Kort verhaal: De School van Turijn

De School van Turijn

De 48-jarige Leonardo Notarbartolo loopt met Julie Boost door de diamantbuurt van Antwerpen. De charmante Italiaan, directeur van Damoros Preziosi, gaat een kantoor huren in het Diamond Center, een zwaar bewaakt gebouw in het diamantdistrict. Hij heeft een optie genomen op kantoor 516, een van de weinige vertrekken die niet onder cameratoezicht staan. Het uitzicht over de skyline van Antwerpen is schitterend. De diamanthandelaar, die eigenaar is van meerdere juwelierszaken in Noord-Italië en enige gelijkenis vertoont met George Clooney, is echter meer geïnteresseerd in de beveiliging van het complex in het district, waar per dag soms meer dan 200 miljoen dollar wordt omgezet. Notarbartolo hoeft zich geen zorgen te maken, aldus Boost, die de verhuur van de kantoren regelt. Het Diamond Center is een van de best beveiligde complexen van de wereld. Dat wordt de diamanthandelaar ook duidelijk als hij wordt rondgeleid door het gebouw.

Het complex zelf bestaat uit drie verschillende gebouwen die met elkaar verbonden zijn. Er is volop bewakingspersoneel aanwezig en zowel binnen als buiten het complex hangen tientallen videocamera’s. In het Diamond Center wonen permanent twee bewakers.

De kluizenzaal met honderden kluisjes van particulieren en handelaren met daarin miljoenen aan juwelen, cash en edelstenen ligt twee verdiepingen onder de begane grond van het complex en wordt op meer dan tien verschillende manieren beveiligd. Het halletje voor de kluizenzaal wordt bewaakt via een videocamera. De vloeren en muren bevatten seismische sensoren, die bijvoorbeeld geluiden, veroorzaakt door het graven van een tunnel, kunnen opvangen. De drie ton wegende stalen deur, die de toegang vormt tot de kluizenzaal, heeft een combinatieslot met een draaischijf: van de cijfers 0 tot en met 99 moeten er vier worden gekozen – er zijn dus honderd miljoen mogelijke combinaties om de deur te kunnen ontgrendelen. De deur bevat ook een seismische sensor, die een alarm doet afgaan als er in de deur wordt geboord of als er op wordt geslagen. Daarnaast wordt de deur beveiligd door een magnetisch veld dat door het intypen van een code op een keypad naast de deur kan worden uitgeschakeld. Als het magnetisch veld wordt onderbroken, wordt er een signaal verzonden naar Securilink, het beveiligingsbedrijf van het Diamond Center. Tenslotte zit er op de donkerrode kluisdeur een enorm Lips-slot waarop een speciale, niet te kopiëren sleutel past. Direct achter de stalen deur bevindt zich nog een deur, bestaande uit een metalen hekwerk. Deze kan alleen worden geopend door te bellen naar een bewaker die via een videocamera zicht heeft op het kleine halletje dat voor de kluizenzaal ligt. Alleen hij kan deze traliedeur ontgrendelen. Ook de kluizenzaal wordt beveiligd. Er hangt een bewakingscamera; bovendien bevat de kluizenzaal een lichtsensor, een bewegingssensor en een warmtedetector. De kluisjes zelf kunnen worden geopend via een persoonlijke sleutel en een combinatieslot met een unieke code.  

Ook in de straten van het diamantdistrict gelden allerlei veiligheidsmaatregelen. Het gebied is behangen met talloze bewakingscamera’s. Elke meter van de buurt wordt op beeld vastgelegd. Sommige camera’s zijn eigendom van particulieren of ondernemingen die in het gebied actief zijn, andere worden beheerd door de speciale diamantpolitie die dominant in het district aanwezig is met verschillende surveillanceposten. Om de buurt ligt een ring van beweegbare antivoertuigpaaltjes die alleen door deze speciale politie-eenheid kan worden bediend. De paaltjes zakken alleen in de grond als een auto geautoriseerd is om het gebied in te rijden.  

In 2000 tekent Notarbartolo het huurcontract voor het kantoor, waarbij hij zich verplicht ongeveer 600,- euro per maand te betalen. Ook huurt hij een kluisje in de kluizenzaal, onder in het gebouw. Boost is blij met weer een nieuwe huurder. Ze heeft geen flauw idee dat de directeur van Damoros Preziosi ook lid is van De School van Turijn.

