Interview Phillip Margolin

De legal thriller is een aparte tak van sport. Om een geloofwaardig plot neer te zetten is enige kennis van het reilen en zeilen in de rechtszaal wel een vereiste. Het is dan ook niet vreemd dat voormalige advocaten dergelijke boeken vaak schrijven. Phillip Margolin is er zo één. Na een succesvolle carrière als strafpleiter verruilde hij in 1996 zijn toga definitief voor de pen. Sinds die tijd schrijft hij de ene New York Times bestseller na de andere.

Have a break… in Liberia
Phillip Margolin kwam in 1944 ter wereld in New York City. Al op jonge leeftijd verslond hij boeken. Na het behalen van een diploma aan de universiteit van Washington D.C. neemt hij een break. Twee jaar lang werkt hij als vrijwilliger in het Vredesleger in Liberia. Het leven onder een dictatoriaal bewind maakte grote indruk op hem. Het ontbreken van een goed functionerend rechtssysteem aldaar, leidde tot schrijnende taferelen. ‘De overheid in Liberia arresteerde en vermoordde mensen zonder enige aanleiding. Toen leerde ik hoe belangrijk het was om een rechtssysteem te hebben dat de regels van de wet respecteert.’
Na de enerverende tijd in Liberia gaat hij naar de New York University School of Law en studeert in 1970 af. Voor zijn afstuderen trouwt hij in 1968 met Doreen Stamm, met wie hij nog steeds samen is en twee kinderen heeft.

Het één of het ander
Na zijn afstuderen gaat Margolin werken voor de Hoge Raad in Oregon. In deze periode doet hij de inspiratie op voor zijn eerste boek ‘Heartstone’ dat in 1978 verschijnt. Het is gebaseerd op de roemruchte Peyton-Allen moordzaak waar hij vier jaar lang onderzoek naar deed. Dat het boek een prima debuut is, blijkt wel uit de nominatie voor een Edgar Award voor ‘best original paperback’. Met deze leuke opsteker in zijn achterzak schrijft Margolin verder en dit leidt in 1981 tot zijn tweede boek ‘The last innocent man’. Ook dit boek is succesvol en een Amerikaanse televisiefilm is het logische gevolg. Margolin’s internationale doorbraak komt begin jaren negentig met ‘Verdwenen, maar niet vergeten’. Deze bestseller is inmiddels in 20 talen verschenen, de verkoopcijfers zijn de anderhalf miljoen gepasseerd en Warner Bross is bezig er een miniserie van te maken.Tot 1996 combineert Margolin het schrijven met een zeer succesvolle carrière als strafpleiter. ‘Ik nam elk type strafzaak aan, van verkeersboetes tot moorzaken’. Margolin behandelde meer dan 30 moordzaken en wist 12 mensen uit de dodencel te houden. Tevens was hij de eerste strafpleiter die gebruik maakte van het ‘Battered Woman’s Syndrome’ om een mishandelde vrouw vrij te pleiten die haar gewelddadige man om het leven bracht. In 1996 ontkomt hij er niet meer aan om een keuze te maken tussen schrijven en de rechtbank. ‘Toen mijn boeken internationale bestsellers werden, wilde mijn uitgever dat ik op tournee ging. Hierdoor was ik twee maanden per jaar weg uit mijn woonplaats Oregon. Je kunt niet zo lang weg zijn als je een zaak behandelt waarin de doodstraf wordt geëist. Ik moest dus een keuze maken.’ Margolin’s voorkeur ging uit naar het schrijven, maar hij behield wel zijn advocatenkantoor. ‘Ik ben 25 jaar strafpleiter geweest en heb alles gedaan wat een advocaat kan doen. Ik wilde wel eens ervaren hoe het is om fulltime schrijver te zijn. Ik vond het fantastisch om advocaat te zijn, maar het schrijversvak is minstens zo leuk. Ik heb dus de ene leuke baan voor de andere verruild’.

