Jonge Schrijversavond: dubbeltalent Shira Keller

Shira Keller (1985) is een dubbeltalent. Nadat ze in 2008 als theatermaker afstudeerde aan de Toneelacademie Maastricht, besloot ze zich fulltime aan het schrijven te wijden, wat resulteerde in haar roman M. Ze leeft afwisselend in Amsterdam en een Zwitsers bergdorpje, waar ze samenwoont met een goochelaar. Met haar debuutroman M. won ze de Academica Literatuurprijs 2013.

1. Is M. autobiografisch?
"Grappig dat je dat vraagt. Het is de enige vraag die me tot nu toe in ieder interview gesteld is. Ik heb een bloedhekel aan die vraag. Er zijn volgens mij twee soorten schrijvers; (1) schrijvers die zichzelf door middel van hun boeken op de voorgrond willen plaatsen en (2) schrijvers die zich achter hun boeken proberen te verschuilen. Ik behoor tot het tweede soort. Ik heb totaal geen behoefte om het in interviews over mijn persoonlijke leven te hebben en kan me ook niet voorstellen dat een wildvreemde daarin geïnteresseerd is. Het gaat er in boeken niet om of iets waar is, maar of iets waarachtig opgeschreven is. Ik zie die terugkerende vraag dan ook maar als compliment." 

2. Waar blijft je tweede boek?
"Mensen, vooral collega-schrijvers, kijken me altijd ietwat bezorgd aan als ze me die vraag stellen. 'Gaat het wel goed? Er komt toch nog wel een tweede?' Jazeker komt er een tweede boek. Maar ik ben er niet krampachtig mee bezig het zo snel mogelijk de wereld in te sturen. Of ik aan het eind van mijn loopbaan vijf of tien of tachtig boeken geschreven heb, kan me niet zoveel schelen. Wat me wel kan schelen is of ik trots ben op de boeken die ik uitgebracht heb. En ik wil geen tijd verspild hebben. Mijn tweede boek komt eraan, maar wordt niet gepubliceerd voordat ik er voor honderd procent achter sta."

3. Wat vind je van het onrecht dat vrouwelijke schrijvers wordt aangedaan?
"Die vraag is gebaseerd op een premisse waar ik het niet mee eens ben. Ik ben er heilig van overtuigd dat boeken die echt goed zijn gelezen en gewaardeerd worden, of ze nu zijn geschreven door een man, een vrouw of een konijn. Iemand (Jamal Ouariachi) betoogde laatst dat de onderwaardering van vrouwelijke schrijvers met het geringere pagina-aantal van hun boeken te maken zou hebben, en dat dunne boeken een gebrek aan ambitie verraden. Dat vind ik complete bullshit. De kracht van een verhaal zit hem niet in het aantal pagina's (laat staan de ambitie van een schrijver!). Toch: mijn favoriete Nederlandse schrijvers zijn zonder uitzondering mannen. (Goed, een kleine uitzondering toch voor Jannie Regnerus.) Waarom? Misschien heeft het met de toon te maken. Mannen hebben (excuus voor de generalisatie) van huis uit meer een no-nonsense mentaliteit. Ze hebben minder de behoefte het 'waarom' achter gevoelens en gedrag uit te pluizen. Ik hou van personages die meer doen dan denken, ik vind het prettig als het psychologiseren aan mij, de lezer, wordt overgelaten. Boeken over analyserende personages verzanden snel in geneuzel. Verder: een goed boek is een goed boek. Er aandacht aan schenken recensies en prijzen 50/50 onder vrouwen en mannen te verdelen, vind ik ronduit discriminatie." 

4. 'Jonge schrijvers schrijven over onverschillige personages zonder ambitie.' Wat vind je van die stelling?
"Joost de Vries publiceerde hier laatst in De Groene een essay over (een verkorte versie van een essay uit zijn recente bundel Vechtmemoires). Hij toont aan dat de afwezigheid van gevoelens en richting/ambitie een belangrijk thema is in veel nieuwe literatuur. Abdelkader Benali beweerde in andere (wat minder genuanceerde) woorden ongeveer hetzelfde. Het klopt; richtingsloosheid en individualisme tekenen momenteel de literatuur van jonge schrijvers. Onze generatie is wanhopig op zoek naar richting, zingeving, en dat zie je terug in onze personages. De Vries concludeert dat deze thematiek te weinig belang heeft en zelfs een reden is voor het feit dat steeds minder mensen literatuur lezen. Daar ben ik het absoluut niet mee eens. De personages die hij in zijn essay beschrijft zijn alles behalve onverschillig: hun zoektocht naar richting en gevoelens is van levensbelang. Een personage zonder expliciete noodzaak kan een zeer noodzakelijk boek opleveren. Alleen weet de ene schrijver dat iets effectiever voelbaar te maken dan de andere."

www.jongeschrijversavond.nl, Stadsschouwburg Amsterdam, 21 november