Listmania /

Le Tour in boeken #3

op 13 juli 2015 door Luc Wierts

De Tour de France is veel meer dan alleen een drieweekse wielerwedstrijd die zich op de Franse wegen afspeelt. Het is een uithangbord voor het land zelf - en in deze editie natuurlijk ook voor diverse plekken in Nederland en België. De Tour is ook het uitdragen van dat gevoel van zomer en vakantie, met die velden vol zonnebloemen, wegen met platanen en de campers langs de flanken van de Tourcols.

De rondrit van drie weken door Frankrijk is een ideaal startpunt voor een mooie leeslijst. Beleef je de etappes graag met extra achtergrond over de streek waar gefietst wordt? Wil je duiken in de wielerhistorie die sommige van deze plekken herbergen? Of zoek je gewoon naar een goed boek om te multitasken tijdens zo’n oersaaie vlakke etappe die toch op een massasprint uitdraait?

18 juli: 14e etappe, Rodez - Mende (178 km)
Leestip: Patricia Briggs - Hunting Ground
In de 18e eeuw zorgde een reeks onopgeloste moorden op mensen door een niet nader geïdentificeerd beest voor beroering. De bijnaam het Beest van Gévaudan was snel geboren en zou later een inspiratiebron zijn voor tal van verhalenvertellers, regisseurs van horrorfilms (Brotherhood of the Wolf, The Wolfman) en ook fantasyschrijvers. Patrcia Briggs baseerde een van haar weerwolven in Hunting Ground op het beest van Gévaudan. Haar Mercy Thompson-reeks verschijnt vanaf deze zomer voor het eerst in de Nederlandse vertaling. Wellicht dat Hunting Ground uit de Alpha en Omega series daarna komen.

19 juli: 15e etappe, Mende - Valence (182 km)
Leestip: Jacques Tardi - Loopgravenoorlog
Ook de etappe naar Valence zal niet voor het absolute vuurwerk gaan zorgen, dus is er tijd genoeg om eens een mooi boek, of een paar erbij te pakken. Valence is de stad van striptekenaar Jacques Tardi, een absolute meester van het beeldverhaal. Tardi illustreerde een van Frankrijks beroemdste romans Reis naar het einde van de nacht van Céline. Maar zijn graphic novel Loopgravenoorlog wordt gezien als een van de mooiste boeken in het genre. De reeks rondom Isabelle Avondrood is weer van een heel andere orde met al zijn prehistorische monsters.

20 juli: 16e etappe, Bourg-de-Péage - Gap (201 km)
Leestip: M. Huijdink - De Baas
Na vijftien etappes is er eindelijk plek voor fictie en wielrennen. Monique Huijdink schreef dit voorjaar De Baas. Zij bedacht dat de razend spannende Tour de France van 2003 met een felle strijd tussen Armstrong en Ullrich en allerlei onverklaarbare ongelukken een goede basis zou kunnen vormen voor een thriller. Zo lezen we in De Baas over het bekende koersverloop van dat jaar, maar vooral over een tweede fictieve verhaallijn over fixers Alex en Charlie die in dienst van tv-producente Madame T. ervoor moeten zorgen dat het koersverloop in tegenstelling tot voorgaande jaren spannend blijft, waar nodig met creatief ingrijpen. Waarom moeten we dat vandaag lezen, vraagt u dan? Omdat we vandaag rijden richting Gap, met in de slotkilometers de afdaling van de Col de la Rochette. Daar ging Joseba Beloki in 2003 snoeihard onderuit op het smeltende asfalt en moest Armstrong, als een veldrijder, alle stuurmanskunsten aanwenden om door het gras en langs de stenen op de fiets te blijven. “Dit stuk van het parcours hebben we niet verkend, Johan!" zegt Lance tegen zijn ploegleider Bruyneel.

21 juli: Rustdag in Gap
Leestip: Herman Chevrolet - De kunst van het winnen
De altijd onrustige tweede rustdag van de Tour vindt plaats in Gap, vlak voor het alpenoffensief. Even de benen losfietsen – dat geldt ook voor de Tourvolger die thuis onrustig voor de tv heen en weer loopt. Check in De regels. Gids voor pedaalridders hoe dat moet, of neem even rustig de tijd om de laatste tactiek te bepalen. In De kunst van het winnen, neemt Herman Chevrolet aan de hand van strategieën en wijsheden uit de krijgskunst en politiek de renner bij de hand op jacht naar die o zo gewenste gele trui of etappezege.