De diamanthandelaar, die met zijn gezin een groot huis bewoont in Noord-Italië, huurt ook een kleine woning in Antwerpen, een bescheiden pied-à-terre op zo’n tien minuten lopen van het diamantdistrict. Hij verblijft er enkele dagen per maand. Notarbartolo heeft regelmatig afspraken met verschillende handelaren in de diamantbuurt en koopt kleine edelstenen die hij met cash betaalt. Op zijn dagelijkse wandelingetjes naar kantoor neemt de Italiaan de omgeving goed in zich op. Met een minuscule camera, die gemonteerd is in een ballpoint maakt hij talloze foto’s. Met enige regelmaat bezoekt hij de kluizenzaal, die door hem heimelijk wordt gefotografeerd. Maar tijdens zijn verblijf in Antwerpen zit hij vooral op zijn kantoor in het Diamond Center, waar hij soms wat aantekeningen uitwerkt. Vaker zit hij er echter gewoon maar wat tijdschriften te lezen of de plattegrond van het complex te bestuderen. Hij heeft deze van Julie Boost gekregen, nadat hij had aangegeven dat hij mogelijk een luxer kantoor in het gebouw zou willen gaan huren.  

In Italië, aan de voet van de Alpen, ontvangt Notarbartolo in zijn villa regelmatig andere leden van De School van Turijn waaronder Elio D'Onorio, Ferdinando Finotto en Pietro Tavano. Ze hebben illustere bijnamen als Speedy, Het Monster, De Sleutelkoning en Het Genie. De namen zijn niet zo maar gekozen. De Sleutelkoning kan alle sleutels, hoe moeilijk ook, namaken. Het Monster is niet alleen enorm groot en sterk, hij weet werkelijk alles van elektriciteit, computers en mechanische apparaten. Het Genie staat erom bekend dat hij de meest ingewikkelde alarmsystemen op een discrete manier onklaar kan maken. Speedy, een jeugdvriend van Notarbartolo en manusje van alles, is een regelrechte ADHD’er. Begin 2003 staat deze groep van specialisten, ook bekend als De School van Turijn, op het punt om het Diamond Centre in Antwerpen te beroven. Notarbartolo heeft ruim twee jaar lang aantekeningen, foto’s en video-opnames gemaakt van het Antwerpse diamantdistrict en het Diamond Centre met maar een doel: de kluizenzaal in het zwaarbeveiligde complex beroven.  

Tijdens zijn observaties in de diamantbuurt en het Diamond Center heeft Notarbartolo een aantal zwakke plekken ontdekt in de beveiliging van het complex. Allereerst komt hij tot de ontdekking dat het bewakingspersoneel van het gebouw na zeven uur ’s avonds is vertrokken. Daarnaast is het de Italiaan opgevallen dat de videocamera’s in en rond het gebouw wel alles opnemen, maar dat het beeld na het vertrek van de bewakers niet live wordt bekeken. De banden met opnames worden keurig geadministreerd en in een eenvoudige kast bewaard. Bovendien heeft Notarbartolo een deur in de parkeergarage ontdekt die toegang verschaft tot het gebouw en die geopend kan worden met een sleutel – anders dan een badge laat een sleutel geen digitale sporen na. De Italiaan kan zijn geluk niet op als hij tijdens een praatje met een van de beveiligers er bij toeval achter komt dat de enorme sleutel van de kluisdeur in een kantoortje naast de kluizenzaal wordt bewaard.

Daar komt bij dat het Notarbartolo is gelukt om een minuscuul videocameraatje boven de kluisdeur van de kluizenzaal te plakken. Het cameraatje, zo groot als een vingernagel, zit verstopt bij een tl-buis, maar registreert feilloos de cijfercombinatie die door de bewaker wordt gedraaid. Het cameraatje stuurt de beelden naar een brandblusser die in een kast naast de kluizenzaal hangt. In het rode apparaat zit een harde schijf die de video-opnames registreert.  

De School van Turijn is ervan overtuigd dat ze alle beveiligingsmaatregelen onklaar kan maken en plant de roof op 15 februari 2003. Die datum is niet zomaar gekozen. Er is dan een groot internationaal tennistoernooi in Antwerpen en het is de trouwdag van Peter Meeus, directeur-generaal van de Diamond High Council. De diamantbuurt zal de 15e zo goed als verlaten zijn. Omdat de bende onmogelijk alle buit uit de kluisjes mee kan nemen, bepaalt ze van tevoren wat ze achter zal laten: kleine edelstenen (te weinig waard) en unieke juwelen (te moeilijk te verkopen).

