Jet leest de sterren: september 2015

Ram (21 maart t/m 20 april)

Jouw emoties draaien in september op volle toeren, Ram. Met name als de Volle Maan in Vissen verschijnt ben je hypersensitief; grote kans dus dat je hierdoor behoefte hebt aan boeken als Lucca (1998) van Jens Christian Grøndahl, over een actrice die na een ongeluk blind wordt en haar leven met een overspelige man overdenkt, en Hella Haasses Oeroeg (1948), een Indische roman over de vriendschap — en het uit elkaar groeien — van een plantersjongen en de zoon van een inlander. Toch is het goed om de extremen een beetje te temperen. Probeer daarom eens De rest van de dag (1989) van Kazuo Ishiguro, een roman over een butler die zijn gevoelens zozeer weet te bedwingen dat hij niet alleen het fascisme dient maar ook zijn grote liefde versmaadt. Let er wel op dat je niet te ver doorslaat in controlerend gedrag; een roman als Tirza (2005) van Arnon Grunberg laat zien dat dit ernstige gevolgen kan hebben.

Stier (21 april t/m 21 mei)

Met Venus, de Nieuwe Maan en Mars in je liefdesgebied ben jij deze maand uitermate ontvankelijk voor romantische verhalen, Stier. Je kunt geen genoeg krijgen van boeken als Gevoel en verstand (1811) van Jane Austen (liefdesperikelen van de Engelse landadel), Obsessie (1990) van A.S. Byatt (waarin twee literatuurwetenschappers de geheime verhouding van twee Victoriaanse dichters achterhalen) en Peter Carey’s Oscar en Lucinda (1988), een liefdesverhaal over een 19de-eeuwse Engelsman die samen met een glasfabrikante een kerk wil bouwen in de Australische outback. Probeer je niet te veel mee te laten slepen door romances uit andere werelden en al te verre verledens; een stevige, hardboiled thriller als Verloren wereld (2015) van Dennis Lehane, over de Amerikaanse maffia van de jaren veertig, zet je weer met beide benen op grond.

Tweelingen (22 mei t/m 21 juni)

Jouw leven is op dit moment als een bijenkorf, Tweelingen, waarin het gonst van bedrijvigheid. Maar in jouw wens om iedereen tevreden te stellen kan je jezelf een beetje overschatten. Wees daarom realistisch en lees een roman als Publiek geheim (1987) van Bernlef, over een oude Oostblok-schrijver die zich tegen de staatscensuur verzet, of Pérez Galdós’ Mededogen (1897), waarin, aan de hand van de odyssee van de mooie dienstbode Nina, een beeld wordt geschetst van het leven aan de zelfkant in 19de-eeuws Madrid. Ook is het goed om je af en toe terug te trekken met een roman waarin er niet zo groots en meeslepend wordt geleefd als soms van je verwacht wordt. Zoals Het bureau van J.J. Voskuil, een zevendelige cyclus over het kantoorbestaan maar ook een kroniek van de Nederlandse samenleving in de naoorlogse jaren, of Dorst (2012) van Esther Gerritsen, waarin de relatie tussen een ongeneeslijk zieke moeder en haar verslavingsgevoelige dochter wordt beschreven.

Kreeft (22 juni t/m 23 juli)

Tijdens de eerst dagen van september bevindt Venus zich retrograad in de linkerzone van je horoscoop, en dat zorgt ervoor dat je vol positiviteit en optimisme aan de maand begint. Daarom kan je best een paar minder vrolijke titels aan: zoals De Rode ruiterij (1923–1925), een verzameling korte gruwelverhalen waarin Isaak E. Babel zijn ervaringen als correspondent bij een kozakkenregiment in de Pools-Russische Oorlog verwerkte, en Het geluid van vallende dingen (2011) van Juan Gabriel Vásquez, waarin de gewelddadige drugsoorlogen in Colombia tijdens de jaren 70 en 80 worden bezien vanuit de ogen van ‘gewone’ mensen. Zoals bij alles geldt ook hier het adagium ‘met mate’; je doet er dus verstandig aan om ook lichtere kost tot je nemen, zoals Kleine schandalen van Panos Karnezis (2002), een bundel licht absurdistische verhalen over de bewoners van een arm Grieks dorp, of Zijde (1996) van Alessandro Baricco, waarin een zijdehandelaar steeds verder moet reizen omdat er een rupsenplaag is die zijn handel schaadt.