22 juli: 17e etappe, Digne-les-Bains - Pra-Loup (161 km)
Leestip: Johny Vansevenant - Mannen tegen Merckx
Op Pra-Loup ging het in 1975 mis voor de man die niet wilde en niet kon verliezen, Eddy Merckx. Nadat Merckx een dag eerder een vuistslag in zijn zij had gekregen van een supporter tijdens de beklimming van de Puy de Dome, werd de beklimming naar Pra-Loup hem te veel. Merckx verloor bijna twee minuten op Bernard Thévenet en raakte de gele trui kwijt, om hem nooit meer terug te krijgen. Net als voor Jacques Anquetil zou er voor Merckx geen zesde Tourzege komen. Welk boek over Merckx je hierbij moet lezen? Dat zijn er zo veel. Van Daniel Friebe verscheen Eddy Merckx. Een leven, van Fotheringham Merckx. Half mens, half machine en van Johny Vansevenant Mannen tegen Merckx over al die renners die maar een ding wilden en dat was De Kannibaal verslaan.

23 juli: 18e etappe, Gap - Saint-Jean-de-Maurienne (185 km)
Kijktip: Nieuwe helden. In het hart van de Tour
Voor een dag laten we de boeken op de stapel liggen. De etappe naar Saint-Jean-de-Maurienne zal waarschijnlijk weinig tijd voor lezen overlaten. In de uren voor de live-uitzending of erna nu eens tijd voor een film of een dvd. Nieuwe Helden van Dirk Jan Roeleven volgt de Argos-Shimano ploeg van Iwan Spekenbrink, tegenwoordig Team Giant-Alpecin, in de Tour van 2013. De regisseur stond er met zijn camera’s met de neus op toen sprinter Marcel Kittel dat jaar de sterkste in de massasprints bleek. Maar hij krijgt er nog een verhaallijn bij als lead-out-man Tom Veelers bij een manoeuvre van Mark Cavendish ten val komt en zwaar geblesseerd een loodzware slotweek tegemoet gaat. Zijn helletocht eindigt noodgedwongen enkele dagen voor Parijs na de beklimming van de Col du Glandon, die vandaag ook op het programma staat. Huiveringwekkende beelden.

24 juli: 19e etappe, Saint-Jean-de-Maurienne - La Toussuire-Les Sybelles (138 km)
Leestip: David Millar - Koersen in het duister
Vanuit Saint-Jean-de-Maurienne een kortere maar zeker niet minder zware Alpenetappe. De laatste keer dat de Tour hier vertrok was in 2012 en ging de etappezege in Annonay naar de Schot David Millar. Tijdritspecialist en wereldkampioen tijdrijden Millar werd in 2004 betrapt op doping en gaf dat ook toe. Na zijn schorsing werd hij bij de ploeg Garmin een pleitbezorger van het schone koersen. In de twaalfde etappe van de Tour van 2012 zette hij met deze overwinning de kroon op zijn tweede sportleven. Een andere kroon op zijn sportcarrière had hij al gezet met de autobiografie Koersen in het duister die veel inzichtelijk maakt in de dilemma’s van een prof in het epo-tijdperk.

25 juli: 20e etappe, Modane Valfréjus - L'Alpe-d'Huez (110 km)
Leestip: Peter Tetteroo - Rooks & Theunisse. Koningskoppel ondanks alles
Na een jaartje overslaan keert de Tour terug op L’Alpe d’Huez en wacht de renners waarschijnlijk weer een circus aan (wieler)gekken in de 21 bochten. Graag noemen we de alp de Nederlandse berg, maar daar is ondertussen geen enkele reden meer toe. In 1989 was het namelijk voor het laatst een Nederlandse berg, net als het jaar ervoor. Eerst Steven Rooks en een jaar later Gert-Jan Theunisse. In Rooks & Theunisse van Peter Tetteroo blikken beide terug op het markante wielerduo dat ze in de media werden. In de uitgave Sultans of Swing van wielertijdschrift De Muur ook veel over de succesvolle PDM-jaren van het duo. Maar niet de verklaring waarom de ploeg in die Tour van 1989 met maar liefst vier renners in de top tien en vlakbij het geel kon eindigen, maar naast de hoofdprijs greep. Wie weet staat dat antwoord wel in Chevrolets eerder genoemde 8 sec. De Tour van ’89.

26 juli: 21e etappe, Sèvres - Parijs (107 km)
Leestip: Jeroen Wielaert - Het Frankrijk van de Tour
Deze drie weken durende leestour begon met een boek van Jeroen Wielaert en eindigt er ook mee. In Het Frankrijk van de Tour behandelt de Utrechtse journalist verschillende routes en de vele bekende aankomstplaatsen in de ronde van Frankrijk. Met daarbij wielerhistorische uitstapjes, praktische tips en mooie anekdotes. En achteraan een hoofdstuk over de stad waar de Tour traditiegetrouw eindigt: Parijs. Door dat jaarlijkse criterium over de Champs Elysées, rondom de obelisk op Place de la Concorde en weer terug richting de Arc de Triomphe associëren we de grote heldendaden van de Tour niet zozeer met Parijs. Dan maar een roman over de stad of een mooi non-fictieboek van bijvoorbeeld Andrew Hussey of Edward Rutherfurd. Met Het Frankrijk van de Tour kun je zo weer de stad uit een aan een tweede Tour beginnen.