Richard Schwartz, door Shakespeare geïnspireerd

Voorafgaand aan het interview had Richard Schwartz deelgenomen aan een panel met twee andere auteurs in het fantasygenre, Bernhard Hennen en Adrian Stone. Dat kwam goed uit, het gesprek kon daar voor een deel op voortborduren.

Rust en ruimte

Richard Schwartz is een bekende naam als auteur van de zeer succesvolle zesdelige reeks Het geheim van Askir en de vervolgserie De godenoorlogen. Toch is er weinig over u bekend. U gebruikt meerdere pseudoniemen. Waarom?

'Ik wilde niet onder mijn eigen naam publiceren. Ik gebruik inderdaad meerdere pseudoniemen die ik gebruik voor andere soorten boeken, in andere genres en die per uitgeverij kunnen verschillen. Het pseudoniem Richard Schwartz is gekozen omdat dat een naam is die ook internationaal beter valt. Het is het pseudoniem dat inmiddels het meeste succes heeft.'

Kan het kloppen dat er weinig interviews met u te vinden zijn?

'Jazeker. Dit is zelfs mijn eerste interview in Nederland.'

Het lijkt erop dat u uw privéleven afschermt. U gebruikt pseudoniemen, u geeft weinig interviews en u manifesteert zich niet of nauwelijks op sociale media. Is dat bewust?

'In zekere zin wel, ja. Ik heb ruime ervaring in de ICT en heb daarin in ruime mate kunnen ondervinden wat sociale media kunnen aanrichten. Om die reden heb ik ook niet zelf een eigen pagina op facebook aangemaakt. Dat is door een goede kennis gedaan en toen die er eenmaal stond was het te laat om deze te verwijderen. Ik doe er weinig aan, een of twee keer per jaar een update en dat is het wel. Ik hou niet van facebook.'

Heeft uw anderszins contact met uw lezers?

'Ja, vrij intensief zelfs. Als mijn lezers dat willen kunnen ze mij, via mijn uitgever, per mail benaderen. Eerlijk gezegd zou dat altijd mijn voorkeur hebben, het is directer, persoonlijker en daardoor minder anoniem dan via sociale media. Begrijp me goed, ik heb niets te verbergen, ik wil niets verbergen, maar ik zoek de publiciteit niet op.'

Toch is dat in zekere zin een prestatie, het lijkt toch nauwelijks mogelijk je identiteit  als succesvol auteur af te schermen. Is er niemand in uw nabije omgeving die op het idee is gekomen dat te veranderen?

Ik prijs mij gelukkig dat ik sinds enkele jaren in een kleine plaats woon, waar men mij niet kent, mij als een vreemdeling beschouwt en die mij, amusant genoeg, vooral kennen via mijn hond.

'Ik prijs mij gelukkig dat ik sinds enkele jaren in een kleine plaats woon, waar men mij niet kent, mij als een vreemdeling beschouwt en die mij, amusant genoeg, vooral kennen via mijn hond. Zij hebben vermoedelijk geen idee dat ik een bekend schrijver ben en gezien de geslotenheid van de gemeenschap zal dat nog wel tientallen jaren zo blijven. Het geeft mij alle rust en ruimte om aan mijn boeken te werken.'

Een onzeker bestaan

Daarover gesproken. Wat heeft u ertoe aangezet om schrijver te worden?

'Ik ben opgeleid als techneut, ik heb jarenlang een eigen onderneming gehad in de ICT. Het was nodig om mijzelf een inkomen te verschaffen en in mijn levensonderhoud te kunnen voorzien en ik heb dat altijd met veel plezier gedaan. Maar al zolang ik leef heb ik het gevoel gehad dat mijn roeping een andere was, ik wilde verhalen vertellen. Jarenlang heeft zich in mijn hoofd een gevecht afgespeeld tussen beroep en roeping. Uiteindelijk heeft de roeping dat gewonnen, ruim tien jaar geleden besloot ik te stoppen met het werk in de ICT en fulltime te gaan schrijven. Een combinatie van beide was onmogelijk. Ik maakte werkdagen van 15 uur, er was simpelweg geen ruimte om het schrijverschap erbij te doen en dus moest er een radicale keuze worden gemaakt. Het was een gok, de relatieve zekerheid inruilen voor een onzeker bestaan, maar ik vond dat ik dat moest doen en ik heb er nooit spijt van gehad.'

Hoelang heeft die onzekerheid geduurd?

