boekhandel De Mandarijn, Gorinchem)

Tja, wanneer je in Furie en Fortuin de lijstjes schrapt met literaire en muzikale helden blijft een doktersromannetje over, zonder dokter. Al op de eerste pagina plakt Groff een zwaktebod namens protagonist Lotto tussen haar zinnen: "Enig melodrama was hem gezien de omstandigheden te vergeven." Geldt dit excuus ook voor de auteur? Waarom wil ze toch een neukend stelletje op het dak van een brandend huis opvoeren. Of een neukend stelletje dat door een badkamerspiegel heen beukt en kan het erger; een neukpartijtje beschrijven als "een stevig potje frustratievermindering". Hooguit scoort ze op momenten iets tussen flauw en grappig.

Dan braakt Groff ook nog zinnen uit als: "De late middagzon scheen als een voyeur naar binnen." Ze forceert, met woordjes en metafoortjes. Dit stoort mij en dus vind ik de yuppenklucht over een gelukt huwelijk in het centrum van de leegte niet te pruimen. "Een ademtocht lang bestudeerde ze de wals van meesjes en zon op de stoep tussen de wegwaaiende bladeren." Afgrijselijk! Dit boek zal mij één ademtocht bij blijven. Geen seconde langer...totdat! Totdat ik in het tweede deel beland. Furie! Nu grijpt Groff mij, argeloze lezer, bij de strot. Is deze overrompeling, dit tweesnijdend zwaard, de bedoeling geweest?

Al op de eerste pagina plakt Groff een zwaktebod 
namens protagonist Lotto tussen haar zinnen: 
"Enig melodrama was hem gezien 
de omstandigheden te vergeven."

In het tweede deel laat Groff je terugkijken vanuit het perspectief van Mathilde. En díe Mathilde gaat direct onder je huid zitten. Groff werpt je in enkele pennenstreken het desolate bestaan van dat mensenkind voor de voeten. Furie is het verhaal van de onvermijdelijke creatie van een strijdgodin. Een Walküre. Een furie wordt zij eigenlijk niet. Een strijdgodin wel. We kunnen daarom vraagtekens plaatsen bij de vertaling van de titel. (Dat kunnen we wel vaker.) Groff heeft mij om de oren geslagen. Daar houd ik van. Ik vergeef haar al die ‘speaking names’. Ik vergeef haar het oppervlakkige deel Fortuin, want nu pas snap ik de diepte. (Dat is het lot van de lezer.) Ik vergeef haar dat de hond van Lotto en Mathilde, God is gedoopt. Ze geeft God weg. De schikgodin wint. Groff wint. Hot!

Willemijn van Geldrop (Boekhandel Scheltema, Amsterdam)

In Furie en Fortuin zijn we deelgenoot van het huwelijksleven van Lotto en Mathilde; twee tegenpolen edoch onlosmakelijk met elkaar verbonden. In het eerste deel, Fortuin, komt het perspectief van Lotto aan bod. Lotto, voorbestemd om grootse dingen te verrichten, is een succesvol toneelschrijver. Zijn liefde voor Mathilde is uitbundig, onuitputtelijk, verafgodend en vooral zichtbaar aan de oppervlakte. Furie is het perspectief van Mathilde. Haar liefde voor Lotto is onvoorwaardelijk, beschermend en voor de buitenwereld onzichtbaar. Lotto is de verpersoonlijking van de onschuld, Mathilde van schuld.

Lauren Groff is een onbetwistbaar literair talent.

De Engelstalige titel van deze roman is Fates and Furies. Een titel die de gedoemde liefde van twee tegenpolen beter uitdrukt en die de literaire gelaagdheid van de roman beter dekt. Het boek staat namelijk bol van verwijzingen naar tegenstellingen uit de Griekse mythologie. Lauren Groff is een onbetwistbaar literair talent. In het schrijfwerk en de gelaagdheid zit het probleem ook niet met deze roman. Het probleem zit hem in Furie. Daar waar Lotto uiteindelijk niet aan zijn lot ontkomt, is Mathilde niet de Furie die dat lot bezegelt, hoewel haar bijdrage aan Lotto’s succes als toneelschrijver en aan hun huwelijk even bedrieglijk als meedogenloos is.   

