Lieveling: hartverscheurend en verrassend licht

Actrice en scenarioschrijfster Kim van Kooten (1974) nam de uitdaging aan. Samen met Pauline, Design Director en eigenaar van Studio Button, werkte ze de afgelopen jaren aan het boek. Regelmatig werd het project even stilgelegd omdat Van Kooten acteerklussen kreeg, maar toen ze in oktober vorig jaar in Vogue bekendmaakte dat ze een roman aan het schrijven was, zaten de uitgevers op het puntje van hun stoel. Pas in juni 2015 kregen vier van hen de kans om Van Kooten en Barendregt ervan te overtuigen het boek bij hun uitgeverij uit te geven. Lebowski publishers won de strijd om deze veelbelovende roman.

Lange tijd hing er een sluier van mysterie rond het boek. Dat het om een heftig verhaal ging was inmiddels duidelijk, maar verdere details over de inhoud of de titel, het bleef allemaal geheim. Een aantal weken geleden startte de marketingcampagne rondom het boek. Op de verschillende social media kanalen dook steeds vaker #Lieveling op. Met fragmenten uit de roman en een spannende boektrailer wordt de nieuwsgierigheid van de lezers gewekt. Zo ook die van mij. Met hoge verwachtingen begon ik aan Lieveling. Zal het echt zo goed zijn? Of zijn de door de uitgeverij zo hooggespannen verwachtingen gebaseerd op de bekendheid van de schrijfster? De ‘BN-er romans’ schieten immers als paddenstoelen uit de grond en leiden (meestal) tot goede verkoopresultaten.

Lieveling

Het is 1975. Op haar vijfde verjaardag staat Puck samen met haar moeder en hun koffers op de stoep voor hun huis. Op wie ze wachten is Puck niet duidelijk. Haar vader? Nee, die woont bij een andere vrouw en is volgens haar moeder "een vieze vuile stinkhufter". Dan rijdt een zwarte, glimmende auto de straat in. De koffers worden ingeladen en samen met de oude man rijden ze naar hun nieuwe huis, “zo groot als een kasteel.” De nieuw vriend van haar moeder, ‘Ome Meneer’, lijkt goed voor Puck te zorgen. Hij overlaadt haar met cadeaus, wast drie keer per week haar haren, geeft haar alles wat haar hartje begeert. Maar al gauw blijkt dat Ome Meneer hele andere intenties heeft. Zijn aandacht gaat enkel uit naar Puck, haar moeder laat hij volledig links liggen. Wat onschuldig begint, mondt al gauw uit in seksueel misbruik.
 
"Papa tilt me uit bad en droogt me af met zijn handen. Zo kan hij mijn lijf goed onderzoeken. Ik hoop maar dat het hem op een dag helemaal duidelijk is. Dan weet hij alles. Maar er valt steeds weer iets nieuws te ontdekken, zegt papa."

Het misbruik wordt erger. Thuis probeert Puck Ome Meneer zo veel mogelijk te ontwijken, probeert ze zonder resultaat haar moeders aandacht te vangen, en op school speelt ze (letterlijk) de clown. Maar uiteindelijk blijkt het onvermijdelijk dat Pucks grote geheim uitkomt:

"Uiteindelijk komt de waarheid aan het licht, hoe goed je haar ook verstopt. Hoe dik het ijzer van je brandkast ook is, hoe ingewikkeld je de code ook maakt, het heeft geen zin. Echte, grote geheimen willen gevonden worden. Omdat ze eenzaam zijn. En omdat ze groeien. Hoe langer je een geheim verstopt, hoe eenzamer en groter het wordt."

Terwijl Puck zichzelf steeds meer verliest en verwaarloost, en eigenlijk degene is die gered moet worden, is het haar labiele moeder die volledig ontspoort en alle aandacht opeist. Ook haar familie ziet niet in hoe groot Pucks verdriet is. Ze zijn enkel bezig hun eigen hachje te redden...

Het is knap hoe Van Kooten dit heftige verhaal over seksueel misbruik heeft weten te beschrijven vanuit het perspectief van een kind, en dat ze deze empathie ook weet over te brengen op de lezer. De schrijfster gaat de gruwelijkheden uit Paulines jeugd niet uit de weg, geeft ze juist vorm, maar doet dit op zo'n manier dat het kwetsbare en het onschuldige van een kind niet verloren gaan. Dit zorgt ervoor dat je Puck in je armen wil sluiten, haar wil beschermen en nooit meer los wil laten. Omdat je je als lezer verplaatst in Puck als kind en puber, de situatie vanuit haar perspectief bekijkt en niet zo reflecteert zoals volwassenen dat zouden doen, wordt het verhaal minder zwaar, ondanks de heftige gebeurtenissen.

De hooggespannen verwachtingen zijn waargemaakt. Lieveling is écht een goed boek. De roman is ontroerend en hartverscheurend maar Van Kootens lichte schrijfstijl, op de juiste momenten voorzien van humor en ironie, zorgt ervoor dat een schrijnend en bijna té pijnlijk verhaal toch toegankelijk wordt. Een gedurfde en geslaagde debuutroman waarmee de schrijfster succesvol aan de drie wensen van Pauline Barendregt heeft voldaan.

 

Benieuwd naar Lieveling ? Speciaal voor Hebban lezers signeert Kim van Kooten een aantal exemplaren! Doe mee met de giveaway en maak kans op dit boek!