Hot or Not: 'Wat jij niet ziet' van M.J. Arlidge

De Britse M.J. Arlidge (1974) studeerde Engelse literatuur en Film- en televisieproductie. Hij begon zijn carrière als scenarist voor verschillende series en werd uiteindelijk producer. In 2007 zette hij samen met collega's een eigen productiebedrijf op, en werkte aan verschillende crime-series. Toen hij het idee voor Iene Miene Mutte kreeg, zag hij het in eerste instantie voor zich als een tv-serie. Toen bleek dat het wat te duister was voor televisie, maakte hij er een boek van. De eerste delen had hij al helemaal uitgedacht; hij zat vol ideeën over het schrijven over DI Helen Grace.

Dat het insloeg als een bom is intussen wel duidelijk. In zes jaar Hebban is hij onze meest bekeken auteur, werd Helen Grace in 2019 verkozen tot populairste thrillerpersonage en zijn boeken zijn onverminderd populair. De eerste drie jaar schreef hij elk half jaar een nieuw boek, om daarna in een kalmer tempo verder te werken. Tegenwoordig kunnen we elk jaar wel een boek verwachten (inclusief de nieuwste Helen Grace die op 1 juni verscheen, Nog lange niet), en maakt Arlidge ook uitstapjes naar andere hoofdpersonages. Zo ook in de novelle Wat jij niet ziet, het geschenkboek van de Spannende Boekenweken.

Wat jij niet ziet

Emma Forbes is verliefd. Sinds ze ex-soldaat Mark ontmoette, kan ze aan niets anders denken. Mark is door zijn tijd in het leger zowel mentaal als fysiek beschadigd, maar zijn littekens maken hem alleen maar aantrekkelijker. Eindelijk kan de blindgeboren Emma voor iemand zorgen, in plaats van altijd zelf te worden verzorgd. Dan wordt de stad opgeschrikt door een reeks gruwelijke inbraken. Een mysterieus figuur sluipt in het holst van de nacht huizen in, waar hij zijn nietsvermoedende slachtoffers aanvalt, vernedert en genadeloos martelt. De politie heeft maar één aanknopingspunt: de dader heeft een opvallend litteken in zijn nek. Is het toeval, of maakt Emma’s onvoorwaardelijke liefde haar blind voor wie Mark werkelijk is?​

Emma, niet Grace

Voor de lezers die de boeken van M.J. Arlidge verslinden is het even loslaten geblazen. Helen Grace heeft zich ontwikkeld over negen delen en honderden pagina's, terwijl hoofdpersonage Emma slechts 95 pagina's tot haar beschikking heeft. Maar dat Arlidge een voorkeur heeft voor sterke vrouwelijke hoofdpersonages is niettemin direct duidelijk: 'Beide vrouwen zijn sterke en zelfverzekerde persoonlijkheden die hun eigen keuzes maken en niet bang zijn voor de gevolgen,' vertelt Kitty. Ook in het Arlidge dossier laat de Britse auteur weten dat daar een doel achter zit: 'De wereld is aan het veranderen en ik denk dat vrouwen een meer prominente plek verdienen.'

Op één punt verschilt Emma duidelijk van Helen Grace: 'Met Emma Forbes, een blinde jonge vrouw, heeft de auteur [...] een interessant hoofdpersonage gekozen en het is dan ook deze invalshoek die voor mij maakt dat het een geslaagd kortverhaal is,' zegt een overtuigde Katy. Evy valt haar bij: 'Arlidge zet haar precies goed neer om heel geloofwaardig te zijn. Haar kwetsbare kant krijgt voldoende aandacht, maar toch komt ze op geen enkel moment hulpeloos over. Die balans is perfect uitgewerkt.'