Op de ochtend van 10 februari loopt Elio D'Onorio, alias Het Genie, het Diamond Center in. Met het pasje van Notarbartolo passeert hij eenvoudig de beveiligingspoortjes. Aan het einde van de dag wordt er met de badge van Notarbartolo weer uitgecheckt, maar D'Onorio zit tot ’s avonds laat op het kantoor van zijn medebendelid. Dan neemt hij de lift naar de tweede verdieping onder de grond. Hij gaat het halletje voor de kluizenzaal binnen, doet een plasticzak over de videocamera en knipt het licht aan. Uit zijn tas haalt hij een metalen plaat die hij bevestigt op de magneten van de kluisdeur en de deurpost. Vervolgens schroeft hij de twee magneten los. Door de metalen plaat die door D'Onorio is bevestigd, blijven de twee magneten aan elkaar zitten en kan de kluisdeur worden geopend, zonder onderbreking van het magnetisch veld. Het Genie maakt de schroeven van de magneten een stuk korter en bevestigt dubbelzijdig tape aan de achterzijde van de magneten. Daarmee plakt hij de magneten weer op hun plaats. Vervolgens haalt D'Onorio de metalen plaat weg waarmee hij de beide magneten aan elkaar geklonken hield. Doel van de exercitie: het zo snel mogelijk ontmantelen van de magnetische beveiliging op de nacht van de diefstal.

Vier dagen later, op Valentijnsdag, bezoekt Leonardo Notarbartolo de kluizenzaal. Hij opent zijn kluisje en rommelt er doelloos wat in. Dan haalt hij plotseling een klein busje met haarlak uit zijn jaszak en spuit hij vliegensvlug wat spray over de bewegings- en warmtedetectors, die daardoor onklaar raken.  

Diezelfde vrijdag rijden de bendeleden rond middernacht de garage binnen van het Diamond Center; door middel van een nagemaakte afstandsbediening kunnen ze de garagedeuren naar believen openen en sluiten. De dieven openen met een nagemaakte sleutel de deur in de garage die toegang geeft tot het Diamond Center. In een mum van tijd staan ze in de hal voor de kluizenzaal. Uit het belendende kantoortje halen ze de sleutel van de kluisdeur. Ze maken het magnetisch veld van de deur onklaar, toetsen de combinatie van de draaischijf in en draaien de sleutel om. Dan doen ze het licht uit en draaien de deur open. Met een koevoet forceren ze het metalen hekwerk dat zich achter de kluisdeur bevindt. Eenmaal in de kluizenzaal wordt de lichtsensor onklaar gemaakt door Het Monster die er rubbertape op plakt. Om half een belt Notarbartolo met Speedy, die in het appartement van de diamanthandelaar de politieradio uitluistert. Er is geen enkel bericht over een mogelijke inbraak in het Diamond Center.

Het licht in de kluizenzaal doet even pijn aan de ogen van de bendeleden. Dan gaan ze snel aan de slag. Ze zetten een apparaat in elkaar dat ze zelf hebben geconstrueerd. Het is een soort reusachtige metalen kurkentrekker waarmee ze de kluisdeurtjes met geweld kunnen openen. Na verloop van tijd hebben de dieven meer dan 100 kluisjes gekraakt. De witte tegelvloer van de kluizenzaal is bezaaid met kluisdeurtjes, diamanten, fluwelen dozen en sieraden. De meest waardevolle sieraden en juwelen worden in canvastassen gepropt. De School van Turijn heeft meer gestolen dan ze kan dragen.Twee jaar na het verschijnen van het succesvolle Ocean’s Eleven in de Belgische bioscopen rijdt De School van Turijn met tassen vol geld, juwelen, horloges en sieraden, ter waarde van 100 miljoen dollar ongezien de parkeergarage van het Diamond Center uit.  

