Interview /
Karen Rose: 'Ik was als tiener een nerd'
Ze heeft donker sluik haar, is volslank en straalt alom vriendelijkheid uit. Alleen heeft ze enig probleem met het focussen van haar blik. Oorzaak is een gloednieuwe Amerikaanse operatiemethode die haar van haar staar verlost heeft. Het onvoorziene gevolg is een bont en blauw oog dat duchtig traant. Maar, daar waar zij enkele maanden geleden de wereld alleen nog door een grauwsluier zag, daar is de mist opgetrokken en zijn de kleuren en vormen teruggekeerd. Karen Rose kan weer zien en schrijven en is dus een blij mens. En dat zij zo blij is mag een wonder heten, want het leven heeft veel tegenslag voor haar in petto gehad.
Brood en koekjes
Karen Rose werd geboren in Baltimore (Marilyn) aan de oostkust, iets ten noorden van Washington DC. Haar moeder was een huisvrouw uit duizenden. Ze bakte brood en koekjes en was er altijd voor Karen en haar zuster. Haar vader was een ander verhaal. Hij werkte als regeringsambtenaar voor de nationale veiligheidsdienst. Karen: “Niemand van ons gezin had enig idee wat hij deed. Hij zei niets en wij vroegen niets. Tot de dag dat hij stierf hebben we nooit geweten wat hij deed. Ik was als tiener een nerd. Ik hield van wiskunde en techniek. Op de universiteit leerde ik mijn man kennen. Hij studeerde psychologie en ik studeerde voor ingenieur. Nadat we afgestudeerd waren, begon hij een eigen praktijk en werkte ik een tijd als leraar en later als chemisch analiste.”
Tegenslagen
Het leven lachte het jonge paar toe, maar kreeg een andere wending toen ze twee dochters kregen die allebei extra aandacht nodig hadden. De oudste, Sarah, was invalide en was voorbestemd haar leven in een rolstoel door te brengen. De jongste dochter, Hannah, werd doof geboren. Tot overmaat van ramp kreeg Karens man kanker en kon hij niet meer werken.
En hoewel Karen haar man en dochters op alle mogelijke manieren ondersteunde, was er ook de noodzaak om geld te verdienen. Die noodzaak zou indirect het begin van Karens schrijverschap inluiden.
Vliegangst als aanzet tot lezen
Rose: “Het was een dramatische tijd. Ik herinner het me nog goed. Mijn man was altijd zelfstandig ondernemer geweest en had dus geen recht op enige vorm van sociale voorziening. Er kwam dus geen geld binnen. Gelukkig kon ik vrij snel een baan krijgen, maar daar moest ik veel voor vliegen. Daar was ik niet blij mee, want ik heb ontstellende vliegangst. De dag voordat ik moet vliegen ben ik zo nerveus dat ik voor niemand meer aanspreekbaar ben. En als ik nerveus ben ga ik veel en snel praten. In een vliegtuig ratel ik maar door tegen de mensen die naast me zitten. De meeste mensen zijn begripvol, maar op een dag zat ik naast een man die er niet van gediend was. Hij beet me toe: “Dame, koop een boek en ga lezen!” In wezen een goed idee. Toen ik thuis kwam, ging ik naar de bibliotheek en leende stapels boeken. Allemaal romantische boeken met happy endings. Het was een periode in mijn leven met zo veel zorgen en ellende dat ik happy endings nodig had. Ik ben in dat opzicht niet uniek, hoor. Ik hoor van veel lezers dat in tijden dat thuis alles uit de hand loopt en alle controle verdwenen is, een boek met een happy ending troost en verlichting biedt.”
