Iris Houx: meer een langeafstandsloper dan een sprinter

Daar is 'ie dan: Scoop!, de debuutroman van Iris Houx. De Brabantse schrijfster is tevreden: 'Het is mijn debuut, ik heb er lang aan gewerkt, veel plezier aan beleefd en het is helemaal geworden zoals ik had gewild. Ik heb er vertrouwen in en kijk uit naar de reacties van lezers.'

Scoop! gaat over Esmée Evers. Ze verhuist van het dorpje Avier naar de grote stad omdat ze een baan heeft als redactiechef bij een showbizz-magazine. Althans, dat is wat ze haar vriendinnen vertelt. Een leugentje om bestwil omdat ze in werkelijkheid slechts redactie-assistente is. Haar onschuldige leugentje is lastig vol te houden als een van haar vriendinnen bij hetzelfde magazin komt werken en de leidinggevende van Esmée wordt. Hun vriendschap komt zwaar onder druk te staan, maar wanneer een bekende tv-ster noodgedwongen moet onderduiken, krijg Esmée de kans om zichzelf te bewijzen op haar werk. Ze bedenkt een plan dat niet alleen de media op hun kop zet, maar ook haar eigen carrière, relatie en vriendschappen.

Hoe is het idee van Scoop! ontstaan?

'Toen ik besloot dat ik een boek wilde schrijven wist ik al vrij snel dat het er een moest worden zoals ik ze zelf ook graag lees: Vlot, humoristisch en meeslepend, maar ook met een dosis liefde. Een feelgood lag daarmee voor de hand, maar ik wilde geen doorsnee chicklit schrijven. Mijn doel was om daar bovenuit te stijgen qua stijl en originaliteit.

Toen ik een plot zocht bedacht ik al vrij snel het basisidee van een vrouw die een onschuldig leugentje vertelt waarmee ze steeds dieper in de problemen komt, een plot dat goed bij dit genre past en waarmee ik naar mijn idee veel kanten op kon. Al schrijvende ontstond de rest van het boek.'

Esmée is een personage om in je hart te sluiten. Ze is grappig, getalenteerd, ietwat naïef en onhandig. Heb je haar als personage al ‘losgelaten’ nu je boek af is?

'Ja en nee. Nu mijn eerste manuscript is ‘afgeleverd’ begin ik na te denken over mijn tweede roman. Ik was al begonnen aan een opzetje rondom een heel ander personage dan Esmée. Dat is net zo leuk en uitdagend, maar toch merk ik dat ik Esmée soms ‘mis’. Zij was het ideale personage om onhandigheidjes en onnozele grapjes in te stoppen, dat kan ik met mijn nieuwe personage (nog) niet, maar ik heb er vertrouwen in dat dat al schrijvende vanzelf komt en dat ik bij haar een andere passende vorm van humor ga vinden.'

Hoeveel van jou zit er eigenlijk in Esmée? Jullie hebben meer overeenkomsten dan alleen de liefde voor chocola, toch?

'Haha! Ik ben héél erg van de chocolade inderdaad. ;-) En er zijn meer overeenkomsten tussen mij en Esmée. De humor, bepaalde gekkigheidjes en de onhandigheid: dat zijn dingen die dicht bij mij liggen. De naïviteit ook, vooral toen ik jonger was. Soms kan ik net als Esmée ook wat laks zijn, zeker bij zaken die me niet zo interesseren. Dan schuif ik dingen voor me uit, wachtend tot een ander er een klap op geeft zodat ik het zelf niet hoef te regelen. Het verhaal zelf is natuurlijk compleet verzonnen, maar ik heb wel hier en daar anekdotes uit mijn eigen leven of mijn omgeving gebruikt. Verder ben ik zelf ook opgegroeid in een klein Brabants dorp.'

'Nul komma nul research. Gewoon dikke duimwerk.'

In hoeverre heb je research moeten doen voor dit boek? Meegelopen op de redactie van een showbizz- tijdschrift misschien?

'Grappig, die opmerking kreeg ik ook tijdens mijn eerste gesprek met The House of Books. Zij vroegen zich af of ik misschien uit de tijdschriftenwereld kwam omdat dit zo natuurgetrouw beschreven was. Maar serieus: nul komma nul research. Gewoon dikke duimwerk. Ik heb blijkbaar een heel goed voorstellingsvermogen ;-) . Het helpt misschien wel dat ik zelf ook op een kantoor werk, en tevens in een ondersteunende functie.'

Een boek van ruim 400 pagina’s schrijven, is heel wat anders dan een column van 500 woorden. Hoe heb jij dat ervaren?

'Nou, mijn columns zijn meestal een stuk langer dan 400 woorden. Ik heb altijd moeite om ze kort te houden omdat ik eerst de ruimte wil om sfeer te maken en het verhaal op gang te brengen voordat ik de bom drop, zeg maar. Dus misschien dat dat al aangeeft dat ik meer een langeafstandsloper ben dan een sprinter.

Ook het boek is met zijn ruim 140.000 woorden (448 pagina's) zeker geen dunnetje. Tijdens het schrijven had ik dit niet zo in de gaten. Toen ik op een gegeven moment besloot het verhaal nog een extra verhaallijn te geven was de inschatting dat ik zou uitkomen op 110.000, maar hoe dichter ik het einde van het boek naderde, hoe duidelijker werd dat ik daar ver overheen zou gaan.

Ik was bang dat de uitgever me veel zou laten inkorten, maar ze zeiden alleen: 'Het kan best dat dit verhaal gewoon al deze woorden nodig heeft en dan is dat prima.' Later, toen mijn redacteur het nog een keer kritisch doornam kwam zij inderdaad tot de conclusie dat er nauwelijks iets uit kon. Sowieso heb ik maar weinig aan deze roman hoeven veranderen, dat viel me reuze mee want door verhalen van andere schrijvers was ik eerlijk gezegd voorbereid op het ergste.'

