Tisa Pescar: 'Belangrijk om bij mezelf te blijven'

Wie is Tisa Pescar als persoon en als schrijver?

'Dezelfde. Het romantische beeld van de schrijver die midden in de nacht een geniaal idee krijgt, uit bed springt, zich opsluit in zijn werkkamer en daar weken niet meer uitkomt, is op mij absoluut niet van toepassing. Schrijven is iets wat ik doe, niet wat ik ben. Voor mij is het 90% werken en 10% inspiratie. Als ik aan een boek werk zit ik vijf dagen per week van negen tot vijf achter mijn laptop teksten te produceren. Meestal heb ik daar heel veel plezier in. Als ik een deadline heb, schrijf ik elke werkdag 1000-3000 woorden, ook als die dag minder zin in schrijven heb. Eigenlijk is het gewoon werken, maar wel leuk werk natuurlijk. En ik kan er wel helemaal in opgaan als ik eenmaal bezig ben.'

Waar komen je verhalen vandaan? En is die bron ooit uitgeput, denk je?

'Dingen die ik lees, hoor, zie en meemaak dienen vaak als inspiratiebron. Dat betekent overigens niet dat die bronnen letterlijk zijn terug te vinden in het verhaal. Dat komt ook naar voren in een van de blogs die de komende weken op Hebban geplaatst worden. Uitgeput zal mijn inspiratiebron in elk geval nooit raken. Vooral omdat het gedrag van mensen me mateloos intrigeert en vaak verbaast. Er zijn zoveel dingen waarover je kunt schrijven, dat houdt nooit op.'

Wat heb jij het moeilijkst gevonden in je schrijverscarrière, die nu toch al ruim tien jaar lang is? En wat was je grootste lichtpunt in je carrière, je grootste les, doorbraak of realisatie?

'De grootste lichtpunten op schrijfgebied zijn de mensen die mijn boeken lezen, er iets uitgehaald hebben en dat laten weten. Dat veel mensen mijn boeken graag lezen en ongeduldig op de volgende zitten te wachten maakt het schrijven extra leuk. Mijn grootste les is geweest dat het belangrijk is om bij mezelf te blijven, maar dat geldt natuurlijk niet alleen voor schrijven. Ik ga grotendeels op mijn gevoel af als ik beslissingen neem en daar heb ik nog nooit spijt van gehad. De balans tussen schrijven en de activiteiten eromheen vind ik soms wel lastig te vinden. Ook hier is "mijn gevoel volgen" de beste manier om te beslissen of ik iets wel of niet doe. Op 7 november geef ik bijvoorbeeld een lezing in boekhandel Stevens in Hoofddorp over kostuumontwerp en schrijven. En al sta ik niet graag in het middelpunt van de belangstelling, het zijn wel twee onderwerpen waar ik graag over vertel, dus dat vind ik heel leuk om te doen.'

Wanneer en hoe beslis je of een onderwerp of idee goed materiaal is voor een boek en ga je dat uitwerken en echt schrijven? Hoe was dat bij De dochter van de Toragh?

'Ik ben ervan overtuigd dat elk onderwerp geschikt is voor een boek, zolang je er maar iets over te vertellen hebt. De kunst is om het verhaal zo uit te werken dat het boeit. Een nieuw onderwerp kiezen doe ik zodra ik aan het schrijven van een nieuw boek toe ben. Ik ben niet iemand die het ene na het andere verhaal uit de mouw schudt. Ofwel: de verhalen komen bij mij niet vanzelf, ik moet er bewust voor gaan zitten. Als ik eenmaal een idee heb, werk ik dat globaal uit in mijn hoofd. Daarna brainstorm ik met mijn twee vaste proeflezers, die op zo'n moment voornamelijk als klankbord fungeren. Zij hebben meestal goede ideeën en dragen dingen aan waar ik zelf nog niet aan gedacht had, of waar ik misschien zelfs nooit op zou komen. Als de rode draad voor het verhaal eenmaal duidelijk is schrijf ik een synopsis. Daarna begin ik aan het schrijven van het verhaal. Ook bij De dochter van de Toragh is het op deze manier gegaan. In dit boek zijn de positie van de vrouw en de acceptatie van homo- en biseksualiteit belangrijke onderwerpen.'

Raak je geïnspireerd door nieuwsberichten over de acceptatie (of niet) van bi- en homoseksualiteit? Verwerk je waargebeurde verhalen in je boek?  