Visioen
“Een paar jaar en honderden boeken later kreeg ik een soort visioen. Het was een heel verhaal dat aan mijn geestesoog voorbijtrok, alsof ik in de bioscoop naar een film zat te kijken. En dat herhaalde zich de volgende dagen. Ik zat op mijn werk iedereen glazig aan te kijken terwijl mijn hersens op volle toeren draaiden. Ik werd er gek van. Op een bepaald moment besloot ik op te schrijven wat ik steeds voor me zag. Ik was toen 29 jaar en ik zat op een foeilelijke oranje bank in de kelder van mijn beste vriendin. De ene scène na de andere rolde uit mijn computer. Ik kon niet meer ophouden. Ik was op slag verslaafd geworden aan schrijven. Thuis, als de baby sliep, ging ik meteen weer achter mijn pc zitten. Dat was het begin van mijn schrijfcarrière. Mijn eerste verhalen waren geen romantische verhalen, maar familieverhalen. Er waren kinderen, ouders, leraren en natuurlijk conflicten. Maar alle verhalen eindigden met een happy end. Ik schreef maar door. En elke keer als ik een boek af had was ik een tijdje treurig. Dan was de wereld die ikzelf geschapen had weer verdwenen, net op het moment dat ik me er veilig in begon te voelen. Mensen die mij kennen, vinden mij een babbelkous. Maar vreemd genoeg ben ik in een vreemde omgeving heel introvert. Als ik nu een bar zou binnenlopen zou ik ongetwijfeld de meest zwijgzame gast van die bar zijn. Daarom voel ik me zo thuis in de droomwereld van mijn boeken.”
How to market your novel
Het ging Karen Rose er in eerste instantie niet eens om haar boeken gepubliceerd te krijgen. Schrijven was voor haar een hobby, een vlucht naar een wereld die ver weg was van de moeilijke werkelijkheid. Karen Rose: “Het was mijn man die op een gegeven moment zei dat ik mijn boeken moest laten uitgeven. Hij kwam thuis met het boek How to market your novel. Daarop stuurde ik mijn eerste boek naar diverse uitgevers. Ze weigerden allemaal omdat een boek van 250.000 woorden hen iets te veel van het goede leek. Pas nadat ik het boek flink ingekort had, wilde een literair agent mij vertegenwoordigen. Hij stelde voor om wat meer spanning toe te voegen. Dat heb ik gedaan, zonder de romantische aspecten uit het oog te verliezen. Vandaar dat mijn thrillers ook wel romantische thrillers worden genoemd. Ik heb me door niemand laten inspireren. Ik heb een heel andere stijl dan Nora Roberts, Tami Hoag of Lisa Gardner van wie ook wel wordt gezegd dat ze romantische thrillers schrijven. De kunst is om een goede balans te vinden. De ene lezer wil meer romantiek, de ander wil meer thriller. Nu ik wat verder ben, probeer ik met elk boek om beide groepen tevreden te stellen. Maar ik moet oppassen. Als thuis de zorgen toenemen, heb ik de neiging om meer romantiek en geluk in mijn boek te verwerken.”
Overdadig geweld
Hoe goed Karen Rose ook nadenkt over de balans tussen romantiek en geweld, in de Vartanian-trilogie (Sterf voor mij, Schreeuw voor mij, Moord voor mij), spat het bloed van de pagina’s. In deze drie boeken is ze de evenknie van schrijfsters als Karin Slaughter, Tess Gerritsen en Mo Hayder die vaak tegen de onvervalste horror aanzitten. Zo beschrijft Rose in Sterf voor mij minutieus de handelingen van een sadistische moordenaar die er genoegen in schept zijn slachtoffers te horen schreeuwen, waarna hij hen vermoordt met middeleeuws wapentuig. Het zijn ijzingwekkende passages die totaal niet lijken te passen bij een vriendelijke schrijfster als Karen Rose die dol is op romantiek. Rose: “Wat ik beschrijf is oneindig geweld tegen jonge meisjes, die soms in de prostitutie werkzaam zijn of die soms hun moordenaar via chatrooms ontmoet hebben. Dat is in werkelijkheid een enorm probleem in Amerika. Aan de ene kant heb je de meisjes die via de chatroom een man ontmoet hebben met wie ze afspreken in de veronderstelling dat ze een jongen van hun eigen leeftijd gaan ontmoeten. Vaak zijn het echter verknipte volwassenen: sadisten of pedofielen die op een afgelegen plek met de meisjes afspreken, hen overmeesteren en hun lusten op hen botvieren waarna ze soms de meisjes ook vermoorden. Datzelfde geldt voor jonge prostituees die via hun gsm met een klant afspreken. In de VS zijn duizenden meisjes met huiselijke problemen die van huis weglopen en die door geldgebrek willige slachtoffers worden van sadisten en psychopaten. En er zijn in Amerika zoveel stille, geïsoleerde plekken ver van enige behuizing waar kwetsbare meisjes mee naartoe genomen worden. De FBI heeft een lijst met 850.000 vermiste personen, van wie de meesten waarschijnlijk dood zijn. En een groot deel van die vermisten zijn meisjes. Het idee voor de chatroom kwam van mijn zuster die tegenover een pedofiel bleek te wonen. Mijn zuster, die kinderen heeft, was doodsbenauwd. De buren ontdekte dat hij actief was in chatrooms. Over die gevaarlijke situatie heb ik een boek willen schrijven. Het is een aanklacht en een waarschuwing tegelijk. Pas op! Het kwaad heeft een vriendelijk gezicht. Het kan je buurman zijn, de melkboer, de dry cleaner. Je weet het nooit.”