Hoe combineerde je het schrijven van je boek met het gezinsleven en je werkzaamheden als columniste voor chicklit.nl en Glamour?

'En vergeet niet dat ik ook nog drie dagen per week op een kantoor werk. ;-)

Het is lastig. Je moet je leven efficiënt indelen en je sociale leven gaat op een laag pitje. Ik schrijf een paar avonden per week als de kinderen in bed liggen, en donderdag is mijn schrijfdag. Ik ervaar het niet als druk, want ik doe het graag.'

Redigeren betekent vaak ook veel schrappen. Welke scène heb je met pijn in je hart uit je manuscript moeten schrappen?

'Achteraf gezien heb ik er minder moeite mee dat hij eruit is want het was too much, maar bij de kantooroorlog tussen Esmée en Jasmijn zat eerst nog een scène waarbij Esmée ondanks het 'chocoladeverbod' van Jasmijn, toch besluit om een Mars te eten. Als Jasmijn onverwacht binnenkomt schuift ze die zo onopvallend mogelijk onder haar billen omdat ze zo snel geen andere verstopplaats weet. Alleen houdt Jasmijn haar dusdanig lang aan de praat dat de reep begint te smelten. Esmée loopt de rest van de dag rond met een enorm grote bruine chocoladevlek op haar kont.

Ik bewaar deze scènes allemaal in een directory 'deleted scenes' zodat ik ze misschien ooit nog eens voor iets anders kan gebruiken, wat waarschijnlijk nooit gebeurt, maar het idee dat het niet zomaar weg is geeft me een bepaalde rust. ;)'

Als lezers mijn boek uit hebben, hoop ik dat ze…

'... blij en gelukkig zijn dat ze een poosje in de leuke wereld van Esmée hebben mogen leven. Dat het boek hen op wat voor manier dan ook geraakt heeft waardoor ze na afloop nog een tijdje met het verhaal of met Esmée in hun hoofd zitten.'

'Er zijn behoorlijk veel mensen die het schrijversschap ernstig overschatten'

'Cool, nu word je rijk en beroemd en dan kom je bij De Wereld Draait Door!', zei iemand in je omgeving toen je vertelde dat je boek binnenkort zou verschijnen. Wanneer is Scoop! een succes voor jou?

'Haha! Ja, er zijn behoorlijk veel mensen die het schrijversschap ernstig overschatten. Feit is dat er in Nederland slechts circa twintig schrijvers zijn die kunnen leven van hun boeken alleen. De rest is gewoon je parttime collega op kantoor, de postbode of iemand met een rijke partner.

Scoop! is voor mij een succes als het me lukt lezers te geven wat ik al aangaf: een stukje blijheid, geluk en inspiratie. Het liefst heb ik natuurlijk dat dit niet één lezer is maar dat het er heel veel zijn. Hoeveel precies vind ik lastig te zeggen, dat hangt voor mij ook samen met hoe blij de uitgever is. Als die zegt: Je hebt nu zo-en-zoveel exemplaren verkocht en dat is naar onze maatstaven heel netjes, dan ben ik ook tevreden.'

Welke feelgood-auteurs bewonder jij zelf?

'Without a doubt: Sophie Kinsella! Ik vind haar de queen of feelgood. Zo ogenschijnlijk losjes, humoristisch en beeldend als zij kan schrijven, waarbij je als lezer bijna samensmelt het het hoofdpersonage: ik vind dat gigantisch knap. Verder lees ik eerlijk gezegd weinig feelgood boeken. Enerzijds door tijdgebrek, anderzijds omdat ik vaak teleurgesteld ben in boeken van andere feelgood auteurs. Ze 'pakken' me zelden zoals de boeken van Sophie dat doen.'

'Ga eens op de stoel van een uitgever zitten'

Welke tips heb jij voor debutanten? Wat moeten ze vooral wel doen en wat juist niet?

'Er zijn veel mensen die goed kunnen schrijven en toch nooit uitgegeven zullen worden. Want naast dat je gewoon verdomd goed moet kunnen schrijven, moet je je ook onderscheiden. Dus: wees origineel. Dat hoeft niet op een heel grootse manier, dat kan ook in je stijl zitten of je invalshoek. En ga eens op de stoel van een uitgever zitten: Is jouw boek dusdanig commercieel dat een uitgever het met gemak aan voldoende mensen verkocht krijgt? Is het dusdanig uniek of urgent dat het wel uitgegeven móet worden?'

Werk ook aan een platform. Ik denk dat het voor mijn uitgever wel een pre was dat ik al enige bekendheid had door mijn columns, met een vaste lezersgroep en veel volgers op social media. Dat kwam natuurlijk niet van de ene op de andere dag, daar heb ik ook mijn best voor moeten doen.'

Tot slot: Je mag je boek pitchen in vijf zinnen! Niet meer en niet minder!

'Scoop! is origineel, grappig en meeslepend maar bovenal voor iedereen herkenbaar. Van binnen is iedereen een beetje Esmée en ben je haar niet, dan wil je haar zijn. Je wordt meegenomen in haar leven, op een avontuur dat door de vaart en de afwisseling in verhaallijnen nergens verveelt. Je wordt blij en gelukkig van dit boek, behalve als je het uit hebt en je beseft dat het veel te snel is gegaan. ;-)

Leesclub

Benieuwd naar Scoop! ? Iris Houx nodigt je uit om deel te nemen aan de leesclub met deze feelgood-roman! Schrijf je nu in!