Nederland leest… 'De wandelaar' van Adriaan van Dis

Van Dis beschrijft in zijn roman een keurig nette, rijke, oudere alleenstaande Nederlander, Mulder, die sinds een paar jaar in Parijs woont en dagelijks door deze stad flaneert. Hij leidt een onopvallend, eenzaam leven waarin liefde voor het schone centraal staat. Hij geniet van de Franse keuken, de kunst en de cultuur. Meneer Mulder houdt gepaste afstand tot 'het gepeupel'.

Tijdens één van zijn wandelingen stuit hij op een brandend kraakpand, waaruit illegalen en andere verschoppelingen als ratten tevoorschijn komen. Een deels in brand staande hond springt naar beneden, zo’n beetje in de armen van meneer Mulder.

De hond wordt de held van het verhaal. Het naamloze dier zorgt voor een ommekeer in het leven van de man en opent een andere wereld voor hem: die van vluchtelingen, illegalen en zwervers.

Adriaan van Dis (1946) kreeg in 1983 grote bekendheid als presentator van het televisieprogramma Hier is… Adriaan van Dis, waarin hij schrijvers uit binnen- en buitenland interviewde. In hetzelfde jaar verscheen zijn eerste eigen boek. De novelle Nathan Sid is een autobiografisch verhaal over een jongetje dat opgroeit in een na de oorlog uit Nederlands-Indië naar Nederland gekomen gezin. Herinneringen aan een dergelijk gezin staan ook centraal in zijn eerste roman, Indische duinen (1994), bekroond met de Gouden Uil en de Publieksprijs, en in de roman Familieziek (2002). Waar in deze boeken de vaderfiguur en het Indische centraal stonden, was in een derde grote autobiografische roman de hoofdrol weggelegd voor de moeder. Dit in 2014 verschenen Ik kom terug werd bekroond met de Libris Literatuur Prijs.

Discussietips

• De wandelaar is uit 2007. In hoeverre vind je dit boek nog steeds actueel? Zie je ook verschillen tussen toen en nu?
  
  
• De titel van de roman herinnert aan het gedicht van Martinus Nijhoff uit zijn debuutbundel De wandelaar. In hoeverre vind je Mulder lijken op de wandelaar uit het gedicht?
  
  
• De hond heeft vele levens gered, zo wordt Mulder verteld. In hoeverre redt hij Mulder van zijn eenzaamheid?
  
  
• Welke gebeurtenissen in de roman vind je het meest bepalend voor het verloop van het verhaal?
  
  
• Mulder gaat met een hoop geld op zak het valse paspoort ophalen voor de illegale meneer Ngolo. In hoeverre begrijp je waarom hij dat gaat doen?
  
  
• 'Lichte overdrijving wordt door Van Dis niet geschuwd' schrijft Beppie de Rooy op 28 februari 2007 in het Nederlands Dagblad. Welke lichte overdrijving kom je tegen in De wandelaar?
  
  
• Het is opvallend dat de recensenten Bakker en De Rooy, beiden in het Nederlands Dagblad, de inzet van Mulder in de roman compleet verschillend interpreteren. Bakker is van mening dat Mulder juist wel actie onderneemt, terwijl De Rooy vooral de afstandelijkheid van Mulder bedrukt. Wat is jouw mening?
  
  
• Priester Bruno wordt door één van de personen als een heilige neergezet. Anderen zien hem whisky drinken, twijfelen en zelfs de wet overtreden. Hij zou nooit naar de WC hoeven. Wat is jouw mening over priester Bruno?
  
  
• Wat is de invloed van de gesprekken tussen Mulder en priester Bruno op het verhaal?
  
  
• Veel personages passeren de revue. Welk vluchtig passerend personage zou je uitgebreider willen leren kennen? Waarom?
  
  
• In de romans van Van Dis zijn er vele antithesen, zoals blank / zwart, maatschappelijk / asociaal en afkomst / eigen identiteit. Deze kenmerken vind je zowel in zijn reisverhalen, Indische boeken als in de karakterromans. Welke van deze tegenstellingen vind je in dit boek belangrijk?
  
  
• Verschillende thema’s komen in de roman aan bod: sociale verschillen in de maatschappij, illegaliteit, geloof, maatschappelijke betrokkenheid. Welk thema heeft je het meest geraakt / aan het denken gezet? Waarom?
  
  
• Mulder waant zich betrokken, maar is het niet. Priester Bruno verwijt hem nihilisme. In hoeverre ben je het eens met dit verwijt?
  
  
• De slotpagina's laten opnieuw een wandelaar zien, zie je verschillen met de wandelaar van het begin?

Adriaan van Dis nodigt de lezers uit om mee te praten tijdens Nederland Leest: 'Eén boek, duizend gesprekken'.

Adriaan van Dis in april te gast in Op 1 na de bekendmaking dat De wandelaar het actieboek is voor Nederland Leest.

Senia is de landelijke organisatie van leesclubs én muziekluisterclubs. Maandelijks organiseert Senia in samenwerking met bibliotheken introductiebijeenkomsten voor wie geïnteresseerd is in deelname aan een leesclub. Meer informatie vind je op hun website.