John Brosens: 'Ik heb mijn onderwijsjasje voorgoed uitgetrokken.'

Bloedbroeder 1618 is jouw derde jeugdboek dat zich afspeelt in de zeventiende eeuw. Waar komt jouw belangstelling voor deze periode vandaan?  
"Het is allemaal gekomen door mijn eerste jeugdroman Koers pal noord, over een onbekend avontuur van de nog jonge Michiel de Ruyter, in 1623. Tijdens de research voor dat manuscript ontdekte ik zoveel zaken over die tijd waar ik echt geen idee van had dat ik besloot er meer uit te halen. Maar na Een kaart van Berbice (dat in 1692 speelt) en Bloedbroeder 1618 vind ik het wel genoeg. Ik heb nu plannen voor een historisch YA-verhaal dat in de tijd van Napoleon speelt."

Het op feiten gebaseerde verhaal van Bloedbroeder 1618 trof je aan in het archief van de West-Indische Compagnie. Hoe kwam je daar verzeild? Was je op zoek naar een nieuw verhaal?
"Ik kwam Lourens Lourenszoon tegen in een uitgave van de Provincie Zeeland over het eigen maritiem verleden, geschreven door Jan J. B. Kuipers. Een alinea, meer niet, maar wel erg intrigerend: een doodgewaande zeeman komt na een verblijf van acht jaar bij mensenetende indianen in het Amazonegebied toch behouden thuis! Dat moest wel een fantastisch avontuur zijn! Het intrigeerde me en ik kwam er niet van los.  Gelukkig had Kuipers de bron er netjes bij vermeld, dus kon ik het spoor van Lourens met weinig moeite oppikken…"

Hebban-recensente Maud Goossens zegt in haar bespreking van Bloedbroeder:  “John Brosens neemt je mee door de straten van zijn geboortestad Vlissingen, over de warme wateren van Zuid-Amerika, de diepe rimboe in, om daar een samenleving te leren kennen die in vele opzichten radicaal anders is dan de onze, zowel toen als nu.” Hoe heb je je voorbereid op het schrijven van dit boek? Hoeveel onderzoek was er nodig om die twee verschillende culturen zo gedetailleerd te kunnen beschrijven?
"Ik was graag ‘in het echt’ naar het Amazonegebied gegaan, maar dat was teveel van het goede. Maar een zoektocht door de National Geographic, YouTube en het fotoboek Mekaron van Michel Pellanders leverde volop achtergrondinformatie op, net als de archieven van het Scheepvaartmuseum in Amsterdam en het Wereldmuseum in Rotterdam. Tot mijn teleurstelling was de Braziliaanse ambassade helemaal niet scheutig met informatie, maar eigenlijk is dat ook een heel ouderwets circuit om informatie te verzamelen. Het bevestigde wel mijn gevoel dat de Amazone-indianen nog steeds in het verdomhoekje zitten. De research voor het boek nam all-in-all vijf maanden in beslag."

Je stond 38 jaar voor de klas voordat je in 2002 fulltime begon te schrijven. Is het je intentie om met het publiceren van young adultboeken de jeugd nog steeds iets bij te brengen?
"Nee, ik heb wat dat betreft mijn onderwijsjasje voorgoed uitgetrokken. Ik ben ervan overtuigd dat lezers in staat zijn om zelf te bepalen wat ze uit boeken willen oppikken en wat niet. Ik reik het aan en that’s it. Het is niet mijn bedoeling om pedagogische of morele boodschappen over te brengen, met zo’n instelling zou ik het intellect van jonge mensen beledigen. Bovendien: via mijn thrillers heb ik ontdekt dat je als auteur nogal dom bezig bent als je steeds maar van alles uit wilt leggen. In een verhaal gaat het om een goede mix van vaart, spanning en diepgang; als de verhouding tussen die drie aspecten klopt is er ook geen uitleg nodig." 

Bloedbroeder 1618 is een behoorlijke pil van 360 pagina’s, je dikste YA-boek tot nu toe. Denk je dat jongeren makkelijk zo’n boek op zullen pakken, in deze tijd vol afleiding in de vorm van de social media?
"Het is net als met rokers: de groep als geheel wordt steeds kleiner – en zij die overblijven zijn feller en fanatieker. Maar ik maak me daar niet zo ongerust over: veel YA-boeken hebben een aardig dikke rug. Het hoort bij het genre. Bovendien: ik ben ooit afgestudeerd op het onderwerp ‘leesbevordering’ en alles wat ik daarvan weet stop ik in mijn boeken. De lezer loopt dus het gevaar dat ik hem/haar vanaf het begin stevig beet pak en zonder pardon het verhaal binnen sleur. Wie dus zomaar wat in Bloedbroeder 1618 rondbladert en een stukje leest is verkocht."

