Lydia Schwarz: 'Niemand wordt als held geboren'

Je boek heeft als titel De kruisdraagster, het is het eerste deel in een nieuwe serie over vervolging van christenen in Europa. Waarom koos je voor dit onderwerp voor je boeken? Denk je dat het christendom als belangrijk element in het boek jonge lezers zal aantrekken of juist zal afschrikken? Waarom zouden Nederlandse jonge lezers De kruisdraagster moeten lezen, vind je?

'Als kind al was ik gefascineerd, geraakt en bang door de berichten van christenen die opgesloten waren en leden, alleen maar vanwege hun geloof. Ik ben ook een christen en ik heb in gedachten gehad, dat als ik ergens anders was geboren, dat mijn lot had kunnen zijn. Het merendeel van christenen over de hele wereld worden op een of andere manier vervolgd. Alleen in Europa kennen we religieuze vrijheid. Ik vroeg me altijd af hoe vervolging van christenen er in Europa uit zou zien. Daarom begon ik aan dit boek. En ik denk dat het juist op dit moment belangrijk is om dit onderwerp te bespreken, omdat er aan de poorten van Europa veel christenen staan die in hun thuisland zijn vervolgd. Het is altijd gezond om even een beetje verder te kijken dan je neus lang is en te denken…wat als mij dat overkwam?'

Wat vind je van de huidige toestand van religie in de hele wereld? Is de werkelijke situatie iets dat op de een of andere manier terugkomt in je boeken of hou je werkelijkheid en fictie strikt gescheiden?

'Religie is een gecompliceerd iets. Als je atheisme en humanisme ook als religies ziet, dan zul je in het boek een paar cultuurbotsingen tegenkomen, maar ik weet te weinig van het Jodendom en de Islam om daar iets mee te doen.'

Het is altijd gezond om even een beetje verder te kijken dan je neus lang is en te denken…wat als mij dat overkwam?

Vind je het makkelijker of juist lastiger om de echte wereld te gebruiken en die een beetje aan te passen dan een volledige fictieve wereld?

'Het is natuurlijk makkelijker om een volledige fictieve wereld te gebruiken, want dan kan alles. Maar ik denk wel dat ik ook veel uit de werkelijkheid gebruik omdat ik een wereld beschrijf die ik om me heen ervaar.'

Zijn de reacties van lezers op het boek anders in de verschillende landen?

'Het is moeilijk om daar in het algemeen iets over te zeggen, maar ik denk dat Zwitsers bijvoorbeeld heel erg beleefd zijn en niet altijd heel open hun mening durven te geven. Aan de andere kant lijken Nederlanders, van wat ik met Google Translate kan ontdekken, zich heel stevig te uiten en ook te staan voor wat zij denken en geloven en ze zijn open en direct, maar altijd ook grappig en vriendelijk.'

Heb je veel tijd besteed aan research? Is dat iets dat je schrijvers zou aanraden?

'Research is zo’n groot woord en het deed mij altijd denken aan dagenlang rondneuzen in saaie, stoffige boeken in een of andere ondergronds archief. Dat soort research doe ik nog niet. Ik steek gewoon mijn neus omhoog en snuf een beetje rond. Ik vraag mezelf: hoe zou ik het weer van vandaag beschrijven? Of het lezen van de krant of het kijken van het nieuws op tv of luisteren naar iemand aan de telefoon. Dat is ook research en dat doe ik elke dag. Dat is ook meteen mijn advies: schrijf over dingen die je kent en als het echt nodig is of iets vraagt je speciale aandacht, ga er dan over lezen en kennis over verzamelen. Het is niet nodig om er al direct een expert over te worden.'

Niemand wordt als held geboren.

De wereld in het boek is een heel nieuwe wat gewoonten, regels, school en het dagelijkse leven betreft. Hoe is dat zo tot stand gekomen? Hoe begin je aan het bouwen van zo’n enorme nieuwe omgeving voor je personages?

'Ik had eerst een openbaring over de wereld met dit duale systeem en welke keuzes daarin te maken. Het was op een ochtend eind november, om zeven uur ’s ochtends. Ik stond op en begon als een bezetene op een whiteboard te tekenen. Vanaf dat moment wandelende ik gewoon door de straten van het kleine dorpje waar ik woon om te proberen door de ogen van mijn protagonist te kijken en me af te vragen hoe het eruit zou kunnen zien in de toekomst.'

