Dossier /
Krantenoverzicht: de opkomst van fantasy en de noodzaak van de holebi-boekhandel
Lieveling in NRC
We konden er deze week niet omheen. Kim van Kooten (bekend als actrice, maar ook als een zeer bekwaam scenarist) debuteerde als romanauteur met Lieveling, geïnspireerd op het aangrijpende (incest)verhaal van Pauline Barendregt. Het NRC laat beiden aan het woord. Barendregt vertelt dat ze ’geen anonieme bron in een stil hoekje’ wilde zijn. ‘Als kind schaamde ik me ervoor, maar als volwassene niet,’ zo legt ze uit. ‘Ik heb niets verkeerd gedaan, ik heb gewoon slechte kaarten getrokken.’
Barendregt vertelde haar verhaal aan haar vriendin Kim van Kooten en die twijfelde geen moment: ‘dit is een boek.’
Samen werkten ze drieënhalf jaar aan het boek, dat deze week verscheen. Van Kooten: ‘Het is ook voor mij heel persoonlijk geworden. Ik ben natuurlijk in Paulines ziel gedoken, maar er zit ook heel veel van mij in Puck, al kan ik niet precies aangewezen wat. (…) dat is bij scenarioschrijven ook zo. Toch was deze roman persoonlijker. Bij een scenario gaat de regisseur er nog mee aan de slag, de acteurs, de artdirector. Nu liggen mijn woorden in de winkel.’
De ballen:
De jungleboeken van Rudyard Kipling ★★★★
Dictator van Robert Harris ★★★★
De bezitlozen van Szilárd Borbély ★★★★
Vallende vorst van Désanne van Brederode ★★
Hotel Bonbien van Enne Koens ★★★
Ilias van Homeros (vertaling Imme Dros) ★★★★★
Nimmerthuis van Laird Hunt ★★★★
De wetten van de melancholie van Georgi Gospodinov ★★★★
Zes dagen van Ryan Gattis ★★★★
Het geluk van Limburg van Marcia Luyten ★★★
Nonk Theo en de mijnen van Ferdi Schrooten ★★★
De hel van 1812 van Bart Funnekotter ★★★★
Fantasy in De Volkskrant
Sir Edmund, de cultuurbijlage van De Volkskrant, deed iets bijzonders en maakte een beschouwing over ‘de opmars van fantasy’ in Nederland: ‘een genre dat best eens wat serieuzer mag worden genomen’.
‘Fantasy is een hit in het boekenvak. Het genre doet het bovengemiddeld goed als e-book, maar ook in de al dan niet gespecialiseerde boekwinkel. Volgens uitgeverij Luitingh-Sijthoff, de Nederlandse marktleider in het betere fantasywerk, wordt de Nederlandse fantasylezersgroep steeds breder en vooral jonger, dankzij het succes van de Harry Potter-reeks van J.K. Rowling en uiteraard de tv-serie Game of Thrones, naar de boeken van George R.R. Martin. Vandaar dus dat nu zelfs lezertjes van een jaar of 9 zich al kunnen storten in de waanwereld van de Warrior Cats van Erin Hunter, een serie over strijdbare kattenclans.’
Naast alle grote namen uit de internationale fantasywereld, biedt de krant ook een minipodium aan het Nederlandse fantasytalent: Thomas Olde Heuvelt (32) uit Den Bosch. ‘De rechten voor zijn meest recente roman, HEX uit 2013, verkocht Olde Heuvelt vorig jaar aan een Amerikaanse uitgever én aan filmmaatschappij Warner, die plannen heeft voor een tv-serie. Volgens zijn Nederlandse uitgever, Luitingh-Sijthoff, werkt Olde Heuvelt momenteel aan een nieuwe roman.’
De sterren:
Nederland in ideeën 2015; dit is het mooiste ooit ★★★★
De slag om Europa van Thomas Piketty ★★
Icarus van Deon Meyer ★★★★
De onervarenen van Joke van Leeuwen ★★★★
De Belofte - over macht, idealisme en politiek van Pieter Hillhorst ★★★★
Op de rok van het universum van Tonnus Oosterhoff ★★★★★
Wit licht van Jaap Goedegebuure ★★★★
Late roem van Arthur Schnitzler ★★★★★
Weg met de wetenschap van Willem Otterspeer ★
Veroudering vertragen van Khris Verburgh ★
Meer mensen dan reddingsvesten van Willem Thies ★★★★
De bedreiging van de roman in Trouw
In De verdieping van Dagblad Trouw periodieke aandacht voor ‘de stand van de roman’. Met een waarschuwing: ‘Het is code rood voor de literaire fictie. De roman wordt bedreigd en het gevaar komt nu eens niet uit de hoek van tegenvallende verkoopcijfers. Nee, we accepteren van schrijvers geen leugens meer, dat is er aan de hand.’