Furie en Fortuin biedt ons geen vernieuwende perspectieven over het huwelijksleven. Wel is het een prachtig geschreven roman en alleen al daarom de moeite waard om te lezen.  

Chris van Dongen (Zwart op Wit Boekhandel, Amsterdam)

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: Wat. Een. Vreselijk. Boek! De stijl spreekt me totaal niet aan. Metaforen waar ik niets van begrijp passeren regelmatig de revue: "Vrouwen met vissenstaarten die golfden in schakeringen groen"... In een tijdschrift over Florida? Het zal wel. Ook onderbreekt de schrijfster zeer regelmatig het verhaal om de onwetende lezer even duidelijk te maken hoe de vork in de steel zit, zoals bijvoorbeeld over een van de hoofdpersonen, Lotto: "Sterrenbeeld Leeuw, wat alles over hem zegt." Nou ja zeg, is dit literatuur of een verhaal uit de Margriet of Paravisie?

Furie en fortuin doet me denken aan
een chicklit-auteur die op de literaire tour gaat.

Mijn verwachtingen waren natuurlijk hooggespannen: De Library Journal wordt niet voor niets op de achterflap geciteerd: ‘Een onweerstaanbaar literair meesterwerk’. Aan mij is dit literaire meesterwerk dus niet besteed. De klap op de vuurpijl kwam op pagina 42/43: "Misschien bestonden zijn grootste talenten wel uit wat hij in bed klaarspeelde." En dan grijpt Lauren Groff weer in: "Misvatting! Lange mannen hebben navenante ledematen, waardoor het voor het hart een zware belasting is om het bloed naar de laagste regionen te pompen." En bedankt Lauren, weer wat geleerd (Sic!) Maar verder lezen lukte dus niet meer.

Furie en fortuin doet me denken aan een chicklit-auteur die op de literaire tour gaat. Kan me dan ook niet voorstellen dat John Irving erg blij zal zijn met de vergelijking op de achterflap. Maar ja, uitgevers houden nu eenmaal van ‘de literaire sensatie uit de VS’ en meer van dat soort prietpraat. Ik zal het boek dus absoluut niet aanbevelen, we hebben geen chicklit-liefhebbers in onze winkel!

Annette Jongen (Het Schiedams Boekhuis, Schiedam)

'De literaire bestseller van het jaar' staat er op de voorkant van Fortuin en Furie. Dat is wel heel pretentieus voor een roman die nog niet eens verschenen is. Mijn nieuwsgierigheid werd voornamelijk gewekt omdat het een titel betreft van de nieuwe (met oudgedienden) uitgeverij Hollands Diep. Op de achterkant: 'Lauren Groff is een van de meeste getalenteerde auteurs van haar generatie'.

Getalenteerd is Lauren Groff zeker, het werk doet denken aan een klassieke Shakespeareaanse of zelfs Griekse tragedie, met uitvergrote karakters en machinaties van buitenaf, en een alwetende verteller waar de lezer amper wijzer van wordt.

Het verhaal gaat over het huwelijk van Lotto en Mathilde, het huwelijk tussen fortuin en furie. Het is liefde op het eerste gezicht (denk je). Het eerste deel is navelstaarderig, het borrelt en bruist tot vervelens toe, maar op het moment dat het echt te irritant voor woorden wordt slaat het verhaal je recht in het gezicht. Wat volgt is een ongelooflijke, doortrapte en intriges smedende waarheid over het mislukken van dat huwelijk.

Lezers van John Irving zullen het inderdaad 
kunnen waarderen, hoewel het mij 
niet deed denken aan deze schrijver.

Het is een oud thema in een nieuwe, zeer welbespraakte jas. Hot dus. Met dat argument zou ik het zeker aanraden aan mijn klanten. Lezers van John Irving zullen het inderdaad kunnen waarderen, hoewel het mij niet deed denken aan deze schrijver. Ik denk wel aan bijvoorbeeld Donna Tartt. Het is vooral interessant voor een lezerspubliek met een brede culturele ontwikkeling.