Interview /
Sunjeev Sahota: 'Zonder immigratie zou ik geen schrijver zijn'
Pagina 2 van 2
Dit verhaal speelt zich af in Engeland, het land waar jij geboren en getogen bent. Is dit een Brits verhaal of had dit net zo goed op een andere plek in Europa plaats kunnen vinden?
'Het had in ieder geval in elke andere Britse stad kunnen plaatsvinden. De jonge mannen in dit verhaal wonen in Sheffield. Die plek koos ik simpelweg omdat ik daar vandaan kom. Maar de situatie in andere Britse steden is exact hetzelfde: Manchester, Bristol, Cardiff, Londen of Birmingham… Het maakt niets uit. En dat is het punt: deze immigranten zijn zo wanhopig, willen zo graag geld verdienen om naar de achterblijvers in India te kunnen sturen of om hun schulden te kunnen afbetalen, dat ze bereid zijn om alles te doen, waar dan ook. Ook buiten Engeland. Dit soort onzichtbare gemeenschappen vind je in heel veel Europese steden.'
Misschien is de relatie die deze jonge mannen en vrouwen uit India hebben met Engeland wel anders ten opzichte van andere Europese landen vanwege de koloniale geschiedenis.
'Die kater van het Britse Rijk, ja, die is nog wel voelbaar. Maar als het gaat om de Indiase immigranten die nu naar het Westen komen… Die voelen dat niet echt meer zo. Bovendien heeft het Verenigd Koninkrijk de wetten omtrent immigratie flink aangescherpt. Zo makkelijk is het dus niet meer om daar heen te gaan als immigrant. Veel Indiase immigranten gaan tegenwoordig naar Australië of Nieuw-Zeeland, simpelweg omdat je daar makkelijker binnen komt. Voor deze generatie is die Brits-Indiase geschiedenis minder belangrijk. Ze zien Engeland niet meer als het moederland, zoals veel eerdere generaties uit India deden.'
Kastensysteem
Het kastensysteem speelt een belangrijke rol in dit verhaal. Het personage Tochi is afkomstig uit de een van de laagste segmenten in de samenleving, de chamaar-kaste. Zelfs in Engeland hechten Indiase immigranten nog veel waarde aan het kastensysteem, viel me op tijdens het lezen van dit boek.
'Jazeker, helaas wel. De personages Avtar en Randeep komen uit een hogere kaste, zij zijn meer middenklasse. Ik wilde ook graag een personage creëren dat daar radicaal van verschilt en dat werd Tochi. Hij draagt een afschuwelijke geschiedenis van vervolging en discriminatie met zich mee. Het kastensysteem is overal in India. Ik bezoek India regelmatig, meestal twee of drie keer per jaar, en het valt me nog altijd op. Alles is geordend aan de hand van het kastensysteem. De immigranten die in de jaren ’50, ’60 en ’70 naar Engeland kwamen, hebben deze sociale hiërarchie overgebracht en voortgezet. Je kaste bepaalt wie je bent, met wie je trouwt, wat voor werk je doet, hoe je naar andere mensen kijkt en hoe je ze beoordeelt. Het bepaalt je leven. Het geeft je eigenlijk een blauwdruk voor hoe je je leven moet leiden. Dat kan geruststellend zijn, maar het is natuurlijk ontzettend beperkend. Het is het tegenovergestelde van vrijheid.
Ik zie dat niet snel veranderen, helaas. De afgelopen jaren heeft de Indiase regering wel stappen in de goede richting gezet om kastendiscriminatie terug te dringen. Op veel universiteiten is een bepaald aantal plekken gereserveerd voor mensen uit een lagere kaste, net als voor banen in de publieke sector. Deze positieve discriminatie is broodnodig, denk ik, wil je het tij keren na duizenden jaren van discriminatie en vervolging. Het systeem verandert niet vanzelf. Ik denk dat zo’n verandering moet lijken op de Burgerrechtenbeweging in Amerika in de jaren ’50 en ’60, in de zin dat de verandering onderaan moet beginnen. De mensen die zich aan de onderkant van het systeem bevinden, moeten in opstand komen. In de Britse samenleving zie je trouwens ook veel terug van klassisme. Ergens lijkt dat wel een beetje op het kastensysteem in India. Alleen het kastensysteem is gewoon veel… gewelddadiger, eigenlijk.'
Religie
Het personage Narinder is streng religieus, de andere personages zijn dat niet. Kun je daar wat meer over vertellen? Wat betekent religie voor jou?
'Narinder is het morele hart van dit boek. Ze wil graag goed doen, het juiste kiezen, onrecht bestrijden en andere mensen helpen. Zo is ze ook opgevoed. Haar geloof wordt wel aan het wankelen gebracht naarmate de tijd verstrijkt. Bijvoorbeeld wanneer ze er achter komt wat Tochi is overkomen. Dat is voor haar moeilijk te rijmen met haar geloof. Toch probeert ze het beste in mensen te blijven zien en wil ze zelf het goede proberen te doen. Dat wil ik ook uitdragen met dit boek. Het is niet altijd makkelijk om het juiste te doen, maar het is wel hard nodig.'
Is dat wat religie voor jou persoonlijk betekent?
Sahota denkt even na. 'Voor mij is religie bijzonder, maar moeilijk te duiden. Het is voor mij waardevol en wanneer ik naar een gebedshuis ga, vind ik dat altijd erg bijzonder. Ik kan het niet zo goed uitleggen.'
Inspiratie
Waar haal je inspiratie uit?
'Op dit moment voornamelijk uit andere boeken en schrijvers. Ik zou wel wat meer met vorm en stijl willen experimenteren. Ik ben langzaamaan begonnen met mijn derde boek. Hopelijk kan ik in dat nieuwe boek wat dingen uitproberen als het gaat om vorm en taal. Ik wil graag een beetje een andere kant op met mijn schrijverschap. Mijn eerste twee boeken zijn erg sociaal-realistisch geschreven. Eigenlijk zijn dat het soort boeken die ik vroeger zelf het liefst las. Van die boeken waar je helemaal in verdwijnt, waar je helemaal in op gaat. Boeken die vooral een verhaal vertellen. Nu wil ik iets anders proberen.
Wie mijn favoriete auteurs zijn? Ik houd erg van Russische literatuur: Tolstoj, Tsjechov, Dostojevski. Ik vind ook veel Ierse auteurs erg goed, en Zuid-Afrikaanse auteurs zoals Coetzee. Van de boeken die ik in de afgelopen tijd heb gelezen, hebben vooral die van Elena Ferrante veel indruk op me gemaakt. Die boeken zijn zo ontzettend goed.'
© Foto: Simon Revill
Giveaway
Heeft dit interview je nieuwsgierig gemaakt naar Het jaar van de gelukszoekers ? Wij verloten een aantal exemplaren! Doe mee met de giveaway!
