Hot or Not? 'The Family Upstairs' van Lisa Jewell
Lisa Jewell begon in 1995 met het schrijven van haar eerste boek, Ralph’s Party, dat in 1999 verscheen. Haar bedoeling was een psychologische thriller te schrijven, maar het werd een chicklit, een liefdesverhaal als reactie op het mislukken van haar eerste huwelijk. Daarop volgde een groot aantal boeken in dit genre. I Found You, dat begint met een lijk in een keuken waarbij onduidelijk is wie het is en de lezer moet gissen wie het slachtoffer en de moordenaar zouden kunnen zijn, en Then She Was Gone betekenden haar grote doorbraak als schrijfster van psychologische thrillers. Overigens was het geen abrupte overschakeling; al haar voorgaande boeken bevatten in toenemende mate duistere verhaallijnen, zij het dat er nog geen moord in voorkwam. Daar komt bij dat thrillerlezers op dwaalsporen gezet willen worden en met twists verrast willen worden, iets waarin Jewell zonder meer slaagt. Overeenkomstig haar eerdere chicklit boeken blijkt ook uit haar thrillers dat Jewell het liefst over familiedrama’s schrijft en daarbij sterk is in het neerzetten van geloofwaardige karakters en hun onderlinge relaties. Terugkerende thema’s in haar verhalen zijn bedrog, obsessie en manipulatie, waarmee ze bij de lezer spanning, achterdocht en onbehagen opwekt. Haar thrillers hebben doorgaans een trage start. Hiermee geeft ze zichzelf de ruimte om haar personages goed te duiden. Haar verhalen zijn dan ook duidelijk karaktergestuurd.
Deze auteursintroductie werd geschreven door Onno
The Family Upstairs
In a large house in London’s fashionable Chelsea, a baby is awake in her cot. Well-fed and cared for, she is happily waiting for someone to pick her up.
In the kitchen lie three decomposing corpses. Close to them is a hastily scrawled note.
They’ve been dead for several days.
Who has been looking after the baby?
And where did they go?
Jewells schrijfstijl
The Family Upstairs komt uit deze Hot or Not met wisselende ervaringen, maar over één element van het boek zijn de lezers het wel eens. Evy vertelt wat dat is: 'Wat Lisa Jewell absoluut laat zien in The Family Upstairs is dat ze kan schrijven. Alle zinnen lopen naadloos in elkaar over en ook al beslaat het verhaal bijna 450 bladzijden, dat gevoel heb je helemaal niet tijdens het lezen. Op zich vind ik dat al een heel grote bijdrage leveren aan het leesplezier. Zeker bij een thriller zorgt dat ervoor dat het tempo erin blijft zitten en dat de spanning rustig aan steeds verder opgevoerd wordt.' Kimberly heeft dankzij de schrijfstijl ook geen moeite helemaal in het verhaal op te gaan: 'Het taalgebruik las erg prettig en snel. Het verhaal werd voor je ogen gevormd.' Demi is daarnaast ook onder de indruk van de structuur van de thriller: 'Dit boek bevat een goede opbouw met een origineel plot en een paar goede twisten.'
De spanning
Spanning in een thriller is niet altijd van de adembenemende soort vol actie en geweld. In The Family Upstairs is de spanning subtieler. Evy licht toe: 'Die spanning is trouwens meer van het psychologische soort. Ik vind het soms irritant om psychologische thrillers te lezen, omdat er zoveel 'gekke mensen' voorbij komen. Dit boek heeft zeker zijn portie rare kronkels in hersenpannen, maar op de één of andere manier past het wel allemaal en levert het ook een bijdrage aan het verhaal. Het werkt in ieder geval niet ontwrichtend, wat ik in andere boeken wel eens heb.' Demi heeft genoten van het boek, maar weet wel te herkennen dat het niet voor iedereen een positieve ervaring zal zijn: 'Voor sommige lezers zal de opbouw te langzaam zijn en het boek als geheel niet heel spannend zijn, maar liefhebbers van een broeierige, psychologische thriller zal dit boek wel aanspreken. Het is een echte psychologische thriller die vooral is gefocust op de personages en niet zozeer op actie.' Yvonne heeft zich met name vermaakt met de puzzel die The Family Upstairs biedt: 'De sfeer in het boek is lekker mysterieus en zorgde ervoor dat ik het boek met behoorlijk wat moeite aan de kant kon leggen. Het grappige is dat dat vooral kwam doordat ik per sé het geheim wilde ontrafelen. De spanning bleef wat achterwege en ik zou het dan ook eerder een familiedrama met flinke dosis mysterie noemen en geen thriller. Het puzzelen om tot een goede conclusie te komen gaf gelukkig erg veel leesplezier en zorgde ervoor dat ik het boek ingetrokken werd.' Kimberly, last but not least, vond het een fijn boek om te lezen en durft het toch een aanrader te noemen, ook al 'ontbreken de echte thrillerelementen'.
