Jana Baeskens: ‘De menselijke psyche intrigeert mij enorm.’

In Veronica. Dagboek van een moordenaar verkent Jana het thrillergenre, maar zoekt ze tegelijkertijd de rand tussen YA en literatuur op. Grote thema’s als schuld, schuldgevoelens, rouw en loslaten komen aan bod. Een vlot verhaal over een moordlustig hoofdpersonage, vriendschap en familie, waarin de scheidslijn tussen verbeelding en realiteit grillig en vaag blijft.  

Je won op dertienjarige leeftijd al je eerste schrijfwedstrijd. Wanneer ontstond jouw passie voor schrijven?
“Toen ik 13 was (in 2010), nam ik inderdaad deel aan de Junior Journalist-wedstrijd van het Davidsfonds. Ik schreef daarvoor een kortverhaal met het thema ‘natuur en milieu’ en won een boekenpakket. Mijn drang om te schrijven heb ik al van jongs af aan. Ik moet rond mijn achtste gedichten en korte verhalen beginnen schrijven zijn. Die verhalen waren zo kort omdat ik ze nooit af maakte.”  

Waar komt jouw schrijftalent vandaan? Andere auteurs die jong debuteerden (zoals Solomonica de Winter en Thomas Heerma van Voss) komen vaak uit een schrijversfamilie. Hoe zit dat bij jou?
“Waar mijn schrijfdrang vandaan komt, weet ik niet. Die is er gewoon altijd geweest. Voor zover ik weet zitten er geen schrijvers in mijn familie. Ik heb nogal vaak de neiging om mijn gevoelens van me af te schrijven. De stap naar het jezelf proberen te verliezen in fictie is dan zeer klein.”  

Je debuut kent behoorlijk duistere randjes, en zou je misschien een combinatie van een thriller en een psychologische roman kunnen noemen. Wat vormde de inspiratie voor dit soms best heftige verhaal?
“Veronica ontstond eigenlijk op het moment dat ik besloot om eindelijk eens een verhaal volledig af te werken. In die periode was ik erg into thrillers. Het idee om eens vanuit het standpunt van een moordenaar te schrijven, vormde zich al snel. Ik vertrok vanuit het concept van een moord die per ongeluk gebeurde en vroeg me toen af of het wel degelijk een ongeluk was geweest. Vandaaruit is Veronica gegroeid.”  

Hoe verliep het schrijfproces van je debuut en hoe lang heb je eraan gewerkt? Vloeide het verhaal uit je pen of heb je best eens met de handen in het haar gezeten?
“Ik ben op veertienjarige leeftijd met Veronica begonnen. Het schrijfproces heeft zodoende een schandalige drie jaar in beslag genomen. Waaruit nogmaals de hardnekkigheid van mijn uitstelgedrag blijkt. Het idee van Veronica kwam spontaan in me op. Ik wist ook al wat er halverwege het verhaal moest gebeuren, maar de rest was nog helemaal blanco. Ik liet het verhaal op me af komen, als ik een scène in mijn hoofd had, begon ik te schrijven. Zo niet, dan liet ik er voldoende tijd over gaan. Tijd brengt raad!”  

Elk hoofdstuk in Veronica wordt ingeleid door een Latijnse spreuk. Je studeert Latijn Wiskunde. Waar komt jouw fascinatie voor het Latijn vandaan en waarom wilde je het in jouw verhaal verwerken?
“Na het zesde leerjaar wilde ik per se Latijn studeren in het middelbaar. Ik ben altijd al gefascineerd geweest door talen, dus zo’n vreemde, oude taal wist me zeker te boeien! Ik heb nu net mijn zesde jaar Latijn afgerond en heb deze richting met veel plezier gevolgd. Het leek me wel fijn om mijn studies in schoonheid af te sluiten door enkele Latijnse spreuken in mijn debuut te vervatten.”  

Ook heeft jouw hoofdpersoon een fascinatie voor namen en hun betekenis. Is dit ook iets dat jouw persoonlijke aandacht heeft en waarom?
“Persoonlijk hecht ik niet zoveel belang aan de herkomst en betekenis van namen. Dat is één van de vele interesses die ik en Veronica niet gemeenschappelijk hebben, net zoals moorden trouwens...”  

