Mirjam Mous: 'Zo af en toe wil ik mijn lezers tegemoet komen'

Mirjam Mous is allang geen onbekende meer in het boekenvak. Ze schreef boeken voor zowel jongeren als kinderen, en ook nog eens verhalen voor bijvoorbeeld Tina en voor verschillende lesmethodes. “Ik zou het saai vinden om altijd voor dezelfde leeftijd of altijd in hetzelfde genre te schrijven. De afwisseling houdt het leuk en mijn geest blijft op deze manier lenig. Ik houd van uitdagingen op schrijfgebied," vertelde de schrijfster eerder aan Hebban.

Die uitdaging gaat ze zelfs op verzoek aan. Zo schreef ze haar eerste YA-boek naar aanleiding van een vraag van een van haar lezers. Wanneer ze nu eens een spannend boek met een jongen in de hoofdrol zou schrijven? Dat deed ze, en met succes! Het resultaat was de jeugdthriller Boy 7, dat later bewerkt zou worden tot theatervoorstelling. Bovendien werd het boek vertaald naar het witte doek. Dit jaar draaide de spectaculaire verfilming van Boy 7 in de bioscoop, als eerste Nederlandse sci-fi thriller. Over de verfilming zei Mous in een interview met Hebban: “Hoewel het verhaal anders is dan in het boek, vond ik de manier van filmen erg lijken op mijn manier van schrijven. Goed geacteerd, spannend, prachtige beelden, juiste sfeer.”

Na Boy 7 volgden de jeugdthrillers Vals spel (2010), Password (2012) en Test (2013). Dit jaar publiceerde Mous het spannende verhaal Virus - over een jongen met Gilles de la Tourette -, dat onlangs besproken werd in de YA Leesclub. De deelnemers kregen de mogelijkheid om de auteur vragen te stellen over het boek en vroegen haar het hemd van het lijf! Het resultaat? Een interview dat we je niet willen onthouden!

Waar en hoe heeft u Virus bedacht? - Vraag van Lucazboy en Manon Spijker


“Ik bedenk zelden een compleet verhaal voordat ik ga schrijven. Meestal alleen een begin. Ik wilde al heel lang een boek over een jongen met Tourette schrijven vanwege mijn ervaringen als groepsleerkracht in het speciaal onderwijs. En ik had nog een onafgemaakt verhaal liggen met een auto-ongeluk - dit naar aanleiding van een echt auto-ongeluk, toen mijn man en ik uit de bocht vlogen. Met die twee dingen ben ik begonnen. Gewoon, achter mijn computer. De rest van het boek ontstond tijdens het schrijven. De herinneringen aan mijn vakanties kwamen weer boven. De feesten die ik daar had meegemaakt. Ik ging foto's kijken... In de kranten las ik over de vogelgriep en het ebolavirus. Zo ontstaat langzaam maar zeker het hele verhaal.”

Hoe kwam u op het idee om een jongen het syndroom van Gilles de la Tourette mee te geven? - Vraag van Marloes Otten

“Toen ik nog als groepsleerkracht in het speciaal onderwijs werkte, had ik soms kinderen met Gilles de la Tourette in de klas. Ik merkte dat sommige mensen - bijvoorbeeld tijdens een schoolreisje - daar vreemd op kunnen reageren. Uit onwetendheid, denk ik. Ik hoop dat de jongeren die Virus lezen op een speelse manier kennis over Tourette opdoen en het beter gaan begrijpen. (Ik heb ook een boek over een jongen met ADHD geschreven: Alle Dagen Hartstikke Druk! En ik hoor van leerkrachten dat het in de klas vaak helpt als ze eruit voorlezen.) Ik wilde geen probleemboek over iemand met Tourette schrijven. Zoals een personage blond haar kan hebben of dol op sport kan zijn, kan hij ook weleens in een rolstoel zitten (zoals Teddie in 'Maffe Meiden') of Tourette hebben. Ik zou het raar vinden als in boeken alleen maar doorsneemensen voorkwamen. Dat is in het echte leven ook niet zo. Maar, eerlijk is eerlijk, ik gebruik Tourette ook om het verhaal spannender te maken. Als je per se niet ontdekt mag worden en je hebt last van geluidstics…" 

Hoe heb je research gedaan naar Gilles de la Tourette? - Vraag van Alys

“Dat was niet nodig. Ik heb met Touretters gewerkt en had er al veel over gelezen en geleerd tijdens mijn opleiding (en zelfs voordat ik leerkracht was, want het heeft altijd mijn interesse gehad) en heb documentaires en interviews op televisie gezien. Toen ik begon heb ik mijn geheugen wel weer even opgefrist door op internet rond te surfen. Of er nog nieuwe ontwikkelingen of inzichten waren en zo.”

Hoe creeëert u uw personages? Baseert u ze op mensen die u kent, of personages uit boeken/films/tv o.i.d.? - Vraag van Naomi Oom

“Al mijn personages worden gevormd door mijn eigen karaktertrekken/eigenschappen - in het geval van Virus aangevuld door alle leerlingen met Tourette die ik ooit in de klas heb gehad. Ik gebruik wel namen van mensen die ik ken, en soms ook eigenaardigheden zoals altijd in verkleinwoorden praten of altijd kauwgom kauwen. Maar dat is slechts buitenkant. Ik gebruik mijn angsten, mijn zwarte/zwakke/sterke kanten, mijn humor, mijn herinneringen en ervaringen. Ik gebruik nooit personages uit boeken, films of van TV. Die ken ik niet goed genoeg.”