Leeuw (24 juli t/m 23 augustus)

De komst van de herfst zorgt bij jou voor onrust en irritaties, Leeuw. Geïntrigeerd door de titel stort je je op De logica van het moorden (2008) van Aifric Campbell — om er vervolgens achter te komen dat het gaat over een psychoanalyticus die zijn patiënten laat ontsporen zodat hij hun wederwaardigheden kan gebruiken als materiaal voor de romans die hij onder pseudoniem schrijft. Daarmee is het een ander boek dan je had verwacht, maar je geniet er niet minder van. In diezelfde lijn ga je door met Zomerhuis met zwembad (2011) van Herman Koch, waarin een cynische huisarts zich voor het medisch tuchtcollege moet verantwoorden voor de dood van een van zijn patiënten. Toch is het aan te raden om deze maand ook wat boeken met vrolijkere, en vooral vriendelijkere personages tot je te nemen. Zoals Orlando (1928) van Virginia Woolf, een pseudobiografie van een adellijke dichter die van geslacht verandert en de eeuwen trotseert, of Jan van Akens Het oog van de Basilisk (2000), over de ontmoeting tussen Leo de Grote en Attila de Hun.

Maagd (24 augustus t/m 23 september)

 Je hebt het gevoel dat je deze maand je greep op werkelijkheid een beetje verliest, Maagdje. In lijn met dit gevoel grijp je naar boeken als Libra (1988) van Don Delillo, een paranoiathriller waarin Kennedy’s moordenaar Lee Harvey Oswald de hoofdrol speelt, en Gentlemen/Gangsters (1980/2005) van Klas Östergren, een dubbelroman over een schrijver die zich uitlevert aan de Stockholmse onderwereld en te maken krijgt met (letterlijk) onzichtbare vijanden. Het is raadzaam om je niet geheel te laten meevoeren door de beschreven achtervolgingswanen en hallucinaties, maar als je toch graag over niet-bestaande werelden wilt lezen is een boek als Het recht van de Radch (2013) van Ann Leckie, waarin Breq (vroeger een artificieel intelligent ruimteschip) wraak neemt op het wezen dat haar haar lichaam heeft afgenomen, een veiligere keuze; of Haruki Murakami’s Hard-boiled Wonderland en het einde van de wereld (1985), over een jonge wetenschapper die, na een mislukt experiment, een reis maakt door zijn eigen onderbewuste geest.

Weegschaal (24 september t/m 23 oktober)

 Elk jaar vind je het weer moeilijk, Weegschaal, wanneer de zomerse dagen geteld zijn en de herfst haar intrede doet. Om de overgang wat makkelijker te maken is het aan te raden boeken te lezen waarin de zomer nog een tijdje voortduurt: De zwangere weduwe (2010) van Martin Amis bijvoorbeeld, over de seksuele revolutie die een schrijver in spe beleefde tijdens een hete zomer in een Italiaans kasteel met een groep mooie mensen; of Erwin Mortiers Godenslaap (2008), waarin een honderdjarige vrouw heen en weer springend door de tijd vertelt over de zomers die haar leven veranderden. Zeker wanneer je deze combineert met romans als Koetsier Herfst (2008) van Charlotte Mutsaers, over een eenzame schrijver die zijn inspiratie hervindt bij een dierenactiviste met een zwak voor Osama Bin Laden, en De herfst van de patriarch (1975) van Gabriel García Márquez, over een oude dictator die sterft in eenzaamheid, zal je het begin van de herfst dit jaar sneller accepteren.

Schorpioen (24 oktober t/m 22 november)

Je bent deze maand een beetje aan het kwakkelen, Schorpioen. Een pijntje hier, een pijntje daar… geen beter moment dus om te beginnen in De verdovers (2011) van Anna Enquist, een onconventionele doktersroman over de kloof tussen anesthesisten en psychiaters. Het liefst lees je deze maand over personages die ook ‘iets’ hebben — zoals de aan kanker lijdende vrouw in J.M. Coetzees IJzertijd (1990) die, in de tijd die haar nog rest, de krottenwijken rond Kaapstad leert kennen, of de wereldberoemde architect in Graham Greenes Een opgebrand geval (1960), die in een leprakolonie (voor even anoniem) een nieuw leven opbouwt. Maar wat je echt geruststelt is een roman als Corpus Delicti van Juli Zeh (2009), over een autoritaire staat in de toekomst waar ziektes zijn uitgebannen.

