Koningen, kruisvaarders en kaliefen

Het journaal en de kranten zitten elke dag weer bomvol ellendig nieuws over IS. Er is onrust in het Midden-Oosten. Koren op de molen van de anti-islambeweging. Een heerlijke, fijne 'zie je wel!'. Maar komt het wel door die islam, komt het wel door een vreemde god, een godenstrijd? Hoogleraar Brian A. Catlos schets in zijn nieuwste boek Koningen, kruisvaarders en kaliefen een achtergrond en historie van godsdienstoorlogen en ook juist vreedzaam naast elkaar levende religies. Dat laatste schijnt volgens Catlos veel meer voorkomend te zijn geweest in de geschiedenis van het Midden-Oosten dan het eerste. De onrust van nu, zegt Catlos, is niet gemotiveerd door religie, al lijkt dat misschien wel zo:

"The breakdown of religious tolerance and plurality in today’s Middle East is not, then, a manifestation of some particularly Islamic barbarism or evidence of a return to the Middle Ages. Nor is it religious in motivation, although it may be in expression. It is a symptom of what we call modernization, and its political framework: nationalism."

Over het boek
Koningen, kruisvaarders en kaliefen is een unieke geschiedenis die een verfrissende kijk biedt op noties als geloof en macht. De jihad lijkt in het Midden-Oosten van vandaag weer helemaal terug. Dat hoeft niet te verbazen, zeggen velen, de godsdienstoorlogen gaan terug tot de vroege middeleeuwen. Ook toen dreef het geloof in God, Allah of Jahweh volkeren tot gruwelijke daden. Maar is dat wel zo? In Koningen, kruisvaarders en kaliefen zetten we voet aan wal in het Middellandse Zeegebied van de elfde eeuw, vlak voor de Eerste Kruistocht. Historicus Brian A. Catlos beschrijft levendig de tactische manoeuvres, de godsdienstige disputen en de kleurrijke figuren van die tijd. Zijn verrassende conclusie: religieus extremisme was niet zo belangrijk als tegenwoordig wordt verkondigd. Net als vandaag werd politiek bedreven op basis van eigenbelang, persoonlijkheid en ideologie. Contacten tussen de verschillende religies verliepen meestal vreedzaam en de ontmoeting tussen het christendom en de veel verfijndere islam legde zelfs de basis voor het moderne denken.

Kruisvaarders, koningen en kaliefen verscheen op 18 juni.