Als u één personage uit Virus zou mogen aanwijzen om wie lijkt u dan het meest en waarom? En/of op wie zou u willen lijken? - Vraag van Naomi Oom 

“Zonder twijfel: Kris. Ik lijk altijd het meest op het hoofdpersonage. Hij heeft zelfspot, probeert er het beste van te maken, kan zich heel eenzaam en afgewezen voelen - een buitenstaander, zijn fantasie slaat snel op hol, hij is loyaal, kan niet tegen onrecht. Ik vind het prima om op Kris te lijken. Ik ben verre van volmaakt, maar ik ben te oud om nog te willen veranderen.”

Waarom kies je - naar mijn mening - opvallend vaak voor een mannelijk hoofdpersonage? - Vraag van Femke

“Ik schrijf ook meidenboeken en probleemboeken met meiden (of jongens en meiden) als hoofdpersonage(s). Jongens vonden dat ik de meiden nogal voortrok (vanwege mijn ‘Strandtent’-serie, mijn serie ‘Maffe Meiden’ en het boek Moordmeiden) en vroegen me een spannend boek met een jongen als hoofdpersonage te schrijven. Dat werd Boy 7. Ik kreeg zoveel positieve reacties van jongens (eindelijk een boek zonder meidendingen!) dat ik ermee door ben gegaan. Nu krijg ik soms klachten van meiden. Daarom ben ik nu een spannend boek aan het schrijven vanuit zowel jongens als meiden. Werktitel: 2C.”

Waarom heb je ervoor gekozen om het verhaal te laten afspelen in Spanje? - Vraag van Elise Puijk

“Ik ben vaak in Spanje geweest. Je komt er nog dorpen tegen, waar het lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan. Waar je geen bereik hebt en mensen in een onverstaanbaar dialect spreken - wat spanning en onbehagen oproept. Spanjaarden vieren allerlei traditionele feesten die op Nederlanders bizar kunnen overkomen. Ze verbranden poppen, er lopen reuzen rond, ze dragen (dieren)maskers en maken muziek. Via deze link zie je bijvoorbeeld hoe het er tijdens het Endiablada festival aan toe gaat. Heel inspirerend! Het zorgde meteen voor een bevreemdende sfeer. Bovendien heb je in Spanje bergdorpen die zeer afgelegen liggen en maar één toegangsweg hebben. Zo'n dorp kun je dus gemakkelijk afsluiten. In Nederland is het veel eenvoudiger om weg te komen, want alles is plat. Verder paste het verhaal van de Spaanse burgemeester (dat is dus niet verzonnen - de man en het plan bestaan echt) goed in mijn boek.”

Waarom heeft u 'hekserij' meegenomen in uw boek? En is dit een bestaand iets? - Vraag van BookAddict

“In de streek waar mijn boek zich afspeelt, zijn heksen (brujas) een bekend fenomeen. In het dorp Tella vind je bijvoorbeeld een museum over heksen. De schoorstenen met heksenverjagers bestaan echt. In Vidangoz kennen ze zelfs het dorpsfeest ‘de afdaling van de heks’ - jongeren steken fakkels aan en een heks daalt via een kabel met haar bezem af. Ik zocht een feest, zoals er zoveel in Spanje zijn. Met maskers en reuzen en een vreemde sfeer. De hekserij paste het beste bij het verhaal. Ze konden Kris vanwege zijn Tourette de schuld van alles geven. Beweren dat hij behekst was. Nog meer problemen voor het hoofdpersonage. Dus nog meer spanning.”

Waarom is Hopper de neef van Chris en niet zijn broer? - Vraag van Lucazboy

“Ik vond het interessant als de jongens een haat-liefde-verhouding zouden hebben. Ik wilde dat er rivaliteit tussen die twee was, en tegelijkertijd dat gevoel van: wij tegen de rest van de wereld/het dorp. Ik ben enig kind en ken dat gevoel van competitie tijdens mijn jeugd alleen met neven en nichten. Waarschijnlijk heb ik er daarom een neef van gemaakt. Als Hopper de broer van Kris was, zou het bovendien vanzelfsprekender zijn dat ze samen op vakantie gaan. Hopper heeft er - ondanks het leeftijdsverschil (dat was noodzakelijk, Hopper moest auto kunnen rijden) - blijkbaar bewust voor gekozen. Omdat hij de moeder van Kris op haar sterfbed heeft beloofd dat hij voor Kris zou zorgen? Omdat het hem een goed gevoel geeft dat hij zijn jonge neef van alles kan leren? Omdat hij het prettig vindt dat Kris tegen hem opkijkt? Of is Hopper het type grote bek, klein hartje en is hij toevallig dol op zijn neef? Deze onbeantwoorde vragen maken het karakter Hopper voor mij extra interessant. Hij is niet meteen een open boek. En verder: als Hopper de broer van Kris was, zouden ze allebei hun moeder verloren hebben en dat verdriet en gemis wellicht beter kunnen delen. Ik wilde dat het alleen het verdriet van Kris was. Dat maakt hem eenzamer, zoals Tourette hem soms eenzaam maakt. Daardoor ga je meer met hem meeleven, hoop ik.”

Waarom heeft u ervoor gekozen om het boek te eindigen met een epiloog? - Vraag van Inge Hogevonder

“Dat heb ik louter en alleen voor de lezers gedaan. Ik was liever na het laatste hoofdstuk gestopt, maar dat vinden veel lezers niet zo fijn. Soms mopperen ze een beetje. Ze willen geen open einde. Ze willen precies weten hoe het afloopt, liefst tot in detail. Ze willen lezen dat de dader wordt opgepakt en gestraft.... Dat ga ik niet allemaal opschrijven, want dat lijkt me saai. Volgens mij kun je dat best zelf invullen en bedenken. Maar zo af en toe wil ik mijn lezers tegemoet komen, en dat heb ik met Virus gedaan. Geen open einde maar duidelijkheid.”