Wat is voor jou belangrijker bij het schrijven van een boek? Het historische verhaal overbrengen aan de lezer of vooral een ontzettend spannend verhaal schrijven, verpakt in historie?
"Het gaat mij vooral om het creëren van een spannend verhaal. Wat dat betreft maak ik me drukker om de band die mijn lezers opbouwen met de hoofdpersoon en de problemen, conflicten en emoties waarmee hij/zij te maken krijgt. Die zaken dienen de lezer in het hart te raken. Om dat te bereiken maakt het niet zoveel uit in welke tijd het boek speelt. De emoties en problemen waar jonge mensen tegenaan lopen zijn van alle tijden: vrienden waar je op rekent en die je laten vallen, ervaringen die je overspoelen waar je geen weg mee weet en die je met niemand bespreken kunt, eisen waaraan je niet wilt of kunt beantwoorden, beslissingen die je moet nemen. De lijst is eindeloos."

In maart wordt de eerste boekenweek voor young adults georganiseerd: de Literatour. Wat vind je van dit initiatief?
"Alle initiatieven op dit terrein zijn welkom. Ik zou er graag op de een of andere manier aan bijdragen, maar om ondoorgrondelijke redenen heeft er nog niemand aan mij gedacht."

Is deze Literatourweek volgens jou de manier om jongeren weer, of meer, aan het lezen te krijgen? Of zie je daarvoor alternatieven of andere oplossingen?
"Ik geloof niet zo in het promoten van ‘literatuur’ richting jongeren en ik heb het gevoel dat YA er in de Literatourweek bekaaid afkomt. Het lijkt me vooral nuttig om initiatieven te belonen die van onderaf komen. Neem Facebook: daar zie je heel aardige dingen voorbij komen in de vorm van spontane communities van enthousiaste lezers. Dat zou op de een of andere manier productiever gemaakt kunnen worden. Ik betwijfel of uitgevers en CPNB daar met een open mind in staan. Het is logisch zij van alles en nog wat bedenken om de omzet van boeken te vergroten, maar ik vrees dat men daar vooral top-down denkt en liever vertaald werk in de markt zet dan gericht naar schrijftalent in Vlaanderen en Nederland te zoeken."

In een interview met Crimezone zei je eens: ''Ik peins áltijd over een nieuw boek. Het is een positief soort virus dat in je lijf zit, niet te bestrijden is en elke dag de kop opsteekt.'' Wat voor soort werk zit er nu in je hoofd? Ben je al bezig met een nieuw boek?
"Ik ben nog niet genezen. Ik heb net een manuscript voor een thriller af en zoek daar een avontuurlijk ingestelde innovatieve uitgever voor. En een nieuw jeugdboek bevindt zich in de finale fase. De werktitel is Hexagon - het genootschap van het zachte licht en gaat over een jongen van 13 die tussen de spullen van zijn overleden (merkwaardige) oom een vreemd instrument vindt. Zo ontdekt hij hoe je via onzichtbare krachtlijnen over de hele wereld kunt reizen. Maar dat mag alleen als je lid van het genootschap bent en daarom wordt er jacht op hem gemaakt."

Recensente Maud schrijft ook: “Zoals we gewend zijn geeft Brosens ons verfrissende plot twists en een open einde dat smeekt om een vervolg op het verhaal van de bloedbroeder, Lourens Lourenszoon.” Kunnen we een vervolg verwachten op Bloedbroeder 1618?
"Nee. Bloedbroeder 1618 is gebaseerd op gebeurtenissen die werkelijk hebben plaatsgevonden. Eerlijk gezegd ben ik zelf ook benieuwd hoe het verder ging met Lourens en ‘zijn’ Arocouros-indianen. Maar om een vervolgboek te realiseren dien ik een volledig fictief verhaal op poten te zetten. Dat kan natuurlijk wel, ik heb er genoeg fantasie voor. Maar als ik dat doe? Zou ik daarmee Bloedbroeder 1618 niet tekort doen? Omdat een volledig gefantaseerd vervolgverhaal de geloofwaardigheid van het origineel teniet doet?"


Nieuwsgierig naar meer over Bloedbroeder 1618? De volledige recensie van Maud Goossens vind je hier.

Foto John Brosens: (c) Huig de Kreij