Boogschutter (23 november t/m 22 december)

 Je hebt onrust in je lijf, Boogschutter. Het liefst zou je de dagelijkse sleur willen ontvluchten en een verre reis maken. Omdat de omstandigheden dit helaas niet toestaan, grijp je naar boeken die je naar exotische locaties brengen: Ismail Kadares Kroniek van de stenen stad (1971) bijvoorbeeld, dat zich afspeelt in een oeroud bergstadje in Albanië tijdens de Tweede Wereldoorlog, De handelaar in verledens (2004) van José Eduardo Agualusa, waarin een albino antiquaar de Angolese upperclass van verzonnen verledens voorziet, of De klap (2008) van Christos Tsiolkas, waarin het slaan van een irritant kind tijdens een barbecue in Melbourne de gemoederen hoog doet oplopen. Lees, om je uiteindelijk weer een beetje met beide benen op de (Nederlandse) grond te krijgen, ook Opwaaiende zomerjurken (1979) van Oek de Jong, een fragmentarische bildungsroman over een gevoelig jongetje die zich afspeelt in Friesland, op de Zeeuwse eilanden en in Amsterdam.

Steenbok (23 december t/m 20 januari)

Mercurius en Saturnus reizen vlak langs jouw sterrenbeeld, en daarom maakt september iets opstandigs is je los, Steenbok. Je geniet deze maand extra van een boek als Nicholas Nickleby (1838-1839) van Charles Dickens, waarin een opstandige schoolmeester zich aansluit bij reizend acteursgezelschap, of Kader Abdolah’s Spijkerschrift (2000), over de relatie tussen een doofstomme vader en zijn opstandige zoon. Maar maak het niet te bont; zorg voor tegenwicht met romans als De maan en het vuur (1950) van Cesare Pavese, waarin een emigrant na twintig jaar terugkeert in zijn paradijselijke geboortedorp, en Plattegrond van een jeugd (2010) van Wanda Reisel, een combinatie van fictie en nonfictie, gepresenteerd als herinneringen aan de kamers van het ouderlijk huis van de schrijfster.

Waterman (21 januari t/m 18 februari)

 Je bent boos op de wereld, Waterman. En daarom stort je je op romans als Holzfällen (1984) van Thomas Bernhard, waarin een schrijver walgend verslag doet van een artistiek avondje bij een rijke componist en zijn vrouw, en Europa (1997) van Tim Parks, over een leraar Engels die in een bus vol demonstranten op weg is naar Straatsburg en scheldt op de wereld om hem heen. Toch is het niet goed om te lang met die negatieve gevoelens te blijven zitten. Probeer daarom eens Laat het feest beginnen! (2009) van Niccolò Ammaniti, een filmisch en bruisend geschreven roman over een decadent feest in Rome dat op absurde wijze uit de hand loopt, of Ik ook van jou (1992) van Ronald Giphart, waarin twee studenten een zomerse kanotocht in de Dordogne maken en op zoek zijn naar literatuur en seks.

Vissen (19 februari t/m 20 maart)

Je hebt al een tijdje het gevoel dat je gevangen zit, Vissen, en deze maand voel je de behoefte om je je daarvan (of daaruit) te bevrijden. Je identificeert je met personages als de zeventienjarige Lydia Sinclair uit Hoeders van het huis (1982) van Lisa St Aubin de Terán, die zich op de haciënda van haar kersverse echtgenoot de gevangene is van haar rijke huiselijke leven, en de Zwitserse architect die in Arnon Grunbergs De man zonder ziekte (2012) in een cel in Bagdad belandt wegens verdenking van spionage. Maar als je echt wat aan je situatie wilt veranderen is het aan te raden om te beginnen in Een krans van bladeren (1976) van Patrick White, waarin de 19de-eeuwse boerendochter Ellen Roxburgh weliswaar door Aborigines gevangen wordt genomen maar vervolgens ontsnapt, of in Een portret van de kunstenaar als jongeman (1916) van James Joyce, over een ambitieuze jongen die zich met vallen en opstaan bevrijdt van de knellende banden van familie, katholicisme en Iers nationalisme.