'Een jaar of drie. Mijn eerste boek was vrij succesvol, maar het bracht lang niet genoeg op om van te leven. Pas met het uitbrengen van de volgende boeken begon de naam Richard Schwartz bekender te worden; mensen die het eerste deel hadden gelezen bleven de vervolgdelen lezen, mensen die pas later kennismaakten met mijn boeken wilden toen ook de eerdere delen lezen. Het is een soort van sneeuwbal die langzaam maar zeker groter moet worden. [Lachend] Het landschap waar ik woon en waar ik nu ben is zo vlak dat een sneeuwbal niet snel zal aangroeien. Maar inmiddels verkoop ik genoeg om van rond te komen.'

Dan over naar uw schrijverschap. U heeft een technische achtergrond. In hoeverre gebruikt u dat in uw werk?

'Die techniek is mij vooral behulpzaam bij het uitzetten van de verhaallijnen en ik heb een programmaatje dat mij helpt met het consistent en consequent schrijven van de verhaallijnen. Ik gebruik techniek niet expliciet, techniek heeft zelf al vaak magische, wonderlijke aspecten, maar in toekomstige boeken komt dat waarschijnlijk meer naar voren.'

Bent u een gedisciplineerde of een intuïtieve  schrijver?

'Een combinatie van beide. Ik sta elke dag vroeg op, ben dagelijks bezig met mijn verhalen, maar dat betekent niet dat ik dagelijks aan het schrijven ben. Soms komt er maandenlang geen letter op papier en dan kan het zomaar gebeuren dat ik in een dag of tien een manuscript helemaal klaar heb.'

Heeft u door die werkwijze nooit last van uitgevers die u op uw nek zitten?

'Zeker wel, maar gelukkig niet erg vaak. Een keer is er een moeilijk moment geweest. Ik had al drie compleet verschillende versies van een boek geschreven maar kon niet kiezen welke het moest worden. Ik heb er maanden over gedaan om tot een keuze te komen en dat is vooral omdat de keuze cruciaal zou zijn voor het vervolg van de serie. Ook dat is op zijn pootjes terechtgekomen, gelukkig maar.'

De Godenoorlogen

Het geheim van Askir is een succesvolle reeks. Is het een bewuste keuze geweest om een vervolgserie te schijven in plaats van een geheel nieuwe?

'Dat is een misverstand. De godenoorlogen zijn nooit door mij bedoeld als vervolg. De hele reeks zou zo’n vijftien boeken betreffen, doch de uitgever durfde het niet aan een reeks met zoveel delen uit te brengen en heeft, mede om marketingtechnische redenen, besloten dat het als een losse serie moest worden uitgebracht.'

Hoe behoudt u het plezier in het schrijven van zo’n lange reeks. Komen de personages u op een zeker moment niet de keel uit?

'Grappige vraag. Ik heb mijn personages behoorlijk diepgaand uitgewerkt, zij hebben allemaal een eigen persoonlijkheid. Zoals in het dagelijks leven met mensen ook het geval is, is het niet altijd goed te voorspellen hoe mijn personages reageren op ontwikkelingen en op andere mensen. Ik word regelmatig verrast door mijn eigen personages, zij zijn vaak sterker dan het verhaal dat ik voor ze bedacht heb. Dergelijke verrassingen zorgen ervoor dat ik het plezier behoud. Maar wees gerust: de reeks is klaar, doch nog niet alles is uitgebracht. Dat zal gedoseerd plaatsvinden. Inmiddels ben ik wel begonnen aan een nieuwe reeks, de lezers zijn nog lang niet van mij af.'

Bent u zelf een lezer?

'Ja, al sinds mijn vierde jaar lees ik, ook in het Engels. Mijn oma leerde mij lezen en dat ging heel snel. Dat komt ook omdat ik een afwijkende manier van lezen heb. Een woord is voor mij een woord en niet een verzameling losse letters. Vergelijk het met Chinese beeldwoorden, dat zijn ook geen losse letters. Mijn opa had een vergelijkbaar probleem en zij kende de oplossingen en heeft mij helpen leren lezen. Dat heeft mij vroeger wel erg gehinderd bij het spellen en leren schrijven, terwijl lezen moeiteloos ging.'

Een gek antwoord voor een fantasy-auteur, maar dat is toch vooral Shakespeare. Zijn taalgebruik is zo verfijnd, hij kan met enkele woorden een persoon schetsen, bijvoorbeeld de verschillende manieren waarop zijn personages lachen is uniek.

Welke auteurs inspireren u?

'Een gek antwoord voor een fantasy-auteur, maar dat is toch vooral Shakespeare. Zijn taalgebruik is zo verfijnd, hij kan met enkele woorden een persoon schetsen, bijvoorbeeld de verschillende manieren waarop zijn personages lachen is uniek. Verder ben ik een liefhebber van David Eddings, Robert Jordan en Terry Goodkind, maar heb verder niet veel uitgesproken favorieten.'