Lezen voor de lijst: Hebban-leden gaan de uitdaging aan

op 27 oktober 2017 door Wilke Martens 4 reacties

Begin dit schooljaar introduceerde Hebban de ‘Hebban Lezen voor de Lijst Challenge’: met deze challenge kunnen leerlingen van de middelbare school het verplicht lezen voor de lijst omtoveren tot een leuke uitdaging. Thematische minichallenges, tips van docenten en de literatuurlijst helpen leerlingen bij het kiezen van een goed boek. Niet alleen scholieren, maar ook andere Hebban-leden bleken oren te hebben naar de challenge! De leesuitdaging leverde dan ook volop reacties op: over literatuuronderwijs in het algemeen, over de verplichte lijst in het bijzonder en over alternatieven voor de lijst. Hebban peilde de meningen.

Speerpunt van Stripmaker des Vaderlands: graphic novels op de lijst

De mening om ook andere genres - naast de gebruikelijke romans - aan de leeslijst toe te voegen, wordt breed gedragen. Wat betreft de kersverse Stripmaker des Vaderlands Margreet de Heer, mag de graphic novel daar aan worden toegevoegd. ‘Sinds mijn verkiezing tot Stripmaker des Vaderlands is het een speerpunt van me geworden om de graphic novel onder de aandacht te brengen binnen het onderwijs’, vertelt ze. ‘Net als romans, bieden graphic novels een gelaagd verhaal. Je kan er induiken, er dingen uit leren, je kan er wat van meenemen. Wat dat betreft zijn er vele literaire graphic novels, maar het is zo jammer dat maar weinig mensen weten dat er in Nederland zulke prachtige graphic novels worden gemaakt.’

Om daar verandering in te brengen, is De Heer druk bezig de graphic novel op middelbare scholen in de kijker te spelen. ‘Veel kinderen lezen strips, maar doen dat niet meer als ze op de middelbare school terechtkomen. Ik wil graag laten zien dat je met strips, net als met literatuur, de overstap kan maken van kinderstrips naar strips voor volwassenen en graphic novels.’

De Heer wil scholen en docenten graag een handje helpen bij het inzichtelijk maken van de rijkdom die graphic novels te bieden hebben. ‘Ik ben bezig met het samenstellen van een digitaal boek, waarin informatie over de dertig mooiste graphic novels is verzameld. Hierbij leg ik uit waarom ze literair zijn en geef ik suggesties voor vragen die gesteld kunnen worden om het boek in de klas te behandelen. Dit wil ik gratis beschikbaar stellen, zodat docenten en leerlingen er gemakkelijk gebruik van kunnen maken.’

Meer lezen in de praktijk: vrij lezen in álle lessen

Niet alleen wordt bepleit om meer genres toe te voegen aan de lijst, ook wordt op steeds meer scholen lezen geïntegreerd in andere lessen dan Nederlands, Engels of andere talen. Begin dit schooljaar is op het Teylingen College Duinzigt in Oegstgeest ‘het leesplan’ geïntroduceerd: leerlingen moeten iedere les een leesboek bij zich hebben, zodat ze ‘vrij kunnen lezen’ als ze klaar zijn met de stof of een toets. Bijzonder is dat het leesplan geldt in álle lessen, dus niet alleen bij de talen. ‘De leerlingen uit de brugklas reageerden niet heel enthousiast toen ik hen op de eerste schooldag over het plan vertelde’, zegt biologiedocente Carolien Smit. ‘Een leerling vertelde dat ze op de basisschool een leeshalfuurtje hadden, maar dat hij dat stom vond. Hij zat namelijk liever op zijn telefoon. Een andere leerling gaf aan dat ze het moeilijk vond geschikte boeken te kiezen en dat ze daarom lezen niet leuk vond.’

Twee maanden later gaat het al een stuk beter, maar soms blijft het lastig om leerlingen te motiveren. ‘Sommige leerlingen leggen al uit zichzelf een boek klaar, vooral bij toetsen’, licht Smit toe. ‘Maar aanvankelijk heeft de introductie van het leesplan meer moeite gekost dan gedacht. Zo kwam het in de eerste weken vaak voor dat leerlingen geen boek bij zich hadden. Anderen pakten wel een boek, maar zaten meer voor zich uit te staren dan te lezen. Daarom heeft het docententeam besloten om nóg meer te motiveren, zodat het een gewoonte wordt die er in slijt. Ik ben dan ook heel erg benieuwd of dat over een paar jaar daadwerkelijk gelukt is, als deze brugklasleerlingen in de bovenbouw aan de lijst beginnen.’