Interview Esther Verhoef

Ze ziet er beeldschoon uit. Jeugdig. Mooi gekapt haar, egaal bruin gezicht, modieuze zwarte jurk en glimmend gepoetste laarzen. Toch aanvaardt ze de complimenten met de nodige scepsis. Ze voelt zich redelijk ongelukkig met de dikke laag make-up die een visagist heeft aangebracht voor de fotoshoot van die morgen. Half april zal de beeltenis van Esther in talloze abri’s in ons land prijken. Esther, Bigger than life. En dat is waar de schrijfster niet op voorhand een blij gevoel aan over houdt.


Fotografie
Van fotoshoot naar haar eigen verleden als fotografe is slechts een kleine stap. Esther maakte jarenlang op professionele basis dierenfoto’s. Ze werden gepubliceerd in haar eigen boeken, maar ook het vakblad Zoom ruimde een aantal pagina’s voor haar in. Geleidelijk haar ongemakkelijke make up vergetend, vertelt ze over de speciale technieken waarmee ze moeilijke poezen en meerdere slaperige puppies tegelijk op een originele manier op de gevoelige plaat wist vast te leggen. Het geheim: “Think animal!”
Vanaf 1999 was Esther geruime tijd hoofdredactrice van het tijdschrift Dier en Vriend, tot het schrijven van spannende boeken haar in de greep kreeg: “Bij elkaar ging er teveel tijd in zitten. Ik was niet lekker bezig. Boven de 80 uur is het niet meer leuk. Dan moet je op een bepaald moment de knoop doorhakken. Dat heb ik gedaan. Ik ben gestopt met het tijdschrift en ben verder gegaan met het schrijven van spannende boeken Ik zou nu geen dierenboeken meer kunnen schrijven. Ik kan niets meer toevoegen. Ik heb alles al eens beschreven. Ik heb wel 30 keer geschreven hoe je puppies zindelijk maakt. Ik herhaalde mezelf. Het stompt af om voor een ander boek jezelf te kopiëren. Voor mijn dierenfotografie gold eigenlijk hetzelfde als voor mijn schrijven. Eigenlijk wilde ik meer de kunstrichting op. Maar de klanten wilden katjes met bloemen. Geen creatieve fish eye opnames. Ze wilden bruikbare, aaibare plaatjes.”

Nieuwe creatieve stappen
Met 4.500.000 verkochte dierenboeken en een bloeiend dierentijdschrift op haar conto, was het de vraag of Esther’s thrillercarrière net zo succesvol zou worden. Het antwoord luidde bevestigend. Van haar psychologische actiethriller Onrust (2003) verscheen al binnen zes weken een 2e druk. De stoere opvolger Onder druk (2004) won de Diamanten Kogel en haar autobiografisch getinte, psychologische thriller Rendez-vous (2006) ging binnen de kortst mogelijke tijd 125.000 keer over de toonbank en won Crimezone’s Zilveren Vingerafdruk. “Oorspronkelijk had ik in mijn actiethrillers veel psychologische elementen ingebouwd. Maar de boodschap werd niet opgepikt. Bovendien ga je in een actieroman veel schrappen ten behoeve van de vaart. In Rendez-vous heb ik het tegenovergestelde gedaan en heb ik wel veel psychologie in mijn verhaal kunnen verwerken. Dit keer werd het wel opgepikt.”

Verhuizing naar Frankrijk
Sinds juli 2004 woont Esther met haar man Berry en hun drie kinderen in het zuidwesten van Frankrijk in de buurt van Bordeaux. De ruïne van een oude wijnboerderij werd in tien maanden tijd omgebouwd tot een ideaal woon-, werk- en vakantiehuis. De realisatie van een droomwens of de hunkering van de creatieve geest naar stilte en zon? “Nee, het was niet om de eenzaamheid op te zoeken die een schrijver nodig zou hebben. Berry had genoeg van al die beklemmende regeltjes in Nederland. Hij kocht huizen aan die hij renoveerde en daarna weer verkocht, maar in Nederland was daartoe vanwege regelgeving en hoge prijzen bijna geen mogelijkheid meer. In Frankrijk hebben we vrijheid en ruimte. Ik heb het er prima naar mijn zin. Ik begin de taal al aardig te spreken, dus wat dat betreft vallen er ook muren weg. Maar misschien is het voor mij als Brabantse een minder grote stap dan voor iemand uit het Noorden. In Frankrijk ben ik Rendez-vous gaan schrijven. Een emigratie is behoorlijk ingrijpend, ik was volledig uit mijn comfortzone gehaald, maar tegelijkertijd stapelgek op het land. Die gevoelens moest ik een plaats geven. Het was in oorsprong een roman, maar op een gegeven moment hoorde ik dat de bouwvakkers in ons huis ooit in de gevangenis hadden gezeten. Toen ontstond vanzelf het thrillerelement in het boek. Natuurlijk is Rendez-vous een roman, fantasie, maar ik beschrijf er wel veel dingen in die ik zelf heb meegemaakt tijdens de verbouwing van ons huis in Frankrijk. Het maandenlang met z’n allen in een caravan op een bouwplaats wonen. Verschrikkelijk. En ik heb er leren koken. Iets wat ik voor die tijd nooit deed. Ik moest, zoals ik in Rendez-vous ook beschrijf voor al die bouwvakkers koken terwijl ik ook nog allerlei administratieve zaken op orde moest brengen met mijn drie woorden Frans en voor de kinderen zorgde. Het was niet het romantische beeld dat mensen hebben van een schrijver die leuk in Frankrijk gaat wonen.”

