Jenny Han springt ieder boek weer van een hoge klif
Alle fervente Young Adult-aanhangers zullen ongetwijfeld weten wie Jenny Han is; voor degenen die haar nog niet kennen, eerst even een korte introductie. Jenny Han, geboren en getogen in Amerika, is half Koreaanse. Han spreek je niet uit als hen of han zoals in hand of ham, maar als haan, als in… haan. Zij heeft een jonger zusje. En het is inmiddels tien jaar geleden dat ze haar eerste boek schreef, Shug. Sindsdien heeft de jonge schrijfster niet stilgezeten en zijn er minstens acht young adult-boeken van haar hand verschenen. Haar nieuwste boek, PS. Ik hou nog steeds van je, is het tweede boek in de Lara Jean-trilogie. In dit deel is Lara Jean écht verliefd geworden op Peter. Zij en Peter deden maar alsof. Tot nu dan. Het wordt allemaal nog verwarrender als een andere jongen uit haar verleden terugkeert, en daarmee ook haar gevoelens voor hem. Kan iemand verliefd zijn op twee jongens?
Stress
Han schrijft, zoals ze zelf zegt, al haar hele leven. ‘Ik heb altijd geschreven, in een dagboek, brieven aan jongens waar ik verliefd op was, maar er verder niets mee deed, korte verhalen en blogs. Schrijven is iets waar ik altijd het beste in ben geweest.’ Toch bezorgt het schrijven van een nieuw boek haar stress, heel veel stress. Of eigenlijk niet het schrijven zelf, maar de manier waarop ze het verhaal uiteindelijk op papier krijgt is vaak erg omslachtig. Zo bedenkt ze van te voren nooit een schema, maar werkt ze intuïtief. Scènes schrijft ze door elkaar heen. ‘Als ik me met een scène verveel, dan stop ik ermee en begin ik met een andere. Ik ben geen auteur die in één keer het hele verhaal op papier gooit en het dan gaat herschrijven. Ik denk, herdenk, schrijf, herschrijf een zin, een scène, een woord, net zolang tot het goed is.’
De eerste versie schrijft Han dan ook het liefst met de hand in een schrift. Een lege pagina waarop je nog alles kunt schrijven, vindt ze heerlijk. ‘Zo’n witte computerpagina vind ik vreselijk. Pas als ik alles geschreven heb, zet ik het in de computer. Dan hoor ik hoe de zinnen klinken. Ik polijst veel tijdens het schrijven. Het is een beetje als het maken van een horloge. Je draait hier eens aan, en dan weer daar aan. Je typt een zin, maar als die niet goed klinkt, haal ik hem weer weg en probeer ik een andere zin of woord. Aan het einde van het boek hoop ik dat de scènes allemaal samenkomen.’
Puzzelstukjes
Eigenlijk kun je Hans schrijfwijze vergelijken met het in de lucht gooien van duizend puzzelstukjes, waarvan Han zelf de puzzel, maar ook het plaatje moet maken. ‘Hahaha, ja zoiets ja. Ik vergelijk het altijd met het springen van een hoge klif en niet weet waar je terecht komt en dat is extreem stressvol.’ Erg? Niet echt, want ze schrijft de ene na de andere bestseller en bovendien ‘is het de enige manier waarop ik een boek kan schrijven.’
Stressvol of niet, Han is inmiddels druk bezig met de volgende YA-roman; het derde en laatste deel met Lara Jean in de hoofdrol. Opmerkelijk, want het oorspronkelijke plan was een tweeluik te schrijven. Han was het in eerste instantie ook helemaal niet van plan. ‘Een jaar geleden was ik al begonnen met het schrijven van een nieuw boek, maar het lukte me maar niet om het verhaal te ontsluiten; wat wilde ik met het verhaal, welke kant moest het op? Geen idee.’ Lara Jean begon door Han’s hoofd te spoken en eigenlijk zou ze daar best een nieuw boek over willen schrijven. Ze belde met een goede vriendin en legde haar de situatie voor. Zij moedigde Han aan om dat boek te schrijven. ‘Ik ben ’s middags rond vier uur begonnen met schrijven en stopte pas de volgende ochtend tegen zessen.’
Duidelijk! Het derde boek moest er komen, al was het alleen maar om het Lara Jean-verhaal af te kunnen sluiten, waarmee het in het eerste deel begonnen is. ‘In het eerste boek verliet Lara’s oudste zus het ouderlijk huis om te studeren. Lara vond het verschrikkelijk en voelde zich verlaten en verraden door haar oudste zus. In het volgende boek is het Lara zelf die gaat studeren en haar jongste zusje achterlaat. De boeken zijn in balans nu de cirkel rond is.’
Naakt
Het schrijven over Lara Jean gaat Han gemakkelijk af. Zo is Lara Jean net als Han half Koreaanse, heeft ze ook een zus waarmee ze ongelooflijk close is, houdt ze van koekjes bakken en houdt ze van fashion. ‘Maar er zijn ook heel wat verschillen, hoor. Lara Jean is de middelste van drie. Op een bepaalde manier ben ik meer zoals haar oudste zus. Ik ben iets ambitieuzer dan Lara Jean.’
Maar het schrijven van brieven aan jongens waarop ze verliefd was, is een keiharde overeenkomst tussen Lara Jean en Han. ‘Ja, maar mijn brieven zijn nooit gepost,’ lacht Han, doelend op Aan alle jongens van wie ik hield, waarin Lara Jean brieven schrijft naar de jongens waar ze verliefd op is als het weer op niets is uitgedraaid. Ze stort haar hart uit, adresseert de envelop, doet hem dicht... en stopt de brief in een doos die ze bewaart onder haar bed. Totdat op een dag de doos weg is, en alle brieven ook. Ze blijken te zijn gepost, inclusief de laatste, die gericht was aan Josh, het vriendje van haar oudere zus.
‘Gelukkig maar. Ik heb tijdens de boekpresentatie bedacht dat het misschien wel leuk was om een van mijn brieven voor te lezen. Het publiek moest heel erg lachen, maar ik vond het best heftig. Ik voelde me zo naakt. Ik heb het daarna nooit meer gedaan.’
Minnaar
Han vertelt dat ze het heerlijk vindt om aan twee verschillende boeken tegelijkertijd te werken. ‘Ik schrijf een boek voor de uitgever en heb daarvoor een keiharde deadline. Mijn tweede boek is een boek waarmee ik stilletjes bezig ben. Je kunt het eerste boek zien als je echtgenoot en het tweede boek als de minnaar, de man waar je heimelijk mee afspreekt en er in het geheim stilletjes van kan genieten.’
Han schrijft graag young adult-boeken, en dat is maar goed ook, want daar is ze ontzettend goed in. Han kan zich ongelooflijk goed in het leven van die doelgroep verplaatsen. ‘Maar het is niet zo dat ik me als een tiener voel, of dat ik in een bepaalde leeftijd ben blijven hangen. Ik voel me gewoon de leeftijd die ik ben. Als ik schrijf dan verlies ik mezelf in het verhaal en ben ik onmiddellijk terug in de tijd dat ik zelf tiener was. Het is namelijk een bijzondere, vooral krachtige tijd, waarin er veel eerste keren plaatsvinden. Dat onthoud je wel.’
Dat is mooi! Han is voor de allereerste keer in Amsterdam. Dat moet ze dus wel onthouden.