Hoewel de hoofdpersonages in Veronica nog jong zijn, komen er volwassen thema’s aan bod, zoals loslaten, het maken van fouten en het accepteren daarvan. Met welke doelgroep in gedachten schreef je aan het boek?
“Van meet af aan was mijn doelgroep al jong-adolescenten. Aangezien ik zelf ook tot deze leeftijdscategorie behoor, kan ik me zeer goed inleven in hun leefwereld. Ook jongeren worden vaak met thema’s als verlies, loslaten, etc. geconfronteerd en dat wilde ik met Veronica duidelijk weergeven.”  

Je bent duidelijk geïnteresseerd in de menselijke geest en de werking ervan. Is het iets waar je in het dagelijks leven ook mee bezig bent en waar je je in de toekomst nog meer op wilt richten?
“De menselijke psyche intrigeert mij enorm. Ik vind het geweldig hoe ons brein onze herinneringen kan vervormen en hoe het ons soms van bepaalde informatie probeert af te schermen. De menselijke geest is voor mij een onuitputbare bron van inspiratie. In volgende boeken zal ik deze component zeker blijven behouden. Is het feit op zich dat wij kunnen denken al niet geweldig? Dat we woorden kunnen vormen in ons hoofd die niemand anders kan horen? Op die manier kunnen wij ons anders voordoen, maar in ons hoofd zullen we altijd weten wie wij werkelijk zijn. Daar weet Veronica alles van!”  

Omdat je zo jong bent, is er weinig over jou bekend. Zijn er dingen die jouw lezers van je zouden moeten weten, voordat ze aan Veronica beginnen?
“Als ik drie woorden zou moeten kiezen om mezelf te omschrijven, zouden dat ‘creatief, emotioneel en leergierig’ zijn. Ik heb twee levensmotto’s: ‘I’d rather be a comma than a full stop’ en ‘Een dag zonder lezen is een dag verspild’. Schrijven is (uiteraard) mijn passie en voor de rest houd ik me bezig met boeken lezen en piano spelen. Ten slotte ben ik een echt hondenmens, wat voor sommige mensen relevant kan zijn sinds ik me heb laten vertellen dat er slechts twee soorten mensen bestaan.”  

Wie zijn jouw grootste inspiratiebronnen als het gaat om het schrijven van verhalen?
“Ik ben een liefhebber van The Twilight Saga maar ook vooral van The Host van Stephenie Meyer. Ook The Hunger Games van Suzanne Collins vind ik geweldig! Een tijdje geleden heb ik de boeken van Jessica Warman ontdekt. Ik bewonder haar vlotte en beeldende schrijfstijl enorm! Daarnaast heeft If I Stay van Gayle Forman me bijzonder veel weten te ontroeren. En zo kan ik nog een tijdje blijven doorgaan, hoor. Ik heb niet echt één schrijversidool. Ik geniet van verschillende boeken en lees vooral Young Adult–literatuur.”  

Ben je inmiddels al bezig aan een volgend boek, en zal deze heel anders van toon zijn dan je debuut?
“Ja, zeker! Mijn volgende boek zal weer het moordthema bevatten, maar ditmaal vanuit een ander perspectief. Het wordt veeleer een zoektocht naar de moordenaar terwijl je bij Veronica al weet dat zij de moordenaar is. Ook zal de klemtoon meer op de liefde liggen.”  

Wat kunnen we nog meer van jou verwachten in de toekomst? Waar zie je jezelf over een paar jaar?
“Volgend jaar ga ik taal- en letterkunde Nederlands - Engels studeren aan UGent. Ik hoop me dus nog meer in de literatuur te kunnen verdiepen. Ik ben zeker van plan om te blijven schrijven en zie mezelf over een paar jaar met nog wat extra boekentitels achter mijn naam. Dat hoop ik althans van harte! Schrijfster worden was mijn grootste droom en ik prijs mezelf dan ook zeer gelukkig!”  

Heb je tips voor andere jongeren die schrijven en willen debuteren?
“Mijn tip #1 voor jonge schrijvers is: schrijf wat je zelf graag zou lezen! Op die manier heb je toch al één voorstander van je verhaal. Zodra je zelf van je verhaal overtuigd bent, is de stap naar het overtuigen van anderen des te gemakkelijker. Daarnaast adviseer ik ook om je niet te laten beïnvloeden door je omgeving. Er zullen altijd mensen zijn die wat je doet bekritiseren. Zo heb ik vaak te horen gekregen dat er in schrijven geen toekomst zit, dat de kans dat mijn schrijfsels zullen worden uitgegeven miniem is. Maar wie laatst lacht best, toch? Met andere woorden: maak je dromen waar!”