Behoefte aan aandacht
In Esther’s succesroman Rendez-vous is de hoofdpersoon een aantrekkelijke huisvrouw die met haar gezin naar Frankrijk verhuist. Ontheemd, eenzaam, ver weg van alle zekerheden uit haar verleden. Smachtend naar aandacht. In Esther’s nieuwste boek Close-up is de hoofdpersoon Margot ook een eenzame vrouw die aandacht nodig heeft en die zich vanuit die behoefte op paden begeeft die ze anders niet bewandeld zou hebben. Margot is een dertiger die in een Brabantse provinciestad woont. Zij is dik, heeft maat 44 en heeft gebroken met haar ontrouwe vriend John die haar geestelijk vernederde. Margot is labiel, depressief en emotioneel. Daar komt verandering in als zij kunstfotograaf Leon leert kennen. Hij leert haar kennismaken met creativiteit. “Leon brengt haar eigenwaarde bij. Hij zorgt er voor dat ze zich weer als mens kan ontplooien. Door Leon durft ze in het diepe te springen en haar hele oude leven achter zich te laten om voor iets nieuws te kiezen. Daar is durf voor nodig. Leon zelf geeft om Margot.”

Broeierige seks
In Rendez-vous is de erotische spanning tussen de vrouw des huizes en de jeugdige bouwvakker, speels en lichtvoetig. Erotiek waar met name vrouwelijke lezers bij kunnen wegdromen. In Close-up is het seksuele spanningsveld tussen de hoofdpersonen Margot en Leon extremer, broeieriger, intenser en zowel voor mannen als voor vrouwen invoelbaar. De fotograaf Leon stelt seksuele eisen aan Margot waar zij eerst niet aan wil voldoen. De sfeer doet in een bepaald opzicht denken aan de film 9 ½ weeks met Mickey Rourke en Kim Basinger. Esther geeft met een onduidelijke hoofdbeweging zowel bevestiging als ontkenning aan. “Ik heb datzelfde geluid ook van vrienden gehoord. Maar ik had de film nooit gezien. Toen het boek af was, heb ik de film gehuurd. Maar ik herkende niet de sfeer die ik heb proberen op te roepen. In 9 ½ weeks gaat het puur om seks en in mijn boek gaat het om emoties die meer veelomvattende zijn dan alleen het lichamelijke verlangen. Maar Leon is gewoon een mens. In het begin laat hij zich, zoals iedereen dat doet, van zijn beste kant zien. In het begin is hij geïntrigeerd door Margot, maar hij is ook bang. Dat er wrijvingen ontstaan is logisch. Margot en Leon zijn zo aan het pieken geweest dat hun dalen ook wat dieper worden dan doorsnee.”

Volg de prins
Dat Margot in het vliegtuig op weg naar een eenzame korte vakantie in Londen meteen op de aantrekkelijke Leon valt en dat ze later, ondanks haar schuchterheid, contact met hem zoekt, doet vermoeden dat ook de moderne vrouw nog steeds op zoek is naar de prins op het witte paard. Esther gelooft dat het in de aard van de vrouw ligt: “Vrouwen zijn van nature onzekerder over hun lichaam en hun carrière dan mannen. Nog steeds in deze tijd. Niet iedereen natuurlijk, Maar als ik simpelweg naar mijn kennissenkring kijk, zie ik dat als een vrouw een snelle keus moet maken, zij iemand volgt die autoriteit uitstraalt. Ik doe het zelf ook. Ik zat in een televisiequiz en ik wist dat het antwoord A was. Maar iemand naast me zei met grote stelligheid dat het B was, dus ging ik twijfelen en zei ik ook B. Natuurlijk is het ook een vorm van gemakzucht. En vaak desinteresse.”

