Manuel Moyano: 'ik hoef niet naar een land om erover te kunnen schrijven'

Pagina 2 van 2


We schenken onze kopjes nog eens vol.

Jouw verhaal is een duidelijke kritiek op onze samenleving. Waarom koos je ervoor het zich in Amerika te laten afspelen?

'Omdat het verhaal zich moest afspelen in een wereld waar de mensen geobsedeerd zijn door schoonheid, niet oud willen lijken en gek genoeg zijn om daar heel veel geld aan uit te willen geven. Dat geldt toch ook voor jouw verhaal?'

Zeker, alleen is mijn kritiek iets meer verhuld, denk ik.

'Jij bent dus een tijd in zo’n seniorenresort in Florida geweest? Was het een beetje uit te houden?'

Als ik onderzoek doe voor een verhaal is alles ondergeschikt, hoe erg of vervelend het ook is. Ik ben dan volledig gefocust op het vinden van materiaal. Eigenlijk groeit mijn verhaal het meest tijdens zo’n onderzoek, dan begrijp ik steeds beter waarnaar ik op zoek ben.

'Ik kwam pas voor het eerst in Amerika nadat ik mijn boek had geschreven.'

Echt? En ben je ook nooit in Japan of Papua Nieuw-Guinea geweest?

'Nee, ik doe het heel anders dan jij. Als ik je website goed begrepen heb duik jij steeds opnieuw in een cultuur en zuigt die als het ware in je op om er dan een fictief verhaal over te schrijven. Ik ben meer een soort Jules Verne, ik zit en schrijf. Voor mij is iedereen op de wereld hetzelfde. Natuurlijk zijn er culturele verschillen en natuurlijk heb ik mijn verhaal later laten nakijken door een Japanner die er een stel fouten uithaalde, maar ik hoef niet naar een land om erover te kunnen schrijven.'

Eigenlijk vermoedde ik dat al. Ik heb zelf een tijd in Japan gewoond en het viel me op dat je de omgeving amper beschrijft.

'Klopt, ik ben vooral bezig met het idee, in dit geval met die parasiet en het eeuwige leven. De omgeving doet er voor mij niet echt toe. Vond je het niet kloppen?'

Mijn beeld van Japanners is inderdaad anders, maar op een of andere manier stoorde het me helemaal niet. Ik zat te diep in je verhaal, en daar gaat het uiteindelijk toch om. Ikzelf heb het beschrijven van een omgeving, een wereld, juist heel erg nodig om mijn verhaal te vertellen. Voor mij is die omgeving vaak zelfs het uitgangspunt.

'Schrijf jij een verhaal in één keer op papier of heb je meer versies nodig?'

Soms, maar in het geval van Paradijsvogel had ik meerdere versies nodig. Eerst was het verhaal helemaal in de eerste persoon tegenwoordige tijd, maar het werkte niet, het werd te zwaar, ik wilde juist iets lichts, iets humoristisch schrijven. Ik heb het toen helemaal omgezet in de derde persoon verleden tijd, en opeens ging het werken.

'Je hebt het hele boek herschreven! (Hij zucht diep). Werd het verhaal er heel anders door?'

De hoofdpersoon veranderde, maar de verhaallijn bleef gelijk, die was nog steeds zoals ik hem helemaal had uitgedacht.

'Had jij de hele verhaallijn al uitgedacht?'

Zeker. Ik maak altijd een schema van een verhaal.

Ik laat Manuel een foto zien van mijn raam waarop een 3 bij 2 meter groot schema is, bestaande uit honderden post-its. Hij begint te lachen.

'Dat zou ik ook moeten doen, maar dat gaat me nooit lukken. Gelukkig hoef ik zoiets niet te doen voor een kort verhaal, daarom schrijf ik die graag. Het lijkt me namelijk helemaal niet fijn om zo strak vast te zitten aan een opbouw.'

Mij helpt het juist, het geeft me vrijheid. Ik weet dat mijn hoofdpersoon een avontuur gaat beleven, ik ken de lijn van gebeurtenissen, maar ik weet niet hoe hij het gaat doen en met wie. Het is alsof je met een blind date op reis gaat, je gaat van A naar B naar C naar D etc., maar of je gaat liften, de bus neemt, een ezel of een auto steelt dat is onbekend. Ook weet ik niet wie hij allemaal gaat tegenkomen en wat die gaan zeggen. Ik ken alleen de dramatische opbouw en de lijn.

'Ik doe al het denkwerk vooraf en als ik denk dat ik het gevonden heb begin ik te schrijven. Eigenlijk wil ik het verhaal nog niet weten. Voor mij is het schrijven ook het ontdekken. Al weet ik dat veel schrijvers net als jij het heel gestructureerd doen. Als ik denk de juiste toon te hebben gevonden begin ik.'

Ik kan een eerste hoofdstuk rustig tien keer herschrijven, tot ik de toon beet heb, pas dan ga ik los. Voor mij is een eerste hoofdstuk heel belangrijk, het is een spiegel van het hele boek.

'Dat heb je met korte verhalen minder. Als ik van een idee het principe heb uitgedacht, dan weet ik meestal hoe ik het moet schrijven. Het vinden van de juiste toon blijft het belangrijkste, anders wordt het fake. Maar die truc van jou om je raam vol papiertjes te hangen is misschien wel een goed idee voor een nieuw verhaal wat ik in mijn hoofd heb. Want ik weet niet hoe ik dat moet aanpakken.'

Wanneer schrijf jij?

'Meestal na mijn werk en één dag in de week heb ik vrij, dan schrijf ik. Maar een hele dag achter elkaar lukt me niet meer, misschien is het mijn leeftijd? Tegenwoordig huur ik om de paar maanden een hotelkamer voor een paar dagen. Dan kan ik niet gestoord worden, door niemand. Dan schrijf ik constant maar het nadeel is dat ik mijn verhaal dan soms te snel schrijf, ik heb momenten van ontspanning nodig om het verhaal te voeden. In een hotel forceer ik mezelf soms te veel. Jij?'

Vroeger huurde ik vakantiehuisjes om niet gestoord te worden, tegenwoordig heb ik een studio in de tuin, waar ik goed kan werken. Als ik na mijn onderzoek en de voorbereiding (het maken van het schema) begin met schrijven werk ik meestal zes dagen in de week. Van acht tot vier, dan ben ik gaar en duik de tuin in om een gat te graven, een boom om te zagen of iets anders heel fysieks te doen.

Zijn tijd is bijna om, ik stel hem nog een laatste vraag.

Waar ben je nu mee bezig?

'Ik heb een idee, en ik heb al verschillende manieren bedacht maar de toon nog niet gevonden. Ik zit nog te wroeten. En jij? Wordt het een nieuwe roman of een film?'

Ik ben net begonnen aan een nieuwe film, maar het is nog veel te pril om erover te vertellen. Dat doen we de volgende keer!

We zetten onze kopjes in de gootsteen en lopen samen naar buiten voor zijn volgende afspraak.