Anna is het hoofdpersonage. Ze is nieuwsgierig, maar in het begin van het boek ook nog vrij gehoorzaam en braaf. Ze heeft het zwaar met de situatie binnen haar familie. Waarom is zij degene die het verhaal draagt?

'Ik hou er niet van als protagonisten helemaal geweldig en perfect zijn omdat ik me daarmee niet kan identificeren. Niemand wordt als held geboren. Ik ben zelf altijd vrij terughoudend, ik probeer in de massa op te gaan, om geen aandacht te trekken. Maar, juist het gewone buurmeisje is in staat om de wereld te veranderen. We zouden onszelf en anderen nooit moeten onderschatten.'

Wanneer kunnen we het volgende deel in de reeks verwachten en hoeveel boeken zal de serie in totaal gaan tellen? Kun je een tipje van de sluier oplichten voor ons?

'Er komt zeker een vervolg, want dat heb ik eind februari al in moeten leveren. Het zal in het najaar van 2016 in Duitsland verschijnen. Wat ik al kan verklappen is dat het verhaal zich op twee verschillende continenten gaat afspelen; er zullen wat bekende personages te zien zijn, maar ook interessante nieuwe. Ik kom net terug van een reis waar winter nog steeds echt winter is, waar het -20 was buiten en ik op het water kon lopen…'

Als je van schrijven houdt, een verhaal in je hoofd hebt, begin vandaag en schrijf het op. Wacht niet tot morgen of volgend jaar of totdat je meer tijd hebt. Die dag komt nooit. Vandaag is de dag!

Voelt het schrijven anders nu je een gepubliceerd schrijver bent? Krijg je alleen maar meer ideeën voor boeken en reeksen of voel je ook wel de stress en druk van een deadline?

'Ik heb al zo veel ideeën voor andere boeken uit de tijd dat ik dacht dat ik nooit gepubliceerd zou worden. En ik krijg nog steeds impressies van mensen als ik denk, goh, dat zou een leuk personage zijn voor een boek. Of ik lees iets en denk: daar zou ik een boek over kunnen schrijven. Of er is een bijzonder gevoel of een inval. Het gaat altijd door, elke dag. Kan het niet stoppen. Ik voel de druk van een deadline wel en dat kan ook iets goeds zijn. Ik had eerst even tijd nodig om me aan te passen aan het idee dat het boek op een bepaald moment af moest zijn. Maar toen ik daaraan gewend was, raakte ik beter georganiseerd, werkte ik harder en denk ik nog steeds dat creativiteit niet te leiden hoeft te hebben onder druk.'

Je bent ontdekt tijdens je deelname aan een schrijfcursus, hoorde ik. Alle beginnende schrijvers dromen ervan dat zoiets hun zal overkomen. Kun je vertellen hoe het gebeurde?

'Damaris Kofmehl is een Zwitserse verhalenverteller. Ik las als kind haar boeken al. Mijn zus liet me een aankondiging op het internet zien dat zij en haar man een schrijfkamp organiseerden en zei me: daar moet jij heen! Toen ik me aanmeldde was het kamp al vol, maar ik kon toch mee omdat iemand annuleerde. Damaris en haar vriend Iris Muhl, een Zwitserse schrijver, lieten in het begin al weten dat als zij een goede schrijver ontdekten in de groep dat ze hem of haar zouden aanbevelen bij een uitgever. Ik kon niet meer verrast zijn toen ze mijn kozen. Op de een of andere manier is het op dat moment toch nog niet gebeurd voor me, maar het was wel een kickstart. Vanaf dat moment achtte ik mezelf in staat om een heus boek te schrijven. Damaris en Iris bleven me aanmoedigen, ondersteunen en in me geloven. Het duurde nog 3,5 jaar voor ik De kruisdraagster in mijn handen hield.'

Heb je de gouden tip voor beginnende schrijvers?

In de eerste plaats: doe het gewoon! Als je van schrijven houdt, een verhaal in je hoofd hebt, begin vandaag en schrijf het op. Wacht niet tot morgen of volgend jaar of totdat je meer tijd hebt. Die dag komt nooit. Vandaag is de dag! Het klinkt een beetje mal, maar in het begin is het beter om gewoon voor de lol te schrijven. Of misschien voor een paar vrienden. Toen ik nog dacht nooit gepubliceerd te worden, begon ik een blog en mijn vrienden vonden het geweldig. En als je een manuscript hebt: geef nooit op! Er is vast iemand die leuk vindt hoe jij denkt of waar je mee bezig bent.