Leon Verdonschot: 'Dit is precies het boek dat ik ooit wilde schrijven'

Over Alles van elkaar :
Drie jeugdvrienden reizen af naar Thailand. Om daar dertig jaar vriendschap te vieren, en om hun jeugdheld te zien optreden. Maar als blijkt dat op de vooravond van vertrek een nieuwsgierige geliefde zich toegang heeft verschaft tot mails die niet voor haar ogen zijn bedoeld, gaat er een doos van Pandora open. Twee van de drie vrienden blijken te zijn verwikkeld in een wedloop waarin ze systematisch de grenzen van hun vriendschap verleggen. En overschrijden. In de tropische hitte en ver weg van huis komen jaren kameraadschap tot een kolkend hoogtepunt.

Kun je wat vertellen over de totstandkoming van Alles van elkaar ?
"Ja, die was lang en pittig. Ik wilde deze roman al lang schrijven, maar het heeft ook lang geduurd voor hij er was. De eerste versie was extreem autobiografisch, die vond ik te particulier en had met een literair werk niet zoveel van doen. De tweede versie had dat wel, maar daarin miste ik weer de emoties die de eerste versie, hoewel geen roman, juist wat mij betreft wel goed en bijzonder maakten. Dus begon ik weer opnieuw. Het is een manier van werken die ik niemand kan of zal aanraden. Ik ben helaas geen boeddhist, dus ik kan er ook niet iets van maken over de schoonheid van de weg en niet het doel. Maar dit is wel precies het boek dat ik ooit wilde schrijven."

Anderhalf jaar geleden zei je tijdens een interview in het tv-programma ’Hoogstpersoonlijk’ (TV Limburg):
“Ik ben heel bang voor het verlies van alles wat ik heb”. Is dat ook iets wat je wilde thematiseren in dit boek? Het verlies van vriendschap?
"Je hebt in boekhandels hele planken vol boeken die leren 'loslaten'. Ik ben daar niet zo goed in, geloof ik, want ik heb de neiging me te hechten. En ik wilde inderdaad een roman schrijven over een vriendschap tussen twee jeugdvrienden die over gaat. Relaties gaan soms uit, maar vriendschappen meestal niet, die verwateren hooguit. Ik wilde beschrijven hoe ook een vriendschap kan eindigen, wat dat met zich meebrengt. En hoe het gevoel lijkt op rouw."

Was je er tijdens het schrijven mee bezig dat lezers dit boek, mede doordat de verteller ook Leon heet, als een volledig autobiografisch verhaal kunnen lezen?
"Daar was ik me uiteraard van bewust, het zou wat naïef zijn de hoofdpersoon Leon te noemen en dan raar op te kijken wanneer sommige mensen denken dat ik het ben. Maar dat ben ik niet, althans niet helemaal. Ik wilde wel dat de hoofdpersoon sterk op me zou lijken, zodat het spannender voor mij zou zijn om hem volstrekt niet te sparen. Ik hoor van veel lezers, soms enigszins beschroomd, dat ze de hoofdpersoon niet alleen maar sympathiek vinden. Dat was precies de bedoeling. Ik wilde geen toffejongensboek schrijven: het gaat ook over de lelijke kanten van vriendschap. Over de jaloezie, het claimen, de onuitgesproken verwijten. Ook in vriendschap kun je elkaar onbedoeld leegvreten."

Zijn er vrienden die zichzelf hebben herkend in deze roman? Wat voor reacties krijg je van hen?
"Zeker. Maar ze lezen het uiteindelijk allemaal als een óde aan vriendschap."

De verteller Leon is iemand die constant zijn grenzen verlegt. Is dit een eigenschap die ook op jou van toepassing is?
"Ja, die neiging heb ik erg sterk. Omdat ik me daar bewust van ben, doe ik veel dingen dan maar helemaal niét, want ik ben beter in 'nee' zeggen dan in 'ja' en vervolgens doseren."

Je hebt nogal een uitgebreide Wikipedia-pagina, op welke drie dingen die je hebt gedaan ben je het meest trots?
"Dat is alsof je een vader van vijf kinderen vraagt zijn drie lievelingskinderen te noemen. Dat kan niet. Hij zal zeggen dat hij van ze allemaal heel veel houdt, maar wel op steeds een andere manier. Dat is bij mijn werk ook zo. Bovendien ben ik altijd het meest trots op het meest recente. Dus van mijn boeken op Alles van elkaar, mijn eerste roman en mijn best geschreven boek. En van mijn documentaire op Lijfspreuk, mijn documentaire over tattoos, die nu in theaters draait en in juni op tv komt, omdat het zowel een heel esthetische als een heel inhoudelijke film is geworden, over een onderwerp waar vaak veel te schamperend of ironisch over wordt gepraat."

Je schreef meerdere biografische romans, onder andere over de band Volumia!, over Denvis en over Keith Bakker. Welk bekend figuur mag jou bellen om een zelfde soort samenwerking aan te gaan, met een mooi boek als resultaat?
"Over Bruce Springsteen heb ik vorig jaar samen met Art Rooijakkers en Erik van Bruggen een documentaire gemaakt, die hij zelf op zijn Facebook heeft gezet. Maar als Bruce nog geen genoeg heeft van onze samenwerking, mag hij bellen. Zelfs 's nachts."

Je hebt al zoveel gedaan en gemaakt, in zijn recensie van Alles van elkaar schrijft Guus Bauer dat je wel eens ‘Rupsje Nooitgenoeg’ bent genoemd. Welke dromen wil je de komende vijf jaar realiseren?
"Grappig dat uitgerekend Guus Bauer dat schrijft, die schrijft juist sneller dan zijn eigen schaduw. Ik zag dat hij mijn roman zo snel had gelezen dat het hem niet eens was opgevallen dat de hoofdpersoon Leon heet. Ik ben verder door niemand ooit zo genoemd, en kan ook niet zo veel met die term. Het klinkt naar iemand bij wie productie een doel op zichzelf is, en zo zie ik mezelf niet. Ik heb niet voor niets vijf jaar geschreven aan deze roman: ik wilde net zo lang doorschrijven en vooral -schrappen tot ik 'm echt goed vond. Dat ik inmiddels vrij veel verschillende dingen heb gedaan heeft twee oorzaken: ik vind heel veel dingen leuk (maar uiteindelijk komen ze allemaal op hetzelfde neer: verhalen vertellen), en ik ben al heel oud. Ik heb drie zeer concrete ideeën voor nieuwe documentaires, twee voor een non-fictieboek en één aanzet tot een nieuw romanidee. Dat past nooit in vijf jaar, maar ik hoop minstens een deel hiervan de komende jaren te realiseren. Van dagdromen hou ik niet zo: ik ga liever aan de slag."

Wat lees je op dit moment?
"Hallo Muur van Erik Jan Harmens. Misschien wel zijn beste boek. En dat is in zijn geval een nog groter compliment."

Tot slot twee dilemma’s:

Fictie of Non-fictie?
"Non-fictie."

Nooit meer schrijven of nooit meer muziek luisteren?
"Nooit meer muziek luisteren. En dan de rest van mijn leven opschrijven hoezeer ik het mis."

Foto: © Frank de Graaf