De personages
In The Family Upstairs staan de personages centraal. Het verhaal wordt verteld vanuit verschillende perspectieven en Demi vindt dat goed gedaan: 'De drie perspectieven zijn goed uitgekozen omdat ze elk een andere belangrijke kijk op het verhaal bieden. Twee spelen zich af in het heden en één in het verleden, en samen verschaffen zij beetje bij beetje steeds meer informatie over wat er precies in het huis is gebeurd. De auteur slaagt er heel goed in om de perspectieven met elkaar te verweven zodat ze elkaar ondersteunen en vloeiend in elkaar over lopen, en ze zorgt ervoor dat je na elk kort hoofdstukje wordt uitgenodigd om verder te blijven lezen. De personages zijn goed uitgewerkt en zijn de werkelijke focus van het boek.' Ook Kimberly is blij met hoe de auteur de lezer van informatie voorziet via verschillende stemmen en heeft een sterke voorkeur voor één verhaallijn: 'Naar mijn idee is het belangrijkste nog het verhaal van Henry. Die vertelt exact wat zich 30 jaar geleden heeft afgespeeld en hoe het allemaal zo ver is gekomen. Dit was een zeer prettige manier van lezen. Je behoudt wat van het mysterie en leert tegelijk ook alle personages van belang kennen. Er zit een groot element van mysterie in het verhaal, maar ook absoluut in de personages. Ondanks dat Henry het verhaal van het verleden vertelt leer je hem eigenlijk het minst goed kennen totdat je bij de ontknoping komt. Dit is dan ook een belangrijk onderdeel van zijn rol in het geheel en zeer goed neergezet. Alle andere personages worden in detail beschreven en zorgen ervoor dat zowel sympathie als walging opgewekt wordt voor verschillende personen.' Yvonne vond dat het best wat minder had gekund met al die personages en perspectief- én tijdwisselingen: 'Er zijn behoorlijk wat karakters en de introductie was niet helemaal vloeiend, waardoor ik moeite had om voor me te halen wie nou precies wie was en welke rol had. Dat is natuurlijk wel vaker zo met boeken waarin veel personages voorkomen, maar het hield het hele boek aan en dat werd vervelend. Op de een of andere manier kreeg ik gewoon geen klik met de karakters. Het verhaal werd vanuit verschillende perspectieven verteld en de vertellingen wisselden ook nog eens tussen het verleden en het heden.' Evy is het daarmee eens, maar zij vindt dat Jewell net aan de goede kant van de balans is gebleven: 'Er zijn vrij veel personages aanwezig in de verschillende verhaallijnen in heden en verleden. Die drijven langzaamaan allemaal dichter naar elkaar toe en daar zit het gevaar dat het op een bepaald moment gekunsteld aan gaat voelen. De kunstgreep die hier en daar toegepast wordt, kan nog net door de beugel. De uitwerking van de personages had beter gekund, alles staat in functie van het plot en de sfeer die daarbij hoort, maar echte diepgang in de karakters blijft toch wat achterwege. Dit voelt niet als een gemis en nog meer uitwerking had wat mij betreft ook ten koste van het tempo gegaan in het boek.'