Eerst denken, dan doen…
Phillip heeft geen spijt van zijn keuze voor het schrijversvak. De ‘Margolintrein’ dendert stevig door en produceert elk anderhalfjaar een nieuw boek. ‘Meestal duurt het anderhalf jaar voordat mijn redacteur en ik klaar zijn met het bewerken van een boek.’ Aan het daadwerkelijke schrijven van een boek gaat een hoop werk en tijd vooraf. ‘Voordat ik ook maar een woord op papier zet, denk ik heel lang (soms jaren) na over de plot. Ik maak aantekeningen en doe af en toe wat onderzoek. Totdat ik de volledige plot helder voor ogen heb, begin ik niet met schrijven. Het bedenken van de plot vind ik het moeilijkste van het schrijversvak. Mijn plots zijn complex en alles moet kloppen aan het eind.’ Als de karakters en de plot vaste vorm hebben aangenomen, werkt Margolin het verhaal in grote lijnen uit in 25 tot 60 pagina’s. Pas daarna begint hij aan het schrijven van de hoofdstukken. De periode na de voltooiing van een boek is er één van onzekerheid. Hoewel Margolin zijn sporen zeker verdiend heeft, is hij altijd nerveus voor de reactie van het publiek. ‘Ik ben enerzijds heel erg opgelucht als ik weer een boek klaar heb, maar anderzijds ben ik nog steeds onzeker over mijn schrijverskwaliteiten. Mijn stijl is niet poëtisch, ik ben een betere verhalenverteller dan een literaire schrijver. Ik had nooit gedacht dat ik ooit een boek zou publiceren en zelfs met tien boeken van mijn hand vind ik het nog steeds moeilijk te geloven dat mijn boeken echt worden uitgegeven.’

Fictie
Met een bewogen carrière als strafpleiter achter de rug heeft Margolin in principe genoeg stof om boeken te vullen met true-crime verhalen. Toch gaat zijn voorkeur uit naar het schrijven van fictieboeken. ‘Ik was 25 jaar lang een fulltime strafpleiter en hield me een kwart eeuw lang met true crime bezig. Na een uitdagende carrière waarin dingen niet altijd gingen zoals gepland, vind ik het een verademing om fictieverhalen te schrijven waarin alles verloopt zoals ik het wil. Ik maak vaak het grapje dat ik in mijn boeken nog nooit een zaak heb verloren…’ Het gebruiken van elementen uit zijn eigen carrière schuwt Margolin echter niet. Zoals al eerder vermeld, is zijn eerste boek ‘Heartstone geïnspireerd door een spraakmakende echte moordzaak evenals zijn vijfde boek ‘De brandende man’. Boeken als ‘Verdwenen, maar niet vergeten’ en ‘De laatste onschuldige’ zijn gebaseerd op de morele en ethische dilemma’s waar advocaten tegen aan lopen. Aan het schrijven van ‘De Firma’ heeft Nederland een positieve bijdrage geleverd. ‘In 1997 werd ik gevraagd om gedurende een maand thrillers te promoten in Nederland. Een onderdeel van deze promotietour was het schrijven van een paperback die alleen in Nederland zou verschijnen. Omdat ik het verhaal zo leuk vond, wilde ik het uitwerken tot een volledige thriller. Met wat hulp van mijn vrouw en wat eigen inspiratie is het uiteindelijke resultaat het boek ‘De Firma geworden.’ In zijn zojuist verschenen boek ‘De dode slaapster’ verwerkt hij zijn eigen ervaringen met het leven als schrijver en de daarbijbehorende boekpromotietour.
Ondanks Margolin’s keuze voor het fictiegenre, is hij niet eenkennig. Als ik een goed plot had voor een boek dat geen thriller is, zou ik niet aarzelen om het te schrijven. In een grijs verleden heb ik eens een poging gedaan om een historische roman te schrijven. Het idee was fantastisch, maar het lukte me niet om de hele plot uit te werken. Ooit, op een dag ga ik daar nog wel eens mee verder.’

Dilemma’s
Margolin heeft een duidelijk doel voor ogen met zijn boeken. Hij wil zijn lezers vermaken. Hij bewerkstelligt dit door plots te verzinnen die boordevol zitten met verrassingen. ‘Ik wil mijn lezers in sneltreinvaart meenemen door het boek. Al mijn boeken hebben verrassende ontknopingen en veel wendingen waarvan ik hoop dat mijn lezers ze niet kunnen voorzien.
Margolin’s boeken kenmerken zich niet door zinderend verbaal geweld en vernuftige hoogstandjes in de rechtszaal. De rechtszaak op zich is vaak bijzaak. ‘Als ik in mijn boeken schrijf over een rechtszaak zorg ik dat alleen de opwindende onderdelen aan bod komen. Als ik over een rechtszaak zou schrijven zoals die in het echte leven verloopt, vallen mijn lezers na een paar pagina’s in slaap…’ Veel prominenter brengt hij in zijn boeken het hoe en waarom dat tot een rechtszaak heeft geleid naar voren. ‘Ik verwerk graag morele en ethische dilemma’s in mijn boeken om de verhalen interessanter te maken voor de lezer. Ze hoeven niet alleen uit te vinden wie het heeft gedaan, ze kunnen zichzelf ook afvragen hoe zij met het morele dilemma om zouden gaan als ze in de schoenen van de hoofdpersoon stonden.’
Margolin vertelt zijn verhalen in de derde persoon. ‘Als ik in de eerste persoon schrijf, kan ik alles maar vanuit één invalshoek belichten. Een verteltrant in de derde persoon geeft me de vrijheid dingen door verschillende ogen te laten zien. Ik ben echter wel bekend met schrijven in de eerste persoon. Ik heb drie korte verhalen op mijn naam staan en die zijn allemaal geschreven in de eerste persoon.’

