Hot or Not: ‘Zij en ik’ van Nic Stone

'Ik wilde dat ik Zij en ik had kunnen lezen toen ik vroeger zelf probeerde uit te vinden wanneer het oké is om van iemand te houden,’ zegt schrijfster Nic Stone over haar roman Zij en ik. In het verhaal leren we drie jongeren kennen: Coop – die tot over zijn oren verliefd is op zijn Jupiter, met wie hij een platonische vriendschap onderhoudt. Jupiter, die op haar beurt hoteldebotel is van de new girl in town Rae. En Rae zelf, die gevoelens koestert voor Coop én Jupiter. Een onmogelijke situatie waarvoor geen gemakkelijke oplossing te vinden is.  

De Amerikaanse schrijfster Nic Stone heeft met haar multiculturele achtergrond een voorkeur voor het schrijven over diverse personages, zo ook in haar tweede roman waarin de hoofpersonages na elkaar aan het woord komen in drie delen. Hoe reageert de YA Club op deze bijzondere romanvorm? Vinden zij dit boek hot or not?  

Love triangle voor gevorderden  

‘Ik las een aantal maanden geleden Dear Martin van Nic Stone,’ vertelt Maartje, ‘een boek over de rassenverschillen die in Amerika nog steeds voor het achterstellen en discrimineren van Afro-Amerikanen zorgt, en vond dat een erg mooi boek. Daarom was ik erg blij dat ik Zij en ik mocht lezen voor de Hot or Not. Ik ben niet teleurgesteld, als was het wel een heel ander boek dan Dear Martin.’  

De verschijning van Zij en ik was eerder aan de aandacht van Fien ontsnapt, ‘en dus had ik er ook niet echt verwachtingen van. Wat was dat een grote vergissing, zeg! Het boek wordt verteld vanuit drie perspectieven en de gebeurtenissen sluiten naadloos op elkaar aan. Zo krijg je dus beetje bij beetje inzicht in wat er nu precies in Courtney, Jupiter en Rae omgaat. Er ontwikkelt zich een love triangle voor gevorderden (die soms echt heel frustrerend was) en je hoopt op een goede afloop voor iedereen omdat je zo intens meeleeft met de personages.’  

Driemaal is scheepsrecht  

De indeling van de roman zorgde voor wat verraste gezichten bij de lezers. ‘Het boek is onderverdeeld in drie delen en ieder personage vertelt in één deel zijn of haar verhaal,’ legt Miranda uit. Dat vraagt volgens haar om een andere manier van lezen. ‘De verhaallijnen lopen wel door elkaar, maar worden toch ook weer per deel samengebracht. Hierdoor vond ik het wel makkelijker lezen, omdat je niet constant hoeft te switchen van personage.’  

Maartje is te spreken over die indeling. ‘Ik vond het leuk dat de verhalen na elkaar geschreven worden en elkaar in tijd opvolgen en niet, zoals vaak gebeurt, in afwisselende hoofdstukken.’ Bovendien vond zij de karakters van de personages goed uitgewerkt.    

Toch kleeft er volgens Anouk juist een nadeel aan deze aanpak. ‘Omdat Zij en ik heel sterk focust op dialoog, is het moeilijk de personages goed te kunnen invoelen. Er is niet veel ruimte voor, en ik denk dat dat ook te maken heeft met de indeling van het boek. Ik vond het in eerste instantie een goed idee het boek vanuit alle drie de personages te bekijken, maar Nic Stone zou er beter aan gedaan hebben hen van perspectief te laten wisselen, in plaats van het boek in drie delen op te delen.’  

Miranda vond de drie delen ook niet allemaal even overtuigend. ‘Het tweede ‘boek’ vond ik persoonlijk qua verhaallijn het minst. Ik verloor daar een beetje interesse, hoewel Rae’s verhaal nodig was om de andere twee verhalen tot hun recht te laten komen. Het derde boek vond ik heel goed qua opbouw en inhoud.’ Toch snapt ze ook waarom Stone deze keuze heeft gemaakt. ‘Alle drie de personages zijn nodig om het verhaal te maken tot wat het is: je snapt de onderlinge verbanden pas helemaal als je alle drie hun verhaal hebt gelezen.’  

‘Ik ben nooit fan geweest van de driehoeksverhouding,’ vertelt Anouk, ‘maar op deze manier wordt het juist heel interessant. Alle drie de personages zijn verliefd op de andere twee, en dat zorgt voor een heleboel mogelijkheden en verschillende lagen in het verhaal.’    

Welbespraakt en adrem  

Helaas komt dit ‘geweldige concept’, zoals Anouk deze ongewone driehoeksverhouding noemt, niet goed uit de verf. ‘Ik moet eerlijk bekennen niet zo van dit boek genoten te hebben als ik had verwacht. Het populaire taalgebruik was heel storend, het bleef me het hele boek lang uit het verhaal halen. Het was alsof alles op de hoogste stand was gedraaid. Dat terwijl de personages ook allemaal zo welbespraakt en adrem waren – die onnatuurlijke combinatie van spreektaal en schrijftaal is wat mij betreft een misser.’  

Ook over de hoeveelheid Engelse termen en woorden is Anouk niet zo te spreken. ‘Die hadden makkelijk gewoon vertaald kunnen worden. Bovendien zijn ze heel onevenwichtig over het boek verdeeld.’  

Volgens Natasha heeft ieder personage door hun woordkeuze juist heel duidelijk een eigen stem. ‘Zo gebruikt Rae vaak duurdere woorden als ‘melodramatisch’ en ‘cataclysme’. Ondanks de lastigere woorden die Stone gebruikt, is het een gemakkelijk boek: korte zinnen, veel dialoog en heel beeldend (het dansje dat op pagina 15 is beschreven, wil je het liefst gelijk proberen).’  