Voor Kitty is Arlidge er zeker in geslaagd in de huid van Emma te kruipen: 'Je beleeft het verhaal echt vanuit haar en vergeet daarbij dat je zelf wel kunt zien. Met weinig woorden weet Arlidge Emma goed en overtuigend te beschrijven.' Kimberly sluit zich daarbij aan: 'Zoals we gewend zijn van Arlidge zijn de omschrijvingen van de personages en beweegredenen helder, maar ook herkenbaar. Hij weet heel goed iemand neer te zetten waar veel mensen mee kunnen associëren.' Alleen Evelien vindt dat de auteur zichzelf daarbij net overschiet: 'Ik zette een aantal vraagtekens bij waarnemingen die Emma doet; zij is al vanaf haar geboorte blind, maar het komt soms toch over alsof ze kan zien zoals iedereen. Dat maakt het wat ongeloofwaardig.'

Novelles schrijven

'Volgens mij bedenk ik me elk jaar hoe moeilijk het moet zijn voor een auteur om in minder dan honderd bladzijden een verhaal op te bouwen,' zegt Evy. Gelukkig heeft Arlidge wat dat betreft een streepje voor. Zoals te lezen is in Marvins 4**** Hebban-recensie van Wat jij niet ziet: 'Arlidge staat erom bekend dat hij gebruikmaakt van zeer veel korte hoofdstukken, en dat is hier niet anders. Ook met deze novelle sorteert hij hiermee het beoogde effect: je blijft pagina’s omdraaien om snel nog één hoofdstukje verder te lezen.'

'Ook al is het maar een dun boekje, het leest absoluut als een echte Arlidge,' vertelt Kimberly. 'Het verhaal is vlot geschreven, geen overdadige lading aan informatie waar je verder niets mee doet.' Met zo weinig ruimte is het immers belangrijk om de hoofd- van de bijzaken te scheiden. 'Arlidge is een makkelijke verhalenverteller, en dat merk je ook hier weer. Je zit als lezer vanaf de eerste pagina in de juiste "vibe", en dat zorgt ervoor dat je goed kunt doorlezen en dit boekje dan ook in no-time uit hebt,' voegt Evy eraan toe.

'Het is geschreven in een toegankelijke stijl en psychologisch zit het goed in elkaar,' zegt Katy. Wat betreft de spanningsopbouw komt Wat jij niet ziet volgens het lezerspanel iets minder goed uit de verf. 'Er is spanning in het verhaal aanwezig, al kan die niet tippen aan zijn boekenreeks, maar de ruimte voor opbouw is dan ook beperkt.' Evelien is het daar mee eens: 'Waar Arlidge gewoonlijk wel een paar fijne plottwists in zijn verhalen weet te stoppen, verloopt dit boekje toch wat gemoedelijker. Daardoor wordt het ook wel een beetje voorspelbaar. Eigenlijk zie je het einde al van ver aankomen en dat is toch een beetje jammer.'

Voor Kitty stoort het niet: 'De spanning bouwt zich mooi op en stukje bij beetje wordt het verhaal duidelijk. Je zit nergens echt op het puntje van je stoel, maar je wilt toch constant weten hoe het in elkaar zit en hoe het af gaat lopen.' Ook Katy kan het wel vergeven. 'Het format waarvoor hij heeft gekozen is enigszins voorspelbaar, toch is het best intrigerend vanwege de belevingswereld van Emma.' Evy daarentegen mist toch wel echt het "konijn uit de hoge hoed": 'Ook al is het een kort verhaal en heb je als auteur niet alle ruimte om elk detail uit te werken, laat ons zeggen dat Arlidge niet geslaagd is als goochelaar.'

Het eindoordeel

Auteurs die na een stevige boekenreeks de hand slaan aan een novelle, worden vaak wat huiverig bezien. Zal het hen lukken om in veel minder woorden een goed verhaal neer te zetten? Wat het lezerspanel betreft kun je bij Wat jij niet ziet gewoon weer genieten van de schrijfstijl en sterke personages die we van Arlidge gewend zijn. De spanning had een prima opbouw, al moesten de gewoonlijke twists achterwege blijven vanwege de 95 pagina's. Wat is het uiteindelijke oordeel van het Hebban Team, is het geschenkboek van de Spannende Boekenweken Hot or Not?

Je krijgt het geschenkboek van de Spannende Boekenweken gedurende de hele maand juni bij aankoop van minimaal 15 euro aan Nederlandstalige boeken in alle deelnemende boekhandels, ook online.