Interview Arne Dahl

DE TOL VAN DE ROEM
Misterioso was je debuut?

Arne Dahl: “Het was mijn eerste thriller. Ik schrijf namelijk onder mijn eigen naam ook boeken, maar dan geen thrillers. Het was dus wel het eerste boek van Arne Dahl.”

En meteen een succes. Ik las dat de Zweden nogal benieuwd waren wie zich achter de naam Arne Dahl verschool.

Arne Dahl: “Ik was al schrijver en beschikte over voldoende zelfvertrouwen. Daarom wist ik dat ik zeker geen pulp had geschreven. Maar dat het zo zou aanslaan, had ik zeker niet voorzien. Inmiddels is mijn pseudoniem een bekendere naam geworden dan Jan Arnald. De tol van de roem zullen we maar zeggen.”

Meteen in je eerste boek introduceerde je het A-team. Dat team staat wel heel ver van dat team uit die campy tv serie af.

Arne Dahl: “Tijdens het schrijven kwam de A als meest voor de hand liggende letter gewoon bij me op. Ik heb geen moment aan die televisieserie gedacht. Pas toen het boek bij de drukker lag, realiseerde ik me dat mensen mogelijk een link zouden kunnen leggen naar die tv pulp. Maar ik denk dat lezers van mijn boeken nou niet bepaald kijkers van pulp TV zijn. En daarom heb ik het maar zo gelaten.”

VERBREDING EN VERDIEPING
Ik heb vijf boeken van je gelezen, de eerste was Misterioso, de laatste was Requiem. Voor mijn gevoel ontwikkelt je werk zich in de breedte en verdiep je de psychologie van je hoofdrolspelers

Arne Dahl: “Ik wil niet steeds hetzelfde boek schrijven. De personages waaruit het A-team bestaat, lenen zich goed voor multi-inzetbaarheid, zowel letterlijk als figuurlijk. Zou ik met een formule werken, dan werden het robots en lag voorspelbaarheid op de loer. Daarom besteed ik veel aandacht aan de karakterontwikkeling. Ontwikkeling vind ik zo’n groot woord. Variatie zou de lading beter dekken. Een dergelijk team bestaat uit meerdere mensen die stuk voor stuk een hoofdrol kunnen spelen.

Bewust heb ik personen gekozen die allemaal een specialisme en een eigen achtergrond hebben. Misterioso staat dicht bij de conventionele politieroman, maar het is toch meer dan een moord en een plot. Toen ik Misterioso ging schrijven, heb ik veel research bij de politie gedaan om de zaken zo realistisch mogelijk op te kunnen schrijven. Normaal zie je de politie als een instituut. Ik sprak met politiemensen en hun al te menselijke trekjes vind je terug in mijn boeken.

Ik wil geen boeken maken die bigger than life zijn. De werkelijkheid is mooi genoeg. Dus laat ik in mijn boeken mensen fouten maken en verkeerde beslissingen nemen. Want ook in Zweden bestaat de politie uit personen en die vormen units die soms mét, en soms tegen elkaar werken.”

Sociale wantoestanden en maatschappelijke problemen vormen een rode draad in je boeken

Arne Dahl: “De meeste criminaliteit ontstaat daar waar mensen en problemen samenkomen. Armoe, mensensmokkel, drugs, wapenhandel: het komt bijna altijd voort uit maatschappelijke ellende.

Sommige mensen vinden het typisch Zweeds om vanuit die insteek thrillers te schrijven, omdat Sjöwall en Wahlöö dat ook al deden. Maar ik wil schrijven vanuit de realiteit en daarom verzin ik geen alwetende Sherlock Holmes of een variant op superman.

Ik ben misschien een beetje een moralist, want ik probeer om via mijn boeken een duidelijk beeld te geven van de samenleving en vooral van wat daarmee mis mee is. Overigens matig ik me niet aan dat ik een oplossing weet. Ik signaleer en ik stel vragen.”


HUMOR
Het viel me op dat in jouw boeken aanmerkelijk meer humor voorkomt dan in de gemiddelde Scandinavische thriller

Arne Dahl: “Van nature ben ik een levensgenieter en een optimist. Ik weet dat veel mensen denken dat iedereen die boven Denemarken woont een sombere in zichzelf gekeerde pessimist is. Als dat zo was, had ik Zweden al lang verlaten. Humor is voor mij belangrijk. Ik ga niet voor de vette lach en de platte grap maar voor subtiel. Een dramatisch boek luchtig schrijven, dat is een uitdaging. Dus als jij grijnst wanneer je de humor tussen de regels hebt gevat, dan ben ik geslaagd.

Ik denk zelfs dat humor een van de pijlers van mijn werk is. Je moet het wel doseren. Maar ik geef toe dat er veel Zweeds werk op de markt wordt gebracht waarin humor ontbreekt. En omdat thrillers het zo goed doen in Zweden verschijnt er natuurlijk ook veel trash. Nee, ik noem geen namen, maar geloof me: niet elke Zweedse thriller is een meesterwerk.”

NUMMER 11
Misterioso is de titel van een van de beste CD's van jazz-gigant Thelonius Monk. Een van mijn favoriete albums. Sowieso speelt muziek een belangrijke rol in je boeken

Arne Dahl: “Cultuur is voor mij een levensbehoefte en Thelonius Monk zou iedere zichzelf respecterende muziekliefhebber in huis moeten hebben. Heb jij Misterioso trouwens op cd of op vinyl?”

Ik heb hem op cd.

Arne Dahl: “Ik op beide, maar dat zul je wel begrijpen nadat je mijn boek hebt gelezen. Ik koester de plaat, maar draai de cd het meest. Vinyl slijt nogal, weet je. Overigens ben ik geen fanaat als het om muziek gaat. Klassiek en goede rock zijn me net zo welkom. Een van de leden van het A-team zingt zelfs in een koor. Ook van het Requiem van Mozart kun je uit je dak gaan…”

Nu het woord Requiem valt: in dat boek is een stevige rol weggelegd voor de wereldpolitiek. Zeg maar dat het stuk verder van huis is dan Misterioso.

Arne Dahl: “Sommige critici vergeleken het met het beste werk van Graham Greene en John Le Carré. Laat dat nou net de schrijvers zijn die ik het hoogst heb zitten. Beiden schrijven ze veel over de koude oorlog en de nasleep daarvan. Dat heb ik in Requiem ook gedaan. En beiden weten ze ook wat humor is. Dat doen zij dus beter.”

Niet zo bescheiden

Arne Dahl: “Ik ben realistisch.”

Nog één vraag, in jouw Misterioso is een cd met een extra nummer cruciaal voor de plot. Stuur je me een mp3 van die track?

Arne Dahl: “Ik verzin bijna nooit wat, maar wat die track betreft hou ik mijn mond. Er moet tenslotte wat te raden overblijven. En meld nog even dat Arne Dahl elf in plaats van tien boeken heeft geschreven. Die elfde is nog niet in Nederland verschenen, maar ik kan je wel alvast zeggen dat het een outstanding raamvertelling wordt. En dan ben ik klaar met het A-team.”