Pauline Slot schreef pastiche op literaire zomerthriller

De thrillerschrijfster vindt inderdaad de dood in Dood van een thrillerschrijfster, verklapt de achterflap. Het gaat om Esther Noordvlucht, bestsellerauteur van formaat. Ze huurt een strandstudio op een landgoed in Griekenland, eigendom van Selma Hoogstins, auteur van, zoals dat heet, serieuze romans. Het is er een paradijs, waar je nagenoeg niets merkt van het failliet van het land of de migrantencrisis. Hoogstins geeft er les aan zes cursisten die allemaal net zo beroemd willen worden als Noordvlucht. De thrillerschrijfster werkt aan een nieuwe kaskraker, maar vindt zelf de dood. Ingrediënten genoeg voor een nagelbijtende thriller. Toch?

Een uniek verbond van vorm en inhoud

Er staat roman op de cover, maar in een interview zei je dat het gaat om ‘een thriller met een dubbele bodem’. Roman, thriller. Wat heeft de lezer die Dood van een thrillerschrijfster van de bestsellertafel oppakt, nu precies in handen?
Pauline Slot: 'Een boek. Een roman. Een roman over het verlangen om te schrijven. Een roman over succes- en faalformules in het boekenvak. Daarmee behoort mijn boek juist niet tot de franchise van de literaire thriller. Maar ik heb wel een spannend verhaal geschreven. Want het kan samengaan: narrative propulsion, zoals Paul Auster dat noemt, en een uniek verbond van vorm en inhoud, los van een format.'

Hoe is dit verhaal ontstaan? 
'Ik ken uit ervaring het verlangen om te schrijven, en zie dat verlangen bij anderen ook als ik creative writing doceer, aan de universiteit en daarbuiten. Maar wat zoeken we in het schrijven, wat biedt het ons, en wat niet? Dat fascineert me. Door mijn verhaal te situeren in een Griekse villa waar mensen aan een boek komen werken, kon ik heerlijk exploreren wat schrijvers drijft, of ze nu al lang in het vak zitten of alleen maar dromen van publicatie.'

Na twee historische romans en twee non-fictieboeken (De hond als medemens en Museumbezoeking) had je weer zin in een verzonnen verhaal, zo liet je weten. ‘Maar wel met de mogelijkheid om een visie te laten doorklinken.’ Hoe zou je die visie willen omschrijven?
'Wie niet alleen voor de cloud wil schrijven, krijgt met de markt te maken. Hoe ga je daarmee om? Ik merk dat veel beginnende schrijvers aan doelgroepen denken, en aan DWDD. Maar er gaat iets wezenlijks verloren als je de markt over je schouder laat meelezen. En succes is ook dan de uitzondering, want de markt laat zich maar moeilijk sturen, hij is hard en volgt zijn eigen wetten. Tegelijk hoopt iedereen die schrijft, ook ik, op erkenning door diezelfde markt. Dat is een pijnlijk contrast, en dus een mooi thema. De relatie tussen markt en schrijver is als een liefdesrelatie. De liefde kan onbeantwoord blijven, er kan even een affaire ontstaan, er zijn een paar bestendige huwelijken, maar tot de dood ons scheidt is maar voor enkelen weggelegd.'

Veel manuscripten zijn leuker om te schrijven dan te lezen

De schrijftrainingen schieten de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond. Op Facebook zie je regelmatig aanbiedingen van workshops en cursussen, soms op exotische locaties in Portugal of in Toscane. En gegeven door trainers, voornamelijk vrouwen, die vaak net een debuut op de markt hebben gebracht. Wat vind je van deze ontwikkeling?
'Kunstenaars geven al heel lang les op academies, toneelspelers op de toneelschool, musici in de plaatselijke muziekschool. Zo’n opleiding of workshop moet alleen wel kwaliteit hebben, en niet te veel beloven. Het wordt steeds drukker op de top van de Piramide van Maslow, met al onze zelfontplooiing, en dat is mooi. Maar veel manuscripten zijn leuker om te schrijven dan te lezen, en die realiteit moeten we niet uit het oog verliezen.' 

