Mankell brengt ode aan het leven

De nu 66-jarige geestelijk vader van inspecteur Kurt Wallander bezocht begin januari van dit jaar een orthopedisch chirurg in Stockholm, omdat hij vermoedde dat hij een hernia in zijn nek had. ''Toen ik de volgende dag terugkeerde in Göteborg, was dat met de diagnose van kanker'', schreef Henning Mankell in zijn column in de krant Göteborgs Posten. Er waren tumoren aangetroffen in zijn linkerlong en nek.

''Ik heb al heel vroeg besloten om hierover te schrijven, omdat het uiteindelijk gaat om de pijn en het lijden die zo veel mensen treffen'', liet Mankell toen weten. ''Mijn angst is groot'', vervolgt de schrijver, "maar globaal genomen kan ik het onder controle houden.''

Mankell laat in Drijfzand. Een ode aan het leven allerlei belangrijke momenten uit zijn leven de revue passeren. Vanuit zijn dagelijkse strijd tegen de ziekte reist Mankell terug en vooruit in de tijd, waarbij het erfgoed dat de mens nalaat en de opeenvolging van generaties de rode draad vormen, die verleden, heden en toekomst met elkaar verbindt. De schrijver brengt verschillende onderwerpen ter sprake, van 's werelds eerste kunstenaars die de prehistorische grotschilderingen maakten tot onderzoek naar komende ijstijden. 

Henning Mankell (1948) is internationaal een van de best verkopende Zweedse auteurs; er gingen al meer dan veertig miljoen exemplaren van zijn boeken over de toonbank. Zijn oeuvre, dat bestaat uit toneel, jeugdboeken, romans en thrillers, wordt in meer dan veertig talen vertaald. Vooral de Wallander-serie, waarvan in Nederland meer dan één miljoen boeken zijn verkocht, is wereldwijd vermaard.

Een fragment uit Drijfzand:

Opeens was het alsof mijn leven zich vernauwd had. Op een vroege ochtend in 2014, net na Nieuwjaar, kreeg ik te horen dat ik kanker had. Het was alsof mijn leven ineenschrompelde. Mijn gedachten stokten, een leeg landschap breidde zich uit in mijn hoofd.
Misschien was het wel dat ik niet aan de toekomst durfde te denken. Die was ongewis, een mijnenveld. Wel voerden mijn gedachten me steeds terug naar mijn kindertijd.
Een periode, ik was zo'n acht of negen jaar oud, dacht ik veel na over welk soort dood ik het meest angstaanjagend vond. Op zich niets bijzonders, dat soort gedachten heb je op die leeftijd. Leven en dood worden centrale kwesties om je toe te bepalen. Kinderen zijn uiterst serieus. Zeker als ze de leeftijd hebben waarop ze zich bewust worden van hun eigen ik. Bewust van het feit dat ze een eigen identiteit hebben die niet inwisselbaar is met die van een ander. Hoe je er in de spiegel uitziet zal in de loop van je leven steeds veranderen. Maar degene die je werkelijk bent, zit daar goed achter verborgen.
Onze identiteit vormt zich als we ons met wezenlijke problemen bezighouden. Dat weet iedereen die zijn kindertijd niet totaal vergeten is.
Mijn grootste angst was op een bevroren meer of rivier door het ijs te zakken.