Interview Lotte en Soren Hammer

De grote doorbraak van Lotte en Søren Hammer was in 2010 op de boekenbeurs van Frankfurt, waar hun debuutthriller Svinehunde (Misbruik) aan verschillende landen werd verkocht nog voordat het in thuisland Denemarken in de winkels lag. Uiteindelijk werd hun debuut aan maar liefst negentien landen verkocht. De docent en de verpleegkundige maakten drie jaar geleden een carrièreswitch naar het schrijversvak.

Lotte en Søren Hammer: ‘Tijdens het schrijven van ons eerste boek genoten we van het hele proces. Toen het eerste exemplaar af was en in onze handen lag, waren we trots. We kopieerden het boek drie keer en bonden het samen met naaigaren. Daarna probeerden we vrienden en familie te overtuigen het te lezen, wat ze niet deden. Na een paar keer vragen of ze het leuk vonden, gaf iedereen een politiek correct antwoord dat het een goed boek was.’

Zelf waren ze de laatsten die verwachtten dat het boek daadwerkelijk zou worden uitgegeven. Toch gebeurde dat: de vooraanstaande uitgeverij Gyldendal was razend enthousiast en bood hen een contract aan. In Nederland verscheen hun debuut Misbruik in januari 2011 bij A.W. Bruna Uitgevers.

SERIE VAN VIJF

Het begin was gemaakt en broer en zus Hammer schreven gestaag verder in hun appartement in Frederiksværk, zo’n vijftig kilometer ten noorden van Kopenhagen. Deel twee van de Konrad Simonsen-serie, Wraak, verscheen in het najaar van 2011. Nu ligt Verraad in de winkel. Hoe ontstaat bij hen een nieuw boekidee?

Lotte en Søren Hammer: ‘We kunnen kiezen uit de vele boekideeën die we al in ons hoofd hebben en waarover we graag willen schrijven. Over het overkoepelende thema zijn we het altijd eens, maar we werken een idee pas uit als de plot door ons allebei is goedgekeurd. Soms is dat een lange discussie, maar omdat we allebei ongeduldig zijn en graag willen beginnen met schrijven, praten we er vaak maar kort over.’

Nu het derde boek in de winkel ligt en het vierde zo goed als af is, gaat het schrijven stukken makkelijker dan in het begin.

Lotte en Søren Hammer: ‘We zijn nu professioneler dan drie jaar geleden. Grof gezegd kan het schrijven van het boek opgedeeld worden in twee fases: het idee uitwerken en het boek schrijven, en het manuscript net zo lang herschrijven totdat de uitgever tevreden is. Vooral dat laatste deel gaat nu makkelijker omdat we meer ervaring hebben. Onze grote zorg is niet dat we het boek zo snel en vlot mogelijk af hebben, maar om zowel onze vaardigheden als de personages van boek tot boek te ontwikkelen en om ervoor te zorgen dat elk boek verschillend is. Het is voor iedereen saai als de boeken teveel op elkaar lijken.’

In Verraad zit beduidend meer karakterontwikkeling dan in Wraak. Konrad Simonsen herstelt van zijn broze gezondheid en blikt terug op de jaren zestig. De eigenwijze rechercheur Pauline Berg probeert weer volledig deel uit te maken van het team na haar ontvoering in het tweede boek. Hoe ontwikkelen de personages zich verder?

Lotte en Søren Hammer: ‘In het vierde boek leggen we niet zoveel nadruk op de ontwikkeling van de karakters. Verraad ging dieper in op de personages, en dat gold in het bijzonder voor Konrad Simonsen. We vonden dat dat in het volgende boek wel wat minder kon. Maar met rechercheur Pauline Berg gaat het nog steeds niet goed en zowel zij als haar collega’s weten niet goed hoe ze daar mee om moeten gaan. In het vijfde boek, waar we nu mee bezig zijn, krijgt dat onderwerp een hele andere wending.’

De werktitel van het vierde deel uit de serie is The Nuggiwaua-case (in het Deens: Nuggiwaua-sagen) en gaat over mensenhandel.

Lotte en Søren Hammer: ‘Voor het eerst hebben we een heel duidelijk politiek standpunt in een boek. Ondanks dat we zelf politiek actief zijn, vermeden we dat in de vorige boeken. Maar dit boek is een uitzondering. De ene helft van het verhaal gaat over een jong upper-class meisje, van wie de ouders geld verdienen in het criminele circuit, de andere helft over het politieteam en hoe zij de zaak oplost.’

SAMENWERKEN IN HETZELFDE HUIS

Lotte Hammer woont met haar gezin in een groot appartement. Haar gescheiden broer Søren Hammer woont in het appartement boven haar. Hoe communiceren ze met elkaar tijdens het schrijfproces?

