Kinderen laten ervaren dat (voor)lezen fijn is

Deze maand verschenen drie vernieuwde titels van zijn schoolromans: De school is weg; Ha/bah naar school en Groep acht aan de macht.

Jacques Vriens: ‘De tekst is door mij (waar nodig) geactualiseerd, maar het blíjven natuurlijk mijn eigen schoolverhalen!’

Ook verscheen de speciale filmeditie van het boek Oorlogsgeheimen met het verhaal én exclusief beeldmateriaal uit de film.

Waarom is (plezier in) lezen zo belangrijk?
"Kinderen beginnen met lezen zodra ze niet meer in een boek bijten maar erin kíjken. Door van jongs af aan veel voor te lezen laat je kinderen ontdekken wat (voor-)leesplezier is. Wanneer kinderen dan zélf gaan leren lezen zijn letters en verhalen al heel vertrouwd en hoeven ze díé drempel niet meer over om echte lezers te worden. En als dan later juf of meester in groep zes zegt: ‘Voor de volgende keer góéd lezen blz. 11 t/m 20 uit je geschiedenisboek’, denken ze níét: Hoe kom ik in ’s hemelsnaam door ál die zwarte tekentjes heen? En verder zijn er tegenwoordig zoveel prikkels die kinderen afleiden. Je merkt ook steeds vaker dat ze een korte concentratieboog hebben. In het voortgezet onderwijs zie je steeds meer dat kinderen moeite hebben om langere teksten te lezen. Laat daarom kinderen van jongs af aan ervaren dat (voor-)lezen fijn is, want het is helemaal verdwijnen in een verhaal; het is televisie in je eigen hoofd; het is samen genieten; het is je kunnen inleven in andere mensen en ze beter leren begrijpen. Én… ook nog hartstikke handig want als je goed kunt lezen, presteer je nou eenmaal beter op school (is uit onderzoek gebleken). En blíjf vooral voorlezen, ook als kinderen zelf al hebben leren lezen." 

Je bent de eerste kinderboekenambassadeur. Waarom is zo'n ambassadeur nodig?
"Ik denk dat je alle middelen moet aangrijpen om ouders en leerkrachten te stimuleren om kinderen in aanraking te brengen met boeken. Door ‘officieel’ een Kinderboekenambassadeur te benoemen laat je zien dat het belangrijk is."

Wat houdt een kinderboekenambassadeurschap in? ‘
"Ik bezoek scholen; houd veel lezingen voor leerkrachten en op ouderavonden. Ik vertel dan over hoe ik zelf lezer werd en geef vooral praktische tips hoe je kinderen enthousiast kunt maken voor boeken. Ik realiseer mij als oud-basisschool directeur dat leerkrachten al zoveel ‘moeten’. Daarom probeer ik vooral heel praktisch te blijven en te laten zien dat je met weinig moeite heel veel leesplezier kunt bevorderen. Verder word ik vrij regelmatig geïnterviewd of schrijf zelf stukken (o.a. in Trouw, NRC, de Volkskrant en de regionale dagbladen) om aandacht te blijven vragen voor leesplezier."

Heb je tips voor niet grage lezers?
"Lees samen een boek. Dat wil zeggen: jij leest als ouder de eerste paar bladzijdes van een hoofdstuk voor en je zoon of dochter leest voor zichzelf (dus niét hardop) de rest van het hoofdstuk. Kinderen die moeite hebben om te beginnen aan een boek, kun je helpen door bijvoorbeeld de eerste twee hoofdstukken voor te lezen. Dan zitten ze goed in het verhaal en ze gaan zelf verder. Ik deed dat met mijn jongste zoon, zelfs toen hij een jaar of veertien was. Kinderen die echt problemen hebben met het (technisch) lezen kun je helpen door een luisterboek op te zetten. De kinderen kijken dan mee in het boek. Ze hoeven niet echt mee te lezen, maar volgen wel de tekst. Ik deed dat ook in mijn klas en haalde daar verbluffende resultaten mee."

Wat kun je als ouder doen om je kind aan het lezen te krijgen of het plezier in lezen te vergroten? "Het begint allemaal met voorlezen. Sommige ouders zeggen wel eens: ‘Dat kan ik niet’. Ik geef dan als tip: lees eerst zelf het boek. Neem daarna de rust en de tijd om voor te lezen en dat op een vast moment van de dag. Ook al ben je niet zo’n goede voorlezer: kinderen vinden het bijna altijd fijn om voorgelezen te worden door hun (groot-)ouders, grote zus, broer enz. Je kunt ook als ouders samen met je kind naar een luisterboek luisteren. Iedere dag een hoofdstuk bijvoorbeeld. Ik ken ook leerkrachten die zichzelf slecht vinden voorlezen. Laatst was ik bij een juf die deed drie keer per week de gordijnen dicht, stak een paar kaarsen aan en zette een luisterboek op. Scholen zouden kinderen iedere dag minstens 20 minuten voor zichzelf moeten laten lezen. Voorwaarde is dan wel: een goede schoolbibliotheek die iedere dag open is, zodat kinderen altijd kunnen ruilen en niet een week lang met een boek dat ze stom vinden in hun laatje zitten. En realiseer je ook dat er kinderen zijn die niet zo van verhalen houden maar wel graag informatieve boeken lezen."