Hot or Not? 'Hoor je me' van Rob Kamphues

We kennen Rob Kamphues (1960) natuurlijk vooral als tv-presentator, cabaretier en fanatieke autocoureur, maar ook als schrijver is hij geen beginner meer. Eerder publiceerde hij twee non-fictie boeken over zijn eigen leven, Naar de haaien en Inhaalrace. Met zijn nieuwe boek, Hoor je me, debuteert deze duizendpoot echter wel als romanschrijver. Hoor je me vertelt het verhaal van de bekende bioloog Albert Vos die tijdens een optreden in een tv-talkshow wordt getroffen door een herseninfarct. In de cruciale uren die daarop volgen wordt Albert in het ziekenhuis vergezeld door zijn ex-vrouw Machteld en zijn broer, televisiemaker Joost. Zal Albert iets meekrijgen van wat tegen hem wordt gezegd terwijl hij in coma ligt? Het weerhoudt Machteld en Joost er in ieder geval niet van hun hart te luchten. Nu Albert er binnenkort misschien niet meer is, kunnen ze hem nog één keer goed de waarheid vertellen. Hún waarheid, zonder dat hij hen kan tegenspreken of weg kan lopen. Dit is het moment om rekeningen te vereffenen.

De inspiratie voor deze roman vond Kamphues in een krantenartikel over een Belgische man die 21 jaar in coma had gelegen en alles had gehoord wat zijn bezoek had gezegd. Achteraf bleek het om een foute grap te gaan, maar het verhaal liet de schrijver niet los. ‘Het zal je toch gebeuren. In coma, niets kunnen doen en toch bij zijn. Paniek, want ja, ze hebben niet door dat je alles hoort’, vertelt Kamphues aan het Algemeen Dagblad.

Gewéldig boek, een echte page-turner

In de aankondiging van Kamphues’ debuutroman wordt Hoor je me omschreven als ‘een psychologische roman, geschreven met vaart en spanning die de lezer tot de laatste bladzijde niet meer loslaat.’ Op de vraag waarom we dit boek echt niet ongelezen mogen laten antwoordt uitgever Paul Brandt: ‘Een man in coma, zijn ex-vrouw en broer meestal om beurten aan zijn bed: kan dat een boeiend boek worden? Rob Kamphues laat zien dat het een gewéldig boek heeft opgeleverd, een echte page-turner: schrijnend, vilein, humoristisch, voyeuristisch en spannend. De lezer zit in feite in dezelfde positie als de comapatiënt: je kunt niets terugzeggen en moet het verhaal over je leven, hún versie ervan, gelaten over je heen laten komen. Hoort hij hun verhalen eigenlijk nog wel, en zal hij uit de coma ontwaken?’

De recensenten

Of Rob Kamphues écht een schrijver is kan hij naar eigen zeggen pas beoordelen na drie romans. Die wil hij dan ook voor zijn vijfenzestigste hebben geschreven, vertelt hij aan AD. ‘Of mijn olijke kop mij daarbij niet in de weg zit? Misschien wel, maar aan de andere kant: het is geen Grunberg of Van Dis wat ik doe hè. Ik hoop dat ik in de hoek terecht kom van Herman Koch. Dat ze eerst De greppel lezen en dan mijn boek pakken.’

Is Kamphues écht een schrijver? We vroegen vijf van onze toegewijde en enthousiaste recensenten om Hoor je me al voor de verschijning te lezen. Worden de verwachtingen van dit boek waargemaakt en is het écht zo gewéldig als de uitgever beweert? Ellen IJzerman, Eline van der Boog, Geertje Otten, Guy Doms en Sigried lievens beslissen: is Hoor je me Hot or Not?

Slimme structuur en een aangenaam tempo

Volgens de uitgeverij is Hoor je me dus een psychologische roman met vaart en spanning. En dat klopt, vindt Geertje. ‘Kamphues weet een simpel verhaal zodanig te vertellen dat de lezer geboeid blijft tot aan het eind.’ Ook de ingrediënten zijn volgens haar goed gekozen: ‘twee broers die eigenlijk een grote hekel aan elkaar hebben, maar die ook zoveel delen. Een moeder die haar jongens tegen elkaar uitspeelde om haar liefde te krijgen en een ex-vrouw boordevol frustraties.’ Sigried vindt de opbouw van Hoor je me slim bedacht. ‘Het verhaal is opgedeeld in duidelijk afgebakende dagen, die verder onderverdeeld zijn in gespreksblokken waarbij Joost en Machteld afwisselend tegen Albert praten, aangevuld met korte dialogen tussen beide bezoekers. Deze structuur gaf me ondanks de vele flashbacks een goede houvast. Ik wist voortdurend waar ik in het verhaal gebleven was en verloor de rode draad nooit uit het oog.’ Guy is vooral onder de indruk van de vlijmscherpe manier waarop Kamphues de soms heel heftige emoties weergeeft. ‘Een wolkje humor verzacht het lezersleed’. En hoewel het gezien Kamphues’ achtergrond voor de hand ligt dat hij beeldend schrijft, wordt deze verwachting wel waargemaakt volgens Ellen. ‘Hij schrijft ongecompliceerd, vlot en in een aangenaam tempo.’ Ook het feit dat het verhaal twee onbetrouwbare vertellers heeft, bevalt Ellen.