Schrijver van het artikel, Joost van Velzen, brengt ‘zijn bewijzen’ overtuigend: ‘Voorbeelden te over: zo zien we in populaire talkshows niet snel een fictieschrijver opduiken. Ja, als hij zijn roman heeft gebaseerd op een waargebeurd, liefst diep triest maar vooral 'persoonlijk' verhaal, dán mag hij dat bij Humberto Tan, Matthijs van Nieuwkerk of Jeroen Pauw komen vertellen.’
Van Velzen laat een aantal ‘kenners’ aan het woord, waaronder schrijver A.H.J. Dautzenberg en cultuurfilosoof Maarten Doorman.
Dautzenberg houdt vertrouwen: ‘De literatuur heeft grotere stormen doorstaan. Er zullen altijd luizen in de pels blijven. De literatuur zal vanzelf uit dit keurslijf bevrijd worden.’
Handleiding genocide
In dezelfde bijlage lazen we een interview met Dimitri Verhulst, die in zijn nieuwste roman, Bloedboek, de eerste vijf boeken van de Bijbel nog even dunnetjes over doet.
Op de vraag of hij het boek, als het kon, aan God zelf zou durven laten lezen, antwoordt Verhulst dat hij Hem graag een gesigneerd exemplaar zou geven. ‘Het is nuttig voor een mens af en toe via een ander een spiegel voorgehouden te krijgen, en dat geldt ook voor een God - vooral voor een God, want Hij heeft net iets meer verantwoordelijkheden.’
Want de schrijver wil graag een punt maken. ‘Het enige dat ik wil aantonen: dit boek (de Bijbel, red.) is een handleiding genocide.’
En dat kan hij niet zonder mensen op de ziel te trappen. ‘Ja, ik ga waarschijnlijk wel mensen pijn doen - maar goed, dit is hún boek, niet mijn boek. De volkeren die erin uitgemoord worden, dat staat toch ook op hun geweten. Als je zweert bij dit boek en je kunt een woord als 'Endlösung' niet verdragen, dan vind ik je wel een flauwe kakker.’
Griet op de Beeck in het Parool
In het Parool, maar ook in AD, is er aandacht voor de Vlaamse schrijfster Griet op de Beeck. Ze werd genomineerd voor de NS Publieksprijs met haar bestseller Kom hier dat ik u kus.
De prijs zelf kende ze nog niet. ‘…maar toen de draagwijdte mij duidelijk werd, was ik ongelooflijk trots. Het is een hele eer ergens uitgelicht te worden. En het voelt alsof ik publiek toestemming krijg om te zijn wat ik al zolang wilde, maar niet durfde. Verder vind ik het mooi straks naast Joris Luyendijk en Adriaan van Dis (andere genomineerden, red.) te mogen zitten. Van Dis is een jeugdheld van mij.’
Over het feit dat er veel persoonlijke ellende in haar boeken voorkomt, is ze kort: ’Tsja, over een gezellige picknick ben ik snel uitgeschreven.’
Griet op de Beeck is ook een van de kanshebbers voor een Hebban Award in de categorie Literatuur. Donderdag a.s. om 19.00 uur wordt de winnaar op Hebban Vandaag bekendgemaakt.
De Standaard over de roze boekenwinkel
Peter Jacobs legt in de De Standaard uit waarom een holebiboekhandel nog altijd broodnodig is en verwijst naar een quote van ex-Tweede Kamerlid Tofik Dibi in De Wereld Draait Door: ‘Je ziet jezelf nooit in films, in tv-series, in boeken, je hoort jezelf niet in liedjes. Je ziet jezelf niet in je familie, in je omgeving. Als je jezelf nooit herkent in een ander, dan ga je twijfelen aan jezelf, dan ga je denken dat je niet kan bestaan, dan ga je proberen te lijken op andere mensen.’
Aanleiding voor het artikel is de (voorlopige) sluiting van de bekende Antwerpse holebiboekhandel ’t Verschil. In maart heropent een kleinere variant van de roze boekwinkel onder de naam ‘Kartonnen Dozen’, naar de gelijknamige roman van Tom Lanoye.
Voor de eigenares van de winkel, Johanna Pas, is de uitspraak van Dibi het beste bewijs dat er nog steeds nood is aan een nichewinkel waar holebi’s boeken, dvd’s en info over zichzelf kunnen vinden.
Ze wijst op een paradox: ‘Nu holebi’s zogezegd geaccepteerd zijn, mogen we er niet meer over praten. Vroeger mocht je er niet over praten omdat we niet geaccepteerd werden. We zullen altijd een minderheid blijven, in de samenleving, in de familie. Als we onszelf niet laten zien en benoemen, dan gaan andere mensen dat in onze plaats doen, met soms kwalijke gevolgen. Met ’t Verschil willen we de diversiteit tonen, en beklemtonen dat sommige mensen anders zijn.’