'Nieuwsberichten hierover vormen niet zozeer mijn inspiratiebron, al ben ik vrij goed op de hoogte van het nieuws rondom deze onderwerpen. In elk geval valt er nog enorm veel te verbeteren op het gebied van voorlichting en acceptatie, ook in ons land. Ik vind het jammer dat het zo'n issue is of je met een man of vrouw naar bed gaat en hoe vaak dit zonder meer wordt gelinkt aan hoe je op andere gebieden dan je seksuele geaardheid functioneert. Die dingen staan in de basis los van elkaar, al heeft de manier waarop met je wordt omgegaan natuurlijk wel degelijk invloed op hoe je jezelf staande houdt in de maatschappij. Ik kan me mijn eigen verwarring nog helder voor de geest halen toen mij in mijn tienertijd werd gevraagd of ik 'al een vriendje' had. Sowieso was dat een vraag die ik verschrikkelijk vond (en nog steeds), maar het had wat mij betreft evengoed een vriendinnetje kunnen zijn. Dat maakte dat de onderliggende boodschap afkeurend overkwam: 'als meisje hoor je alleen jongens leuk te vinden.'. Ik dacht dat er iets raars met mij aan de hand was. Pas later kwam ik erachter dat ik niet de enige was die jongens en meisjes leuk vond. De inspiratie ten aanzien van dit onderwerp komt dan ook voornamelijk voort uit mijn persoonlijke geaardheid en ervaringen.

In alle boeken die ik tot nu toe geschreven heb speelt biseksualiteit een rol, maar dat geldt uitsluitend voor het thema. Ik gebruik mijn eigen ervaringen niet één op één. Ook het communeleven uit mijn voorgaande boeken heb ik van dichtbij meegemaakt, maar ook hierin heb ik geen waargebeurde feiten verwerkt. Ik heb alleen de setting en de polygame manier van samenleven overgenomen. In De dochter van de Toragh is homoseksualiteit in een homo-onvriendelijke wereld een hoofdthema, naast de invloed van machthebbers op de samenleving. Hoe dan ook probeer ik maatschappelijke onderwerpen op een niet al te zware manier naar voren te brengen. Ik schrijf boeken waar serieuze onderwerpen in voorkomen, maar die desondanks vlot leesbaar zijn.'

Hoe is het verhaal van De dochter van de Toragh ontstaan?  

'Ik had een idee voor een verhaal en heb dat gedeeld met Jacques Post, mijn redacteur bij Luitingh Sijthoff. We hebben er uitgebreid over gesproken en inhoudelijk ideeën uitgewisseld. Tijdens een reis naar Roemenië heb ik al brainstormend met mijn partner een synopsis uitgewerkt. Ik heb hier een schrift liggen dat ik toen bij me had en waar bergen aantekeningen in staan. Een verzameling ideeën en maatschappelijke thema's die ik later verder heb uitgewerkt tot een compleet verhaal. Nadat de synopsis klaar was, ben ik gaan schrijven.'  

Welke waarde heeft zo’n meest recent boek voor je? Ben je zodra je klaar bent met schrijven dolblij dat het zware werk voorbij is en dat er een boek ligt of ervaar je het ook wel als verdrietig omdat je het af moet ronden?  

'Ik ben altijd blij als een boek af is. Dat gevoel overheerst omdat het fijn is om iets af te ronden waar je lang mee bezig bent geweest. Ook kan het schrijven een enorme slijtageslag zijn, vooral als het halverwege wat moeizamer gaat en er een deadline op de loer ligt. Dan schrijf ik fulltime, soms zelfs meer dan 40 uur per week. Wanneer de allerlaatste versie van het manuscript af is (hoe dat allemaal werkt, daar kom ik in de blogs op terug), dan is dat een heel fijn gevoel. Tegen die tijd heb ik het verhaal al zo vaak gelezen dat ik er wel even klaar mee ben. Pas na een tijdje ga ik het boek zelf ook nog een keer lezen, op een ontspannen manier, in de wetenschap dat ik er niets meer aan hoef te doen. Maar het allermooiste moment vind ik toch altijd om de gedrukte versie voor het eerst in mijn handen te hebben en de omslag voor het eerst in het echt te zien in plaats van digitaal.'

Waarom schrijf je? Waar komt die drang vandaan, is het een roeping, een uit de hand gelopen hobby, een baan? Hoe voelt het om niet te schrijven?

'Soms vraag ik me wel eens af waarom ik het doe. Als ik schrijf heb ik niet alleen pieken, maar ook dalen, waar ik soms moeilijk uit kom. Op die momenten denk ik: "Ik doe het nooit meer!". Toch kan ik het schrijven niet laten en begin ik steeds weer aan een nieuw boek. Waar die schrijfdrang vandaan komt weet ik niet precies. Ik schrijf al verhalen vanaf het moment dat ik kon schrijven. Misschien is het de behoefte om te creëren, maar die beperkt zich niet tot boeken. Naast het schrijven ontwerp ik fantasykostuums, maak ik muziek en schilder ik. Mijn boeken zijn dus maar een klein onderdeel van de dingen die ik doe.'

Je gaat een vierdelige gastcolumnreeks schrijven op Hebban.nl. Welke onderwerpen ga je aanstippen?  

'De onderwerpen die aan bod komen zijn: 'mijn inspiratiebronnen', 'kostuumontwerp in relatie tot mijn boeken', 'het schrijfproces van idee tot boek' en 'fantasyboeken als spiegels van de werkelijkheid'. Niet per se in deze volgorde. Het was best moeilijk om onderwerpen te kiezen, want er is zoveel om over te schrijven. Maar dit zijn dingen die mij veel bezighouden in relatie tot mijn schrijfactiviteiten. Daarom heb ik ze gekozen.'