Wat Sigried ook waardeert is de manier waarop de schrijver sarcasme inzet om de gangbare moraal aan de kaak te stellen en onderhuidse spanningen naar boven te brengen. ‘Kamphues laat niet toe dat de personages zich verstoppen achter een muur van cynisme. De hardheid wordt afgewisseld met momenten van vertwijfeling en onmacht’. Deze afwisseling is ook voor Guy een positief punt van de roman: ‘telkens wanneer dan toch een bepaalde vorm van eentonigheid op de loer ligt, richt de auteur zijn focus op een ander karakter of situatie.’

Ontbrekende spanning en diepgang

‘Of Albert alles wat er gezegd wordt daadwerkelijk begrijpt en of hij, als hij uit de coma ontwaakt, met wat er zoal besproken is iets gaat doen, moet voor de spanning in het verhaal zorgen’, zegt Ellen. Deze spanning ontbrak echter bij haar. Ook Guy heeft de vooropgestelde spanning tijdens het lezen niet ervaren. Sigried beaamt dat er een zekere spanning in het verhaal aanwezig is, maar zij zou Hoor je me geen spannend boek noemen. Eline vindt juist wel dat Kamphues de vraag of Albert zal ontwaken en alles tijdens zijn coma heeft meegekregen, tot het einde toe spannend weet te houden. Ze had overigens wel verwacht dat de monologen in de roman meeslepender zouden zijn, de spanning wordt volgens haar vooral opgevoerd door de verschillende gebeurtenissen die zich op de achtergrond afspelen.

Ellen vindt Hoor je me een aangenaam en vermakelijk, ‘een lekker ‘tussendoor’ boek, zonder veel pretenties’, maar de roman verrast volgens haar niet. Niet door inhoud, niet door stijl, niet door opzet. Dat vindt ook Geertje. ‘Het moet ergens over gaan en dat is wat hier ontbreekt. De verhaallijn is erg simpel en voorspelbaar.’ Geertje verwachtte van tevoren geen literair boek, en dat was het ook niet. ‘Daarvoor mist het diepgang, zijn de karakters onvoldoende uitgewerkt en gebruikt Kamphues te veel clichés.’

Krachtige monologen

‘Wat mij helemaal voor het boek gewonnen heeft zijn Kamphues’ taalgebruik en gevoel voor ritme', zegt Sigried. 'De monologen zijn krachtig en gedetailleerd daar waar het moet, zonder ook maar een moment saai te worden.’ Daar sluit Eline zich bij aan: ‘de monologen zorgen ervoor dat de gedachten en gevoelens van Joost en Machteld inderdaad over de pagina’s stromen en de lezer zit dan ook goed in het hoofd van de personages.’

Het oordeel

Uit bovenstaande blijkt dat meningen van de vijf recensenten zijn verdeeld. Maar wat is hun eindoordeel over Hoor je me ?

Sigried: ‘Hoor je me is een vlot leesbare roman die pijnlijke thema’s op een ironische maar niet ongevoelige manier aansnijdt. Voor liefhebbers van Koch en Grunberg.’


Guy: ‘Hoop, wanhoop, verwijten, medelijden, torenhoge verwachtingen, grote teleurstellingen: het komt allemaal aan de oppervlakte. Hoe een dominante moeder een blijvende stempel kan drukken op het volwassen leven van haar zonen.’

Eline: ‘Hoor je me is aan te bevelen aan lezers die niet zozeer op zoek zijn naar boeken vol actie, maar houden van romans waarin de gedachten, gevoelens en de ontwikkeling van personages centraal staan en gestaag tot in detail worden uitgewerkt.’

Ellen: ‘Het is zonder poespas en met vaart geschreven, de vertelwijze is aardig gekozen, lekker eigentijds… het is kortom alles bij een aardig boek, maar verder dan dat kom ik niet. Het verrast nergens’.

Geertje: ‘Prima voor een paar uurtjes vermaak, maar het boek blijft niet hangen. Ik zou het daarom aanraden aan lezers die een licht boek willen over een bekend onderwerp dat wel aanspreekt. Lezers die gewoon lekker willen lezen, zonder er lang en diep over na te denken.’

Eerdere afleveringen van Hot or Not lees je hier.