Dik en ongeremd
Margot heeft een afschuwelijk zelfbeeld. Haar ex heeft haar aangepraat dat ze onaantrekkelijk en dik is. Toch gaat zij in op de voor haar extreme seksuele eisen van fotograaf Leon. Geloofwaardig? Esther vindt van wel. “Je seksuele leven kan totaal anders zijn dan je naar buiten toe voordoet. Ook in het gewone leven. Een directeur van een grote maatschappij die op het werk iedereen commandeert, kan naar huis toe gaan waar zijn vrouw de vloer met hem aanveegt. Zo kan Margot op haar werk rustig anders zijn dan in haar privé-leven, waar ze aan dingen toegeeft die je niet van haar zou verwachten. Leon roept lusten en emoties op die Margot niet voor mogelijk had gehouden. Leon prijst haar figuur. Ze voelt zich gevleid en niet langer vernederd. Daardoor voelt ze zich minder onzeker. Daar gaat het verhaal om. Wat roepen mensen in elkaar op? Dat heb je ook bij interviews. Ook al zijn de vragen hetzelfde, het hangt van de interactie tussen mensen af, wat voor soort gesprek je krijgt.”

Personages
Soms is een vraag stellen ook een vraag beantwoorden. Dat geldt zeker in dit geval. “Hoe mijn personages zijn ontstaan is niet eenvoudig te verklaren. In mijn personages zit veel van mezelf. Veel emoties in ieder geval. Dat kan niet anders. Je moet constant proberen in de gedachtewereld van je personages te kruipen zodat hun handelingen en dialogen geloofwaardig, levensecht worden. Dat is onderdeel van het schrijfproces. Inleven.”

Kunst en kwetsbaarheid
Op de covers van haat boeken staat prominent literaire thriller. Esther vindt ook dat ze probeert die genrenaam daadwerkelijk vorm te geven. “Steeds als ik schrijf voel ik dat. Maar waarom? Als ik schrijf wil ik niet oppervlakkig blijven. Als ik schrijf kom ik in diepere lagen, diepere dimensies terecht. Soms kom je daar dingen tegen die je liever had weggestopt. Dat is wat een interviewer mijn donkere kant noemde. Ik had het graag anders gezien, maar ja als ik een leuke jeugd had gehad was het misschien anders…” Ze kijkt me aan en vraagt me of ik op de hoogte ben van de gebeurtenissen in haar jeugd. Zelden heb ik in zulke aftastende ogen gekeken. Ik knik voorzichtig, maar ook zonder mijn bevestiging, gaat Esther al verder. “We woonden in een buurt met moeilijke jongeren en ik heb daar dingen meegemaakt waar ik littekens aan heb overgehouden. Sommige dingen vergeet je niet zolang je leeft. Maar het heeft wel dodelijk effect op je zelfbeeld. Het heeft ook gemaakt dat ik argwanend ben geworden. Dat is eigenlijk nog steeds zo. Op mijn hoede. Het is moeilijk om je daar tegen te wapenen en toch jezelf te blijven. Maar al die dingen, die kwetsbaarheid, die donkere kant verwerk ik wel in de personages van mijn boeken. En vanuit emotie schrijf je nooit vrijblijvende dingen.”

Jekyll and Hyde
Een leven zonder schrijven lijkt Esther ondenkbaar. “Ik moet altijd schrijven. Schrijven is leven. Ik heb vanaf mijn prilste jeugd geschreven. Ook altijd ’s nachts. Overdag kan ik me er niet toe zetten. Pas als alles rustig en stil is, raak ik op dreef. Eigenlijk ben ik volledig ontoerekeningsvatbaar als ik schrijf. Ik schrijf volkomen intuïtief, vanuit een buikgevoel. Het zijn onderdelen, scènes zonder dat ik een verhaal of een groot geheel in mijn hoofd heb. Dat komt later wel. Als ik in die sfeer ben, gaat het schrijven automatisch. Als ik geen inspiratie heb, kan ik wel ophouden, dan wordt het helemaal niets. Dan kan ik mezelf alleen maar aan de gang krijgen door muziek op te zetten. Ik omarm melancholie. Ik kan goed schrijven vanuit dat gevoel. En reizen geeft natuurlijk ook inspiratie. Voor Close-up ben ik naar Londen geweest om inspiratie op te doen, omdat het idee voor dat boek een jaar ervoor in Londen is ontstaan. Werkdiscipline heb ik daarentegen niet. Nee, totaal niet nodig ook. Schrijven voelt niet als werken. Ik heb geen vaste tijden.”

Dat neemt niet weg dat er een tijd van komen is en een tijd van gaan. Franse uitdrukkingen uitwisselend lopen we de trap af. Berry is net aangekomen in de hal van het hotel. Monter, fris. Bij wijze van ontspanning is hij van de Herengracht naar de Arena gewandeld en weer terug. Een gigantisch eind. Berry heeft er een goed gevoel aan overgehouden. Esther lacht liefhebbend. Het is een mooi stel.