Jan Paul Schutten: Lezen is leuker dan je denkt

Jan Paul Schutten komt (in een ver verleden) uit de reclamewereld en weet als geen ander hoe je goede campagnes moet maken. Daarin ligt de oorsprong van een van zijn plannen die hij met behulp van Stichting Lezen, het CPNB en andere leesbevorderende organisaties ten uitvoer wil brengen. “Laat kinderen zelf bedenken wat de voordelen van lezen zijn, waarom boeken zo leuk zijn. Het idee is om een prijsvraag uit te schrijven, waarin kinderen een campagne bedenken waarin ze hun klasgenoten zelf duidelijk maken dat lezen leuk is. Dat kan in de vorm van een poster of misschien wel een filmpje. Het voordeel is dat je kinderen er zelf over laat nadenken.”

Dat lezen belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen is allang geen geheim meer. Hoe meer je leest, hoe makkelijker het lezen wordt, hoe beter je schoolprestaties worden en niet alleen op taalgebied. “Het komt in verschillende onderzoeken naar voren dat door lezen de cijfers omhoog gaan bij alle vakken.”

Toch wijzen vele andere onderzoeken uit dat kinderen steeds minder lezen en dat scholen lezen in de klas wegens tijdgebrek zelfs niet meer doen. “Als je kinderen de keuze laat maken tussen een boek lezen en een spelletje op de computer spelen dan zullen bijna alle kinderen voor het computerspel kiezen. Een spel spelen kost nou eenmaal minder moeite. Lezen vraagt, vooral in het begin, veel energie en kinderboeken hebben een slecht imago bij kinderen. En er zijn nou eenmaal kinderen die echte boekenhaters zijn.”


Boekenhaters

Boekenhaters zijn van alle tijden en het fenomeen beperkt zich niet alleen tot Nederland. Het is iets internationaals en het komt in alle gelederen van de bevolking voor. Zo is de Australische kinderboekenauteur én kinderboekenambassadeur Jackie French een notoire boekenhater. “Zij is zo zwaar dyslectisch dat zij haar boeken niet kan schrijven en het aan een vriendin moet dicteren. Letterlijk haat zij boeken, maar zij is ervan overtuigd – en dat is ook mijn mening – dat er voor iedereen altijd wel een boek te vinden is dat de moeite waard is. Zelfs als je dus een notoire boekenhater bent, dyslexie hebt of met een andere leesprobleem kampt. Het is dan ook precies waar ik me voor wil inzetten als ambassadeur. Zoek net zolang tot je dat ene, leuke boek vindt dat voor jou de moeite van het lezen waard is.”

“Je zou maar dyslectisch zijn of een ander leesprobleem hebben en dan krijg je een of ander dik boek, waar je je dan met veel moeite doorheen worstelt. Dan heb je eindelijk het einde bereikt, kom je erachter dat er nog een tweede deel is, waar je je dan weer doorheen zou moeten worstelen. Dat werkt volstrekt demotiverend. Zo’n kind zal daarna niet snel weer een ander boek uit de kast pakken.”

Kort en overzichtelijk

Schutten – zelf schrijft hij voornamelijk informatieve boeken voor kinderen – is ervan overtuigd dat je kinderen met een informatief boek makkelijker over de streep kan trekken om te gaan lezen en het zelfs (weer) leuk te gaan vinden. “Je bent dyslectisch, maar houdt ontzettend van paarden, ruimtevaart, voetbal of robots. Als je een informatief boek met jouw favoriete onderwerp kiest, heb je de interesse al en je wordt in iedere alinea beloond met informatie. Dit soort boeken zijn een stuk overzichtelijker en hebben vaker kortere teksten.”

Kinderen zijn erg eenkennig en grijpen sneller naar boeken die ze (her-) kennen. Series, zoals Geronimo Stilton en Harry Potter, doen het dan ook altijd erg goed. “Ouders, maar ook leerkrachten zouden met de kinderen naar de bibliotheek of een boekwinkel kunnen gaan om samen eens te kijken naar welke boeken er verder te krijgen zijn. Wedden dat er dan iets tussen zit dat de moeite waard is en je wilt lezen?”

Hoewel Schutten zelf boeken aan de lopende band leest, zal het lezen en het uitkiezen van leuke boeken voor kinderen gestimuleerd moeten blijven worden. “Als ze jong zijn, lees je eerst aan ze voor. Zo leren kinderen al snel zelf hoe leuk verhalen zijn. Dan stap je over op samen lezen, wat dan op een gegeven moment overgaat in het kind zelf te laten lezen. Op die manier ontdekken kinderen zelf dat er leuke boeken bestaan.”

Spokesman Schutten

Een kinderboekenambassadeur verzorgt de promotie voor kinderboeken. Je bent hét gezicht, de spokesman op lees- en kinderboekengebied. Schutten neemt zijn taak dan ook heel serieus. Hij schrijft columns, voorwoorden en opiniestukken voor kranten, jureert en doet mee aan andere officiële dingen die hier mee te maken hebben.

Gaf zijn waardige voorganger Vriens – zelf afkomstig uit het onderwijs - er de voorkeur aan tijdens zijn ambassadeurschap vooral veel scholen te bezoeken, Schutten wil met zijn plannen dus vooral de media inzetten. Daarmee wil hij én het kinderboekenambassadeurschap én de aandacht voor boeken en lezen in een klap op de kaart te zetten, want zijn boodschap moge duidelijk zijn: “Lezen is leuker dan je denkt” en “Voor iedereen is er boek dat de moeite waard is.”

Schutten zal het kinderboekenambassadeurschap tot 2017 vervullen. Maar voordat alle Schuttenfans in paniek schieten: “Ik houd nog voldoende tijd over voor het schrijven van mijn boeken. Dat komt wel goed.” Schutten zet momenteel een punt achter het boek Het wonder van jou en je biljoenen bewoners (een boek over het menselijk lichaam), het vervolg op Het Raadsel van alles dat leeft. Het derde boek gaat over de vraag waarom de wereld bestaat. “Maar daar heb ik nog geen titel voor bedacht. Ik denk dat het zal beginnen met ‘Het mysterie.'” Het Wonderboek wordt begin december verwacht. Schutten schrijft verder aan het boek over het NOS Jeugdjournaal dat volgend jaar zal uitkomen. “En op de achtergrond spelen nog wat andere dingen; ideeën genoeg.”

 
Er wordt momenteel hard gewerkt aan de website voor de kinderboekenambassadeur. Binnenkort vind je ook op Hebban een speciale pagina met nieuws van kinderboekenambassadeur Jan Paul Schutten.