Vaste routine
Margolin werkt volgens een vast stramien dat al vroeg begint en loopt van maandag tot vrijdag. ‘Om 7 uur ’s ochtends kom ik mijn kantoor binnen en check dan eerst mijn e-mail. Vervolgens doe ik een kruiswoordpuzzel en koop een grote ‘caramel latte’ aan de overkant van de straat (Ik kan niet schrijven voordat ik mijn latte heb). Om een uur of 11 stop ik met schrijven en ga wat trainen om vervolgens ’s middags weer verder te gaan. Meestal werk ik ook een ochtend in het weekend en soms zelfs beide dagen.’
Net als andere schrijvers heeft ook Margolin zijn eigenaardigheden als hij aan zijn boeken werkt. Naast de absolute must van caramel latte last hij vaak pauzes in om Freecell te spelen. ‘Ik geef toe, ik ben verslaafd aan dit spelletje…’ Om zich goed te kunnen concentreren is een rustige omgeving vereist. ‘Ik sluit mijn deur hermetisch af en verduister de ramen’. Met het schrijven op zich heeft Margolin totaal geen moeite. ‘Schrijven gaat me gemakkelijk af, omdat ik het zo leuk vind. Door het maken van een gedegen raamwerk is het boek eigenlijk al geschreven voordat ik de hoofdstukken ga uitwerken. Van een writersblock heb ik dus nooit last.’

FAQ
De vraag die Margolin het meeste tegenkomt tijdens een interview is de volgende:’Hoe kun je iemand verdedigen, terwijl je weet dat die persoon schuldig is?’ Het antwoord daarop heeft vorm gekregen tijdens zijn verblijf in Liberia. Door het totale gebrek aan gedegen rechtsspraak had de overheid een vrijbrief om de meest vreselijke dingen met haar bevolking te doen. ‘Ik geloof in het belang van een eerlijk proces zodat het publiek weet dat het rechtssysteem deugt. Ik heb in Liberia gezien wat er gebeurt als dit niet het geval is. Als ik een crimineel persoon verdedig die uiteindelijk wordt vrijgesproken, zou ik me beroepsmatig goed voelen omdat het systeem heeft gewerkt. Blijkbaar kan ook een schuldig iemand een eerlijk proces krijgen. Ik ben van mening dat een integer functionerend rechtssysteem belangrijker is dan de incidentele vrijlating van een misdadiger. Dat neemt echter niet weg dat ik me persoonlijk wel vervelend zou voelen als dat gebeurt.’ Hoewel Margolin in zijn werk als strafpleiter te maken heeft gehad met gruwelijke zaken gelooft hij niet in ‘het kwaad’. ‘Ik geloof niet in het kwaad op zich, maar wel in het feit dat sommige mensen door opvoedkundige oorzaken en genetische- of scheikundige afwijkingen in staat zijn tot dingen die ‘normale’ mensen nooit zouden doen. De achterliggende redenen van de vergrijpen van een seriemoordenaar of een verkrachter zijn geen excuus voor zijn daden, maar ze geven wel een verklaring.’

Een gewone jongen
Ondanks zijn grote succes loopt Margolin niet naast zijn schoenen. Voor het interview met Crimezone nam hij uitgebreid de tijd. In no time werkte hij zich door een lange vragenlijst heen en stuurde de antwoorden razendsnel terug, samen met wat vriendelijke woorden. Dat Margolin nog niet altijd door heeft dat hij tot de ‘groten’ behoort blijkt uit het volgende antwoord: ‘Een van de opwindendste dingen van het auteursvak vind ik het ontmoeten van andere schrijvers wiens boeken ik met plezier heb gelezen. Ik heb mezelf altijd meer als een fan dan als een schrijver gezien.’ Nou Phillip, mag ik even iets recht zetten? Je bent een schrijver en een goede ook! Wen er maar aan…