Ingezonden column: Ik houd niet van kliekjes

Ik hou niet van kliekjes. En dan heb ik het niet over de restjes eten van de vorige dag, maar over de incrowd. U kent ze wel van het liedje.

I’m in with the "In" crowd
I go where the "In" crowd goes
I’m in with the "In" crowd
And I know what the "In" crowd knows

Ik begeef mij onder mijn collega-kinderboekenschrijvers, onder collegasprekers, kom op (leuke!) netwerkbijeenkomsten en borrels, maar hou mij verre van het geroddel en geklaag dat zich achter de schermen (en veelal online) afspeelt in deze kliekjes. Ik heb er geen zin in en geen tijd voor en het zijn zelden de leukste mensen die zich in de schemerregionen van het internet verschuilen. Daarom was ik nogal onaangenaam verrast toen ik in 2011 als jurylid van de Paul Harland Prijs in de krochten van de hel beland leek te zijn.

Nadat ik de 21 verhalen van de PHP gelezen had, bekroop mij het gevoel dat de helft van de schrijvers een soort onaffe versie had ingeleverd. In mijn inmiddels beruchte blog ‘De eerste keer is poep’ schreef ik:

‘Tijdens het lezen bekruipt mij regelmatig het gevoel dat ik een Eerste Versie aan het lezen ben. Het zijn over het algemeen vrij aardige verhalen die vrij aardig zijn opgeschreven. De twee verhalen die er tot nu toe met kop en schouders boven uitsteken, zijn echter goede verhalen die goed zijn opgeschreven. En ik twijfel of dat komt omdat deze twee schrijvers meer talent hebben dan de rest. Ik vermoed dat ze hun verhaal vele malen geschreven hebben, gepolijst hebben, na hebben laten kijken enz. Het is ook te zien aan het aantal taal-, stijl-, en typefouten: hoe rommeliger het verhaal, hoe meer fouten de tekst bevat. Het slechtste verhaal is niet geheel toevallig dat waar zo te zien niet eens een spellingchecker aan te pas is gekomen.’

De reacties op mijn blog waren kritisch, maar fair. Maar achter de schermen was de ‘in-crowd’ een stuk minder mild. Op het forum van het inmiddels ter ziele gegane Pure Fantasy werden mijn credentials in twijfel getrokken (wie denkt die kinderboekenschrijver wel dat hij is?), werd er kritiek op de Paul Harland Prijs geuit, vonden velen dat er sowieso niet kritisch geschreven mocht worden over genrefiction, (omdat Fantasy, SF en Horror toch al in het verdomhoekje zaten). Maar het ergste vond ik hoe de organisatie van de PHPrijs werd afgezeken. Martijn Lindeboom – die de prijs zowat in zijn eentje uit het slop getrokken had – deed in de ogen van deze schrijvers alles verkeerd wat er maar verkeerd gedaan kon worden.

Ik vond het een en ander ontluisterend.

Aan de andere kant was het ook dolkomisch. Want geen van deze criticasters deed ook maar een poging om zijn of haar stempel op de PHP te drukken. Erover klagen was voldoende.

De uitreiking van de PHP was op mijn verjaardag in mijn eigen stad Utrecht. En het was een feestje. Mijn twee favoriete verhalen stonden op de eerste twee plaatsen (weliswaar in de omgekeerde volgorde, maar dat is waarom een jury uit meerdere leden bestaat) en er waren meer dan honderd schrijvers-in-spanning en de sfeer was geweldig. De critici waren nergens te bekennen of hielden In Real Life hun mond.

Martijn kondigde aan dat het volgend jaar nog beter zou worden.

En dat werd het. De PHDag werd de jaren erna in Delft georganiseerd. Er was een recordaantal inzendingen van 206 verhalen. Er waren panels, een workshop van Thomas Olde Heuvelt, ik gaf een lezing voor een volle zaal over hoe je verhalen aan de man kunt brengen en het was opnieuw een feestje.

Martijn kondigde aan dat het volgend jaar nog beter zou worden.

Afgelopen zaterdag was Het Gala van het Fantastische Boek in Den Bosch. En een gala was het! Meer dan 300 mannen en vrouwen in smokings en galajurken, een topjury onder leiding van thrillerschrijver Charles den Tex, een inspirerende speech met ballen van Geneviève Waldmann over de toekomst van het genre, twee panels en een buffet (ook met ballen). Ik gaf een schrijfworkshop aan honderd schrijvers. De presentatie – nooit het sterkste punt van de PHP - was dit jaar in handen van Singha Samwel die de boel aan elkaar praatte alsof hij nooit anders deed. Paul van Loon reikte een prijs uit en de winnaar – Vlaming Erik Heiser (die het verhaal 'Mevrouw Rosenbaum vecht tegen de duivel' schreef) nam de complimenten en de prijs van 1.000 euro met zichtbare ontroering in ontvangst.

Martijn en co-organisator Thomas Olde Heuvelt kondigden aan dat de naam van de prijs vanaf volgend jaar de Harland Awards is, dat er een prijs voor de beste genreroman van 2.500 euro komt, dat er een schrijfopleiding in de maak is en het een en ander in een stichting is ondergebracht. En ik realiseerde mij drie dingen:

1. Als Martijn Lindeboom en Thomas Olde Heuvelt zeggen dat het volgend jaar nog beter wordt, dan is dat een understatement.

2. In de krochten van het internet verblijven de mensen waar ik niet bij wil horen.

3. Bij deze kliek van schrijvers, uitgevers, illustratoren, redacteuren met drakenbloed in de aderen, vuur in de ogen, tatoeages onder de jurken en korte broeken onder het smokingjasje wil ik wél horen! Dit is geen kliek, dit is een beweging. Een beweging die het genre de komende jaren op de kaart gaat zetten bij het grote publiek. Een beweging waar ik met alle liefde deel uit van wil maken.

And I know what the "In" crowd knows (How to have fun!)
Any time of the year, donґt you hear? (How to have fun!)
Dressin’ fine, makin’ time
We breeze up and down the street
We get respect from people we meet
They make way day or night
They know the "In" crowd is out of sight

(Redactie: Foto's van Marcel van Driel zijn van de hand van fotograaf Jeroen Mies, met dank aan Connie Flipse)