Lisa Jewell in het Nederlands
Een Nederlandse vertaling van The Family Upstairs is nog niet aangekondigd, maar het is niet geheel onwaarschijnlijk dat het boek volgend jaar verschijnt. Uitgeverij Meulenhoff Boekerij bracht in de eerste jaren van het millennium een aantal boeken van haar uit in vertaling, maar daarna bleef het ruim tien jaar stil. Uitgeverij A.W. Bruna heeft in juni van dit jaar de vertaling uitgebracht van Jewells voorlaatste boek Watching You, onder de titel Ik volg je. Deze titel lijkt goed geland te zijn bij de lezers en zeker bij Hebbanrecensent Onno: 'Ik volg je is een aanrader voor iedereen die houdt van een karaktergedreven psychologische thriller, die zich in de loop van het verhaal langzaam ontwikkelt en eindigt met een schokkende onthulling.' Evy denkt dat een ideaal boek is voor liefhebbers van de boeken van Paula Hawkins, De vrouw in de spiegel van Dennis Lehane en Een anonieme vrouw van Sarah Pekkanen & Greer Hendricks: 'Lisa Jewell heeft een prettige, overzichtelijke stijl. Ondanks de verschillende verhaallijnen en de kleine flashforwards naar na de moord, blijf je steeds bij de les en raak je niet in de war. Watching you heeft een 'suburban feel' over zich. Iedereen houdt iedereen in de gaten en toch weet niemand de diepste geheimen van de ander. Het is een verhaal waarbij je als lezer steeds stukjes informatie aangereikt krijgt en zo mag meeraden naar de dader en hoe het nu allemaal precies in elkaar past. Als je niet houdt van keiharde actie en meer de psychologische toer op wil, dan is dit boek geknipt voor jou.'
Het eindoordeel
De vijf lezers uit ons Hot or Not-panel zijn unaniem, The Family Upstairs is Hot! Lees hieronder wat ze nog meer te vertellen hebben over deze thriller van Lisa Jewell:
Evy: 'The family upstairs is mysterieus en ietwat 'disturbing'. Het is een verhaal waarbij ik op elke pagina benieuwd was hoe het verder zou gaan en uiteindelijk zou aflopen. Is de uiteindelijke ontknoping een verrassing? Zo voelt het tijdens het lezen niet, omdat er toch langzaamaan naartoe wordt gewerkt, maar aan het begin van het boek denk je niet dat het zo zal aflopen. Lisa Jewell levert een erg toegankelijke puzzel af die je gaandeweg oplost. Is het een verhaal wat ik me volgend jaar nog naadloos ga kunnen herinneren? Dat misschien niet, maar ik heb er wel van genoten.'
Demi: 'Het concept van dit boek sprak me meteen aan: de machtsdynamiek in een huis dat op een onheilspellende manier verandert en voor een gestage groei van spanning zorgt niet alleen binnen het huis, maar ook bij de lezer zelf. Alle geheimen en vragen worden tegen het einde van het boek netjes opgelost en beantwoord, al is er wel een open einde. Het oorspronkelijke mysterie van de drie lijken in de keuken en de kerngezonde baby op zolder was spannender vóór de uiteindelijk niet helemaal bevredigende onthulling over wat er is gebeurd.'
Yvonne: 'Laat ik zeggen dat Lisa Jewell er een kei in is om verwarring te zaaien! Uiteraard van harte welkom bij een mysterie, maar niet zo zeer bij een thriller omdat er kans is dat de spanning onder gesneuveld wordt. En dat is precies wat er hier is gebeurd. De meerdere lagen van het boek maken het interessant, maar tegelijkertijd ook een tikkeltje lastig. Toch vind ik The Family Upstairs een HOT. Niet zozeer om de spanning, maar door het leesplezier dat het verschaft.'
Kimberly: 'De schrijfstijl en personages waren absoluut naar tevredenheid, maar toch leek het verhaal iets te missen. Zoals gezegd is sprake van een hoop mysterie en dit wordt zeker tot op het laatst zeer mooi verteld. Toch is het niet een heel spannend verhaal. Wat jammer is, aangezien je door de omschrijving wel constant zit te wachten op het moment dat het eng wordt. Al met al was het een fijn boek om te lezen en is het ook zeker wel een aanrader.'
Onno: 'Het is een fascinerend huiselijk drama over een gezin dat uiteindelijk leidt tot de vondst van drie doden en een levende baby.'
Meer Hot or Not artikelen lees je hier.
Wat vind jij?
Ren je na het lezen van deze beoordelingen meteen naar de winkel voor je eigen exemplaar van The Family Upstairs? We horen graag wat jíj van deze thriller vindt. Laat je het ons weten?
The Family Upstairs verscheen in augustus 2019 bij Penguin Random House en is in paperback beschikbaar. De Nederlandse vertaling met de titel De mensen boven ons verschijnt op 26 mei 2020.
Powered by de Hebban VIP Club
Dit artikel werd mogelijk gemaakt door de bijdragen van de leden van de Hebban VIP Club. De Hebban VIP Club is een exclusieve club voor leden met een roze Hebban-hart die het leuk vinden om Hebban te helpen de beste, fijnste en leukste plek te laten zijn en blijven voor liefhebbers van boeken.