Lotte en Søren Hammer: ‘We schrijven nooit in dezelfde kamer, altijd in onze eigen appartementen. Op een werkdag lopen we vaak bij elkaar naar binnen, tenzij de ander dat vanwege privacy niet op prijs stelt. Dat respecteren we altijd, zelfs al willen we iets bespreken dat heel belangrijk is voor het boek . De discussies en overlegmomenten zijn altijd in Lottes appartement, dit is niet vanwege een logische reden, zo is het gewoon gegroeid. Als Søren aan Lotte vertelt dat hij behoefte heeft aan een paar Lotte-vrije dagen, dan kan dat. Andersom natuurlijk ook. Als we weten wat we willen schrijven (of herschrijven), staan we vaak vroeg op, om halfvier ’s ochtends. We schrijven tot een uur of elf, slapen dan een paar uur en schrijven verder van twee tot zes. De avonden zijn vrij. Al gebruiken we die soms voor discussies over het verhaal.’

Valt er na zoveel samenwerking nog wat te bespreken op familiegelegenheden? En als de een even geen zin heeft, wordt die dan terechtgewezen?

Lotte en Søren Hammer: ‘We praten zoveel met elkaar dat we elkaars gezelschap niet opzoeken bij speciale gelegenheden als verjaardagen en feestjes. Daarnaast zijn onze boeken niet zo bijzonder dat we geen werkdag kunnen skippen. Maar we zijn allebei toegewijde schrijvers, we vinden het gewoon leuk om te doen.’


SCANDINAVISCHE COLLEGA’S

De populariteit van Scandinavische schrijvers is groot. Hierdoor is het misschien makkelijk beïnvloed te worden door talenten als Henning Mankell en Sjöwall en Wahlöö. Het is geen geheim dat Maj Sjöwall en Per Wahlöö hun grote voorbeelden zijn.

Lotte en Søren Hammer: ‘Zij waren uitzonderlijk goed in hun beschrijvingen van de omgeving, van hun karakters en in het bedenken van plots. Na vijftig jaar zijn hun boeken nog steeds groot. Als ode aan hen deden we in Verraad, dat zich ook in 1960 afspeelt, iets wat normaal strikt verboden is voor schrijvers: we kopieerden hun stijl in het begin van het eerste en het laatste hoofdstuk. Als klein eerbetoon aan die grote Zweedse schrijvers. Ze waren dan ook een belangrijk onderdeel van de cultuur in 1960. Iedereen die hun Martin Beck-boeken leest, kijkt uit naar het vervolg.’

Veelgehoorde kritiek op Scandinavische boeken is dat het hoofdpersonage vaak een wat oudere politieman is met gezondheidsproblemen. Konrad Simonsen past perfect in dat rijtje. Waarom?

Lotte en Søren Hammer: ‘Misschien omdat verschillende Scandinavische schrijvers rond de zestig zijn (wij ook). Konrad Simonsen hoort wat dat betreft inderdaad in dat rijtje thuis..’


FILMRECHTEN

Vorig jaar zijn de filmrechten van de boeken verkocht aan een grote Deense filmmaatschappij. Lotte en Søren bemoeien zich niet met de casting of het script. Een bewuste keuze?

Lotte en Søren Hammer: ‘Als we het echt zouden willen, zou het waarschijnlijk wel kunnen. Maar we besloten ons afzijdig te houden. We weten niks van film maken en de regisseur is een jongeman met zijn eigen ideeën. Hij moet de vrijheid krijgen zijn eigen versie van het verhaal te maken. We zijn dankbaar dat iemand met onze karakters wil werken. Het gaat er immers om een goed verhaal te vertellen.’

En, wanneer is het resultaat te zien?

Lotte en Søren Hammer: ‘Geen idee. Waarschijnlijk over een jaar of drie, die filmmakers werken met een extreem lange deadline.’

Broer en zus Hammer zijn nog niet in Nederland op bezoek geweest, maar willen graag nog iets aan de Nederlandse lezers meegeven.

Lotte en Søren Hammer: ‘We voelen ons zeer gelukkig en dankbaar wanneer mensen in het buitenland onze boeken lezen en we hopen dat jullie ze leuk vinden. We zijn al in diverse landen geweest, maar nog niet in Nederland. We hopen dat dit in de toekomst gaat veranderen en dat we de kans krijgen onze Nederlandse lezers te ontmoeten.’

Op de laatste vraag of ze ooit nog achter een lessenaar staan of in een ziekenhuis rondlopen, zijn de twee stellig.

Lotte en Søren Hammer: ‘Absoluut, de dag dat we niks meer te doen hebben, niks nieuws te schrijven, willen we allebei weer met kinderen en patiënten werken.’