Book Review: Guy Gavriel Kay - River of Stars

Natuurlijk, makkelijk lezen is het zelden. Zijn dichterlijke stijl vraagt aandacht en energie van de lezer. Zijn verhalen – vaak sterk geënt op historische gebeurtenissen – zijn geen eenvoudige vertellingen over dappere helden en het Grote Kwaad dat moet worden bestreden. Maar juist dat maakt ze zo verschrikkelijk de moeite waard. Iederéén zou de kans moeten hebben om te zien hoe literaire fantasy ook kan zijn, zelfs als je niet gemakkelijk Engels leest.

River of Stars is zijn laatste boek – verschenen in 2013 - en absoluut briljant. Net als de voorganger, speelt dit boek zich af in het oude China. Het sluit aan op Under Heaven – honderden jaren later in de tijd – maar is los ervan te lezen.

River of Stars gaat over de jonge Ren Daiyan, een jongen die er vast van overtuigd is dat hij geboren is in de wereld om het rijk van Kitai weer in oude glorie te herstellen – zoals het was voor de vernietiging van de negende dynastie, zoals Under Heaven die beschrijft. Na een leven als vogelvrije in de bossen en moerassen van Kitai, wordt hij uiteindelijk de bewaker van een belangrijke edele aan het hof, waarna hij snel opklimt in het leger.

Het is ook het verhaal van Lin Shan, een jonge vrouw die – bij gebrek aan een broer – door haar vader is opgeleid als een jongen. Iets wat als hoogst ongepast wordt ervaren. Shan is intelligent, mooi en schrijft gedichten, en trekt door haar ongewone vaardigheden de aandacht van de keizer van Kitai.

De paden van Lin Shan en Ren Daiyan komen samen als de Kitai wordt aangevallen door barbaarse horden en het vastgeroeste, arrogante oude rijk op geen enkele manier opgewassen blijkt te zijn tegen de rauwe macht van de stepperijders.

Ook dit boek van Kay meandert, stroomt als de geschiedenis die hij verhaalt. Maar waar dat in Under Heaven resulteerde in een al te grote afstand van zijn karakters, waardoor de lezer net niet genoeg werd meegenomen in het verhaal, is dit in River of Stars anders. Nog altijd zijn de personages maar druppels in de oceaan van de tijd. ‘Whatever might happen on earth among men and women – living and dying, glory and gladness, sorrow and sorrow’s end – the stars did not change’, schrijft Kay.

Maar hij is meer gefocust deze keer. Vanaf het eerste moment is de lezer betrokken bij Shan en Daiyan, en hun pogingen om zich staande te houden in een wereld die zich nu eenmaal niet voegt naar wat je wilt.

Het boek heeft – net als ander werk van Kay – een melancholische, bijna droevige ondertoon. Over mensen die zinloos sterven, zonder dat iemand daar iets aan kan doen. Over trouw die niet wordt beloond en dappere daden die niet worden opgemerkt. Omdat dat nu eenmaal gebeurt.

En dat maakt het des te fijner als Lin Shan, gevangen in een huwelijk dat niet slecht is, maar haar ook weinig vreugde brengt, uiteindelijk liefde bij Ren Daiyan vindt en ontdekt dat het mogelijk is om helemaal geaccepteerd te zijn, waar ze dat niet meer had verwacht. ‘She’s had to learn to deal with that new thing inside herself. But there is a deeper truth. She loves, as well as being loved.’

Het is de enige troost die Kay zijn lezer geeft. Maar het is genoeg.