De bendeleden verlaten Antwerpen op diverse tijdstippen. Op de koude avond van zondag 16 februari vertrekken Speedy en Notarbartolo met een Peugeot sedan richting Italië. Vlak voor Brussel maken ze een kapitale blunder: ze laten een zak met afval achter in een bos dat langs de E19 in de buurt van Vilvoorde ligt. Als ze de vuilniszak uit de gehuurde zilvergrijze Peugeot tillen scheurt deze echter open. Een lege wijnfles, bonnetjes, een rest van een sandwich met salami, enveloppen met daarop Diamond Center Antwerpen gedrukt, Indiase roepies, videotapes, verwelkte slablaadjes, diamanten, alles valt op de grond. Het is een hoop rotzooi die de twee bendeleden achterlaten in de veronderstelling dat er toch niemand in het afgelegen stuk bos komt. Het blijkt een grote misrekening. De volgende ochtend al wordt het afval gevonden door August Camps, een gepensioneerde kruidenier. De zes rechercheurs die naar aanleiding van het telefoontje het afval onderzoeken vinden talloze aanwijzingen, zoals de businesscard van Elio D'Onorio en een rekening voor een hightech videosysteem op naam van Notarbartolo. Zelfs het restant van de Antipasto Italiano salami kunnen de Belgische speurders terugvoeren naar De School van Turijn. Ze vinden in het appartement van Notarbartolo een bonnetje van 53 euro voor verschillende boodschappen, waaronder de salami en de fles wijn die in het afval waren gevonden. Op de bewakingscamera’s van Delhaize, de supermarkt waar de boodschappen waren gekocht, kunnen de rechercheurs zien dat Ferdinando Finotto, alias Het Monster, de salami en de wijn heeft gekocht. In de Antwerpse woning van Notarbartolo vindt de politie ook een aantal prepaid simkaarten die terug te voeren zijn op de Turijnse bendeleden. Bovendien blijkt uit analyse van de telecomgegevens dat alle simkaarten op de nacht van de roof werden aangestraald door een telefoonmast.  

Bijna een week na de spectaculaire roof wordt Leonardo Notarbartolo – die geen idee heeft dat de politie in korte tijd een lading bewijslast tegen hem heeft verzameld - gearresteerd als hij het Diamond Center in loopt. Het bewijs tegen is overweldigend. In 2005 wordt Leonardo Notarbartolo door het Antwerpse hof van beroep tot tien jaar cel en één miljoen euro boete veroordeeld. Elio D'Onorio, Pietro Tavano en Ferdinando Finotto krijgen in 2007 een gevangenisstraf van vijf jaar. De buit wordt niet gevonden.  

Aan het einde van zijn detentie geeft Notarbartolo een interview aan Joshua Davis van het magazine Wired. Daarin geeft hij aan dat de hele operatie een initiatief was van een onbekende joodse diamantair. Deze handelaar had aan Notarbartolo gevraagd of hij met de School van Turijn de kluizen onderin het Diamond Center zou kunnen kraken. Het zou een buit van ongeveer 100 miljoen dollar hebben moeten opleveren, maar de opbrengst was ‘slechts’ 20 miljoen dollar. De opdrachtgever kwam niet opdagen om de buit op te halen. Volgens Notarbartolo niet zo verwonderlijk, want de juwelenroof zou zijn bedoeld om de verzekering op te lichten: er zou een schadeclaim ingediend kunnen worden voor 100 miljoen, maar er was in werkelijkheid 20 miljoen verdwenen – de joodse handelaar had in samenspraak met een aantal andere bezitters van waardevolle goederen hun kluizen al voor een groot deel leeggehaald. Zo konden ze 100 miljoen dollar ontvangen van de verzekeraars, terwijl ze 80 miljoen dollar nog gewoon in hun bezit zouden hebben. Aldus Notarbartolo. Vrijwel iedereen beschouwde dit verhaal als onzin, alleen al omdat de claims bij de verzekeraars slechts een fractie waren van de voorgespiegelde 100 miljoen dollar.  

Op 8 maart 2009, vlak voor zijn 57-ste verjaardag, mag Leonardo Notarbartolo vanwege goed gedrag de gevangenis van Hasselt verlaten. Op 14 juli, amper drie maanden na zijn vrijlating, wordt Notarbartolo in Milaan door de verkeerspolitie betrapt met één kilo diamanten onder de bestuurdersstoel van zijn hagelnieuwe BMW. Hij ontkent dat het diamanten zijn van de buit in 2003 en wordt weer vrijgelaten.

In 2013 wordt Notarbartolo gearresteerd op het vliegveld Charles de Gaulle in Parijs, terugkomend uit de Verenigde Staten waar hij was voor onderhandelingen over de filmrechten van de beroving van het Diamond Center. De Belgische politie had een internationaal aanhoudingsbevel uitgevaardigd omdat Notarbartolo zich niet aan de voorwaarden van zijn vervroegde invrijheidstelling had gehouden. Op precies dezelfde dag dat de leider van de School van Turijn wordt overgebracht van Parijs naar België vindt er op het vliegveld Zaventhem in Brussel een spectaculaire overval plaats. Acht gemaskerde mannen maken 50 miljoen dollar aan juwelen, sieraden en edelstenen buit. Leonardo Notarbartolo ontkent alle betrokkenheid.