Ook volgens Miranda leest het geheel juist erg vlot. ‘Er wordt enorm veel gebruik gemaakt van typische Young Adult woorden. Ik heb, als nieuwkomer in dit genre, enorm veel woorden moeten opzoeken. Maar ik heb dus ook heel veel nieuwe dingen geleerd!’  

Gevoelig thema  

De thematiek van Zij en ik is volgens alle lezers het sterkste punt in deze roman van Stone. ‘Het gekozen thema zou echt heel zwaar kunnen zijn – het boek handelt over seksuele geaardheid en verlies – maar dat is het dus helemaal niet,’ zegt Fien. ‘Dankzij de humor die in het verhaal verwerkt zit, wordt het onderwerp bespreekbaar en dat doet de auteur op een heel respectvolle en oprechte manier. Je kan merken dat dit onderwerp heel belangrijk voor haar is en ze schrijft vanuit haar eigen persoonlijke ervaringen.’  

Ook Anouk is positief over het feit dat de drie de personages worstelen met seksualiteit en labels. ‘Dat doen ze alle drie vanuit een andere invalshoek. Zo krijg je een heleboel aspecten mee van de manier waarop je je identiteit vorm probeert te geven (in relatie tot anderen).’  

Miranda heeft een dikke pluim over voor de auteur als het gaat om het afsluitende deel in het boek. ‘Ze maakt een heel gevoelig thema op een hele mooie manier bespreekbaar. Stone levert hier een héle mooie bijdrage aan de problematiek rondom verschillende soorten seksualiteit zoals heteroseksualiteit, homoseksualiteit, biseksualiteit en panseksualiteit. Het komt allemaal aan bod, op een heel toegankelijke en open manier.’  

Zonder labels  

‘Het verhaal is zeker niet spannend, maar toch wil je weten hoe het met de hoofdpersonen afloopt,’ zegt Natasha. Stereotypering, vriendschap en liefde spelen volgens haar een belangrijke rol in dit boek. We plaatsen onszelf en anderen als snel in een hokje, zegt zij. ‘Eén van de hoofdpersonen plaatst zichzelf ook in een hokje, maar die weet door recente gebeurtenissen niet of die zich daar prettig bij voelt. ‘Liefde is niet in hokjes te plaatsen’ is wat Stone ons uiteindelijk mee wil geven.’  

Maartje sluit zich bij die woorden van Natasha aan. ‘Zij en ik draait om liefde en vriendschap, om ontdekken wie je bent en wie je wilt zijn, maar zonder er meteen een label op te plakken. Vooral dat laatste vind ik er mooi. De vraag waarom een homoseksueel uit de kast moet komen en een heteroseksueel niet, houdt me al langer bezig en dit boek geeft een mooi beeld van die problematiek. Verder wordt dit thema – wie ben ik? – ook  uitgewerkt door de etniciteit van de hoofdpersonen. Ook deze is niet ‘zwart-wit’.’  

Alle drie de personages hebben een verschillende achtergrond. Zo is Courtney Cooper een basketballer met een donkere huid, zijn beste vriendin Jupiter Charity-Sanchez een meisje dat geadopteerd is door twee vaders en Rae Chin de dochter van een Chinese vader en een Ierse moeder, vertelt Maartje. ‘Een beetje onrealistisch lijkt het wel; er zijn wel héél veel culturen, seksuele geaardheden en gezinssamenstellingen samengevoegd. Maar het geheel is toch een heel fijn verhaal met leuke karakters en een mooie boodschap.’  

Ook Fien was onder de indruk van die boodschap van de schrijfster. ‘Echt een heel erg mooi verhaal dat je leert dat het oké is om jezelf te zijn en te houden van wie je wilt, met of zonder labels. Ik ben helemaal enthousiast over dit boek, Nic Stone heeft me echt weten te raken en ik heb ieder woord verslonden.’  

Het oordeel

Miranda: ‘Ik hoop echt van harte dat jongeren zich door het lezen van dit boek nét iets meer gesterkt voelen om openlijk voor hun geaardheid uit te komen. Het is en blijft helaas nog een heel heikel thema… Maar ieder mens heeft het recht om te zijn wie hij of zij is of wil zijn! Dit boek is Hot!’  

Natasha: ‘Het duurde even voordat ik in het verhaal zat, maar uiteindelijk vind het boek Zij en ik Hot. Het thema is erg goed verwerkt en komt vooral op het eind duidelijk naar voren.’  

Anouk: ‘Zonder de huidige indeling zouden we meer inzicht hebben gekregen in hoe de andere personages dezelfde gebeurtenissen meemaken, en zouden ze meer diepgang hebben gekregen. Nu miste de ontknoping een emotionele lading. Wat mij betreft een Not.’  

Maartje: ‘Ik heb het boek met plezier en zelfs af en toe een traan gelezen. Voor fans van Benjamin Alire Sáenz, Becky Albertalli, David Leviathan, Angie Thomas en Adam Silvera is dit boek zeker een aanrader. Hot!’  

Fien: ‘Ik kan dus maar één ding besluiten over dit boek: Hot! Ik heb maar één boodschap voor iedereen die fan is van een romantisch verhaal met een grappige ondertoon en een krachtige boodschap: ren snel naar de boekhandel en lees dit boek, je wilt het echt niet missen!’    

Op 21 april 2019 is Nic Stone in Nederland voor YALFest, hét YA literatuurfestival van Nederland. Wil je haar ontmoeten? Kaartjes zijn nu verkrijgbaar via deze link.