De dood in haar ogen
“Maar niet alleen kinderen die het internet opgaan, lopen gevaar. Het geldt ook voor volwassenen. Ik heb daarover geschreven in mijn boek De dood in haar ogen (2011) waarin een aantal mensen die op het internet meedoen aan een spel plotseling zelfmoord plegen. De vraag is of het vrijwillig gebeurt of dat zij het slachtoffer zijn van een seriemoordenaar. Dat laatste is het geval. Het probleem is dat mensen die op internet met elkaar in contact komen, denken dat zij anoniem zijn. Maar je bent helemaal nooit anoniem op internet. Als iemand je wil vinden, kan dat. Hetzelfde geldt voor alle gegevens die via facebook voor iedereen beschikbaar zijn. Ze kunnen op een goede, maar ook op een kwade manier worden gebruikt. Mensen moeten zich veel meer bewust zijn van het gevaar. Met name kinderen zijn in dat opzicht veel te naïef. Een dwaze foto die je op internet plaatst, kan je je hele leven achtervolgen en je carrièreplannen voorgoed vernietigen. Een blootfoto die door een meisje op haar 16e wordt geplaatst, kan op haar 30e een onoverkomelijk struikelblok blijken voor een goede baan. Ik heb e-mails gekregen van lezeressen die me bedankten omdat ik hun ogen geopend had met De dood in haar ogen.”
Eerst was er de man...daarna de vrouw
In het nieuwste boek dat in Nederland verschenen is, De mond gesnoerd, wordt de hoofdrol vervuld door een vrouw, rechercheur Olivia Sutherland. Een trendbreuk met de vorige boeken waarin de hoofdrol was weggelegd voor mannen als FBI-agent Daniel Vartanian en rechercheur Vito Coccotelli. Karen Rose: “Het veranderen van mijn hoofdpersonen had twee redenen. De eerste reden was dat ik in Amerika van uitgever veranderde en dat het ons juist leek om de nieuwe trilogie andere hoofdpersonen mee te geven. De andere reden was dat ik nu eens een vrouwelijke hoofdpersoon wilde die gezien de omstandigheden in staat was om verliefd te worden op de andere hoofdpersoon, de stoere brandweerman David Hunter. Ik had de behoefte om tussen alle onverkwikkelijke zaken door een romance te laten opbloeien. Ik had David al in een eerder boek geïntroduceerd, maar daarin was hij een bijrolspeler. Hij is een mooie, sterke, stoere man en eigenlijk zocht ik naar een mogelijkheid om hem een eigen boek te geven. Met name omdat een aantal romantische lezeressen mij bestookten met e-mails waarin zij smeekten om David terug te laten komen. De mond gesnoerd is dan ook min of meer zijn boek geworden. Na een aantal mislukte relaties met andere dames, is er Olivia Sutherland die wel goed bij hem lijkt te passen. Maar na dit boek rangeer ik Olivia en David weer even op een zijspoor. In het nieuwste boek dat nog in Amerika moet uitkomen keer ik terug naar Philadelphia en Vito Coccotelli. En in het boek daarna is het weer tijd voor Daniel Vartanian.”
Boven: Karen Rose Meet & Greet tijdens haar bezoek aan Nederland in november.
Door de ogen van Olivia
Veel vrouwelijke schrijvers vinden het prettiger om boeken te schrijven vanuit het gezichtspunt van een vrouw. Hoewel Karen Rose dat in De mond gesnoerd ook doet, is het niet per definitie iets wat zij prettiger vindt. Rose: “Ik heb als ingenieur en chemisch analist zo lang met mannen gewerkt dat ik heb geleerd hoe zij denken en communiceren. Kort, bondig met niet al te veel emoties. Heel effectief en oplossingsgericht. Het is voor mij dus geen enkel probleem om vanuit het gezichtspunt van een man te schrijven. Bij Olivia Sutherland kon ik wel veel meer emoties kwijt. Maar toch vond ik het moeilijker. Ikzelf ben geen ‘girlie-girl’ en Olivia is dat wel. Ze houdt van hoge hakken, make-up en dat soort dingen. De enige make-up die ik draag is zonnebrand als ik op het strand ga zitten. Ik begrijp de vrouwen die zo intens met hun uiterlijk bezig zijn gewoon niet. Voor de afwisseling was het leuk, maar geen argument om niet meer terug te keren naar mijn mannelijke hoofdrolspelers.”
Mama’s hebben geen seks
Sommige schrijvers voelen altijd sterk mee met de gevoelens van hun karakters. Karen Rose behoort ontegenzeggelijk tot die groep. Karen Rose: “Ik leef altijd heel erg mee met mijn karakters. Als Olivia en David nerveus zijn als ze elkaar zien, ben ik ook nerveus. Zijn zij verliefd, dan ben ik ook verliefd, dan gaat mijn hart tekeer. Als zij seksueel opgewonden raken, geldt datzelfde voor mij. Het zijn overigens de scènes waar mijn dochters niet blij van worden. Mama’s hebben geen seks en schrijven niet over seks, haha. Maar tijdens het schrijven van De mond gesnoerd heb ik me het meest ingeleefd in een sterfscène. Ik heb hardop zitten huilen achter mijn computer. Ik was ontroostbaar. Mijn man snapte er niets van. Hij zei: ‘Als het je zo aangrijpt, laat je die man toch niet doodgaan. Je hebt zijn leven in jouw hand. Het is jouw universum.’ Maar ik kon niet anders. Hij moest dood in het verhaal ook al maakte het me doodongelukkig. Karakters zijn op een gegeven moment levende wezens voor me geworden, dus ja, daar heb ik gevoelens bij.”
Hat Squad
In De mond gesnoerd, introduceert Karen Rose een onbekend onderdeel van de recherche die de Hat Squad genoemd wordt. Rose: “Ik heb die naam niet verzonnen. De Hat Squad bestaat echt. Ik ging eens met een vriend, een ex-rechercheur van de moordbrigade, naar een bar in Atlanta. En daar hingen tientallen foto’s aan de muur van mannen met gleufhoeden. Het was net een scène uit zo’n oude film noir. Toen ik vroeg wie die mannen waren vertelde mijn vriend me dat het een traditie was dat een nieuwe rechercheur bij de moordbrigade van zijn maten een gleufhoed kreeg als hij zijn eerste zaak had opgelost. De mannen waren daar zo trots op dat ze de hoed opzetten als ze naar een nieuwe plaats delict met een nieuw slachtoffer werden geroepen. De hoed was een teken van bekwaamheid. De naam Hat Squad was verzonnen door de misdaadjournalisten die over de moorden schreven. Ik vond het zo’n leuk verhaal dat ik de Hat Squad in mijn boek een prominente rol heb gegeven.”
Wiskundige creativiteit
“Mijn volgende boek, Did You Miss Me, draait om wraak. Het is een complex boek met vele verhaallijnen die elkaar onderweg tegenkomen, elkaar weer loslaten om daarna weer geheel of in gedeeltes bij elkaar te komen. In de tijd dat ik ingenieur en chemisch analiste was, was mijn grote kracht dat ik ingewikkelde processen kon begeleiden. Het was een kwestie van logische opeenvolgingen coördineren. Die manier van denken helpt me enorm bij het schrijven van mijn boeken. Ik kan moeiteloos een flink aantal parallelle verhaallijnen combineren en plotwendingen inbouwen op een manier die voor iedereen begrijpelijk is. Laat niemand dus zeggen dat wiskundig denken en creativiteit niet samengaan, haha!”