Je laat de ik-persoon, auteur Selma Hoogstins, over deze vorm van schrijfbegeleiding verzuchten dat hiermee  cursisten worden opgeleid ‘voor een beroep waarvoor je je maar ten dele kon scholen en waarin nauwelijks geld te verdienen viel’. Zijn schrijftrainingen dan weggegooid geld?
'Om een behoorlijke roman te kunnen schrijven heb je een vrij specifieke mix van talenten en vaardigheden nodig. Veel mensen hebben niet de hele set compleet, of scoren op een paar cruciale punten te laag. Stijl is nauwelijks aan te leren; als ik iemand tref die op dat punt talent heeft, zit ik te dansen op mijn stoel. Verhaalontwikkeling, tempo, psychologie, dialoog, perspectiefkeuze, daar kun je mensen wel van alles in bijbrengen. Daarna is het afwachten of alle schuifjes op het mengpaneel zo uitkomen dat een geslaagde sound ontstaat. En vervolgens is er dan weer die markt.'

Jij biedt trouwens in september een masterclass fictie schrijven aan in het Franse Carcassonne – met zwembad. Waarom zou een aspirant-auteur hierop moeten intekenen?
'De masterclass wordt aangeboden door Editio, en ik ben daar voor de non-fictie, samen met Thomas Verbogt, die de fictie voor zijn rekening neemt. En niets moet natuurlijk. Zo’n week is nuttig en aangenaam. Nuttig als je diepgaand wilt praten over de belangrijke keuzes die nodig zijn voor een roman of literaire non-fictie, aangenaam omdat het een mooie plek is, weg van huis.'

Een verhalend tijdschrift met af en toe een dode

Ander onderwerp. Kun je verklaren waarom het voornamelijk vrouwen zijn die ‘literaire thrillers’ schrijven?
'In mijn boek laat ik mijn hoofdpersonage Selma Hoogstins, auteur van serieuze romans, daar iets over zeggen, en ik ben het op dit punt met haar eens: zo’n thriller straalt uit dat het ondanks de moord en doodslag toch gewoon gezellig blijft. De literaire thriller zoals we die in Nederland kennen is een verhalend tijdschrift met artikelen over mode, wonen, relaties en reizen, en af en toe een dode. Je ziet dat het thrillergenre steeds verder wordt opgedeeld. Vooral in Duitsland zijn ze daar gek op, elke stad heeft zijn eigen thrillerreeks. Ik heb een huis in de Eifel, en daar heb je de Eifel-krimi. Die is dan weer voor mannen en vrouwen die graag lezen over moord in een dennenbos.'

Selma Hoogstins heeft niets op met de zogeheten ‘literaire thriller’. Ze vindt het ‘overgeconstrueerde bagger’, waarin geen enkele zin meer dan acht woorden telt. In hoeverre ben jij het met de vertelster eens?
'Dat zegt Selma tegen haar man, in een moment van grote irritatie, en ze bedenkt meteen daarna dat bagger natuurlijk niet overgeconstrueerd kan zijn. Zulke stilistische zelfkritiek ontbreekt nog weleens in literaire thrillers. Daarin kun je zinnen lezen als ‘Ze keek of ze het in Keulen hoorde donderen’ wanneer iemand net heeft gehoord dat haar man dood gevonden is. I rest my case.'

De cover van Dood van een thrillerschrijfster, met een bikinitopje drijvend in een azuurblauw zwembad, lijkt een knipoog naar de omslagen uit de literaire thrillerfabriek van Ambo|Anthos. Klopt dat?
'Dat is inderdaad geen toeval. De omslagen van veel literaire thrillers volgen een vaste formule, net als de inhoud. Overigens zie je dat ook in de literatuur: dat met omslagen wordt aangehaakt bij succesvolle voorgangers. Na De schaduw van de wind zag je opeens overal omslagen met nostalgische foto’s van pleinen in Europese steden, met eenzame gestaltes op de rug gezien. Als u van dat andere boek met die mooie omslagfoto houdt, zult u dit ook weer fantastisch vinden!'